Franklin Delano Roosevelt
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mestreechs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Franklin Delano Roosevelt (Hyde Park, New York, 30 januari 1882 - Warm Springs, Georgia, 12 april 1945) waor de 32e president vaan de Vereinegde State en regeerde vaan 1933 tot 1945, zjus dezelfde periode wie Adolf Hitler, en ouch 'nen hoofrolspeuler in d'n Twiede Wereldoorlog. Heer waor 'ne koezijn vaan Theodore Roosevelt, dee vaan 1905 tot 1913 president waor. Heer behuurde tot de Democratische Partij.
[bewirk] Leve
In 1904 studeerde heer aof aon de Harvard-universiteit en in 1908 bij Columbia Law School. Heer trojde in 1905 zie nisjke; ze kraoge zes kinder. Op ze 39e euverleefde heer polio; de gevolge vaan die krenkde zouwe zie gaans leve mèrkbaar blieve.
In 1933 versloog heer mèt 'n euverwèldegende mierderheid zien rivaal, de zittende president Herbert Hoover. Zie programma hoolt 'n hervörming vaan de Amerikaanse ikkenomie in, die in 1929 mèt de Groete Depressie volkoume ineinsgestort waor. Hoover, 'ne rippeblikein, wouw niks veraandere aon zien ikkenomische polletiek, umtot her heileg geluifde in de potentie vaan 'n mèrretikkenomie tegeslage te euverwinne. Roosevelt wouw de malaise evels wel bestrije, door "get te doon, wat daan ouch". Zie plan doupde heer de "New Deal".
Door 't succes vaan dee New Deal woort heer neet minder es drei kier herkoze. D'n Twiede Wereldoorlog begós her besjeie; heer bepèrkde ziech tot 't levere vaan inkel troepe in Noorwege, meh wie de Japanse lochmach in 1942 de Amerikaanse vloet bij Pearl Harbor vernetegde, begóste de VS vol mèt te doon aon d'n oorlog. Heer gold oonder de geallieerde kopstökker es gemaoteg, in teigestèlling tot de radicalere Winston Churchill, dee mèt Roosevelt en Jozef Stalin de "Groete drei" ging vörme.
In april 1945 storf heer aon 'n heersenblojing. Harry Truman volgde häöm op.
