Georges Simenon
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Norbiks. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Norbiks aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Georges Simenon (Luuk, 12 februari 1903 - Lausanne, Zjwitserland, 4 september 1989) waor 'ne Belzje sjriever en is vöral bekaand van z'n Maigret-reeks.
Inhawd |
[bewirk] Biografie
D'r vader van Simenon waor aafkomstig oet Belsj Limburg, de familie van z'n moder, Henriëtte Brühl, sjtamde oet Nederlands Limburg. Op z'n 12de gong-e nao 't Jezuïete-college Saint Louis, mae wie ziene vader kraank waoërt in 1918 sjtobde-e mèt sjtudere en gong wèrke bie 'n oetgaeveriej. Simenon is in Luuk begonne es journalist en sjreef oonder 't pseudoniem G. Sim mieë wie 150 artikele vör de Gezette de Liège. E kieëm in dat vak in laestighèèd ömwille van z'n taalpolletieke sjtaandpeunte die neet verenigbaar waore mèt die van de gezèt. In 1922 geet-e nao Paries. In 1923 trowt-e mèt de sjèlderes Régine Renchon en dat ègeste jaor sjtörft ziene vader. Va 1932 bies 1935 makt Simenon väöl reze, nao Rusland, Oost-Europa, Turkije, de Méditerranée. Ooch makt-e in dae tied 'n waeltrèès. In 1939 wert z'ne zoon Marc gebaore. In z'n Pariese periode waor e bevreund mèt Joséphine Baker.
Tiedens d'r Twiede Waeltkrèèg wonde Simenon in de Vendée en sjreef väól, z'n waerk waoërt verfilmd en e how dus sukses. Wie d'r krèèg gedoeë waor waoërt 'm dat sukses aagevraeve mèt verdachmaking va collaboratie. In 1945 vertrèkt Simenon da ooch nao Canada en later de VS. Dao kriet-e 'n verhouding mèt z'n secretaresse Denyse Quinet. In 1948 wert hönne zoon John gebaore. Simenon sjèjde in 1949 van z'n örsjte vrow op d'r ègeste daag es dat e trowde mèt z'n twiede. Ze wonde in Connecticut. In 1952 wert de dochter Marie-Jo gebaore. In 1955 keumt Simenon truuk in Europa en gèèt nao ènnige tied in Lausanne wonne oeë d'r zoon Pierre in 1959 gebaore wert. In 1973 sjtopt Simenon mèt sjrieve. In de lètste jaore van ze laeve pleegt z'n dochter zelfmoord. In 1989 sjtèft Georges Simenon.
[bewirk] Inspiratie
Èng van de väörowwersj van Henriëtte Brühl is op besjöldiging va lidmaatsjap van de Bokkeriejersj veroordeeld in Waobich. Me nèmt aa dat oet dat feit de inspiratie kieëm vör 't karakter van 't personage van Maigret, dae zich op 'n opvallende meneer kan inlaeve in de misdadigers die e beroepshalve vervolgt. De zake werre ömmer opgelost dör de miensjekènnis va Maigret en neet dör z'n vaklogica, mèt 'n oonorthodoxe wèrksjtiel es gevolg. Simenon zow in Delfzijl an of op 'n boot op 't water oeë Maigret bedach. E sjreef de Maigret beuk in 'n creatief proces oeëbie e zich väör 'n waeëk opsjloot en 'n book sjreef. E haat dat proces dör artse laote oonderzeuke, die evvel neet haant kènne ontdèkke wie dat proces zjuus wèrkde.
Z'n moder brach häöre aowe daag dör in 't röshoes van de Ursuline in Voere en Georges Simenon haat häör dao ooch bezoch. In Lettre à ma mère (1974) besjrieft-e zoe'n bezeuk.
In Pedegree, 'n autobiografisch waerk sjrieft Simenon dat-e feitelek op d'r 13 februari gebaore is, mae ömdat z'n moder sjtaerk biegeleuvig waor wol ze dat-e d'r 12de es gebaoërtedaag zow drage en loot 'm officieel op dae datum insjrieve in de registers.
[bewirk] Waerk
Simenon sjreef mieë wie 400 romans, oeëvan d'r mieë wie 400 miljoen sjtuks verkoch waoërte. Z'n waerk waoërt verfilmd en vertaald in 50 tale.
[bewirk] Biografie
[bewirk] Wieër laeze
- Dossier Bokkeriejersj
- Bep Mergelsberg, Georges Simenon, schrijver in D'r Koeënwòòf, nummer 22, 2001.
