Charles Beltjens
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Norbiks. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Norbiks aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Charles Beltjens (2 mei 1832 - 20 juni 1890) waor 'ne Nederlandse dichter dae in 't Fraans sjreef. Haeë waoërt gebaoëre in Zitterd an de Limbrichtersjtraot.
Inhawd |
[bewirk] Biografie
Z’ne vader, Frans Beltjens, kieëm oet d’r sjtaand va Remung oeë-in me in dae tied nog Fraans kalde. Och in Zitterd waoërt in dae tied in die maatsjappeleke laog nog volop ‘t Fraans gebroekt (kiek: Felix Rutten). Frans Beltjens dreef in Zitterd ‘n groëte zaak in mode-artikele. Z’n moder waor van Welzje kóm-aaf. Ze waor ‘n dochter van ‘ne goodsjmid dae va Luuk kieëm. De heem-taal waor dus zoe good es ziëker ‘t Fraans, mesjie och ‘t Plat mae ziëker gee Nederlands. Charles Beltjens deeg de liëger sjoeël in ‘t Nederlands an de Sjtadssjoeël Sint Agnetenberg. Volgde daonao e tösjejaor in ‘t Fraans an ‘t particulier College Kallen en z’n middelbaar sjtudies volgde haeë an 't internationaal gezaghöbbend Fraanstalig oonderwiesinstituut vör jonges, Rolduc. Dit oonderwiesinstituut haat besjtande va 1843 - 1946 en waoërt bezoch dör de kènger van de Belsj, Nederlandse en Duutsje midde-en baovelaog. Daovör en daonao waor 't 'n preesteropleiding.
[bewirk] Waerk
Beltjens dichtte in ‘t Fraans. In ‘t begin leefdesgedichte. An ‘n leefdesverhouding mit Isabelle de Borman kieëm ‘n ing deurdat de Borman zich dao taëge verzat. De Borman sjtudeerde väör arts i Luuk en trowde ‘n vermogende Zitterdse vrow en begoes in dis sjtad ‘n praktijk.
Nao dis aafwiezing góng Beltjens enige jaore nao ‘t boetelaand. E wonde in Paries en Brussel en kieëm in die periode in kontak mit de ‘parnassiens’, zoe-wie Charles Baudelaire en Mallarmé, dichters mit ‘n klassiek-‘heidens’ waeldbeeld.
Beltjens won groëte literatuur-pries op ‘t Belsj en in Fraankriek. Gruuëtsj waoërt dao-uvver gesjraeve in de Limburgse gezitter, zoe-wie le Courier de la Meuse mae in z’n ege vadersjtad Zitterd (5000 inwuënersj in dae tied) vóng haeë gaar gene respons. Es de harmonie pries makde sjtóng de sjtad op d’r kop mae d’r geniale dichter in hun midde, dae correspondeerde mit Victor Hugo, bleef oonbekaand en oonbemind. Beltjens haat dao mentaal zjwoeër aa gelaeje en dat keump dan och tut oetdrukking in z’n gedichte. (kiek: vertaling va driej sjtrofe van le Condor captif)
In 1872 vestigde Beltjens zich wer in Zitterd. E sjtorf eenzaam in 1890.
[bewirk] Ieërhesjtel van d'r dichter
In 1987 is de Stichting Charles Beltjens - naamgaeving nao 'n idee van Hein Bovendeaard - opgerich. Diz Sjtichting verzörgt historische, volkskundige en cultureel oetgaves in kling oplages. Es me de wiek Kolleberg i-viert trift me es ursjte op de Charles Beltjenssjtraot. Bie ‘t VVV va Zitterd kaome regelmaotig Fraanse bezeukersj vraoge nao ‘t graaf va Beltjens. Mae dat besjteet neet mie.
[bewirk] Monumaent
Ser 1995 sjteet in le jardin d’Isabelle e sjtaandbeeld van d'r bekindste Zitterdse dichter. ‘t Is gemakt deur Gjus Roebroek. Tralies oonder de buste en de teks in blauwe Naamse sjtee vertille os dat Beltjens zich eges ‘ne gekowde condor veulde. In de daag tussje 2 en 11 oktober 2006 is de buste verdwene. Vlak nao de plaatsjing in 1995 is 't beeld al 'ns geklauwd. Doe haat d'r kunstenaer 'n zelfde buste gemakt, die betaald waoërt dör de gemingde. Op 14 oktober blaeëk dat de buste in veiligheid is brach in 'n loods van de gemingde umdat vandale al 'n mislukde poging gedoeë howwe de buste mit te naeme.
[bewirk] Le Condor Captif
Kiek väör vertaling van 'n fragmaent in 't Limburgs: Lies van vertalinge sjtäölkes
[bewirk] Aander gedichte
- À Beethoven
- Midi
- Nox
- Aurore
- Sonnets à Lamartine
- Vénus et Minerve
- Tantale
- Lamento
[bewirk] Vertalinge
Beltjens vertaalde ooch gedichte van Heinrich Heine oet 't Duutsj in 't Fraans.
