Lexicon poeticum antiquæ linguæ septentrionalis
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Höfundur | Sveinbjörn Egilsson |
---|---|
Land | Ísland |
Lexicon poeticum antiquæ linguæ septentrionalis (latína: Orðabók um skáldamál hinnar fornu tungu norðursins) er orðabók rituð af Sveinbirni Egilssyni. Uppflettiorð og dæmi eru á íslensku og allar skýringar á latínu. Bókin var gefin út af Fornfræðafélaginu í Kaupmannahöfn árið 1860.
Lexicon poeticum var stórvirki á sinni tíð, þegar aðeins lítill hluti hinna fornu heimildarrita hafði verið gefin út í fullnægjandi útgáfum. Um leið olli orðabókin straumhvörfum í rannsóknum á fornum íslenskum kveðskap.
Um aldamótin 1900 fækkaði þeim óðum sem skildu latínu. Finnur Jónsson prófessor í Kaupmannahöfn vann þá útgáfuverk sem var álíka metnaðarfullt og verk Sveinbjarnar hálfri öld fyrr. Finnur gaf fyrst út allan forníslenskan kveðskap fram til 1400 (fyrir utan Eddukvæði, sem til voru í fullnægjandi útgáfu, og elstu rímur, sem Finnur gaf út í sérútgáfu 1905-1922). Verkið kom út á vegum Árnanefndar 1912-1915 og heitir:
- Den Norsk-Islandske Skjaldedigtning, Flokkur A, 1.-2. bindi. Texti skv. handritunum.
- Den Norsk-Islandske Skjaldedigtning, Flokkur B, 1.-2. bindi. Lagfærður texti.
Á grundvelli þessarar útgáfu endurskoðaði Finnur Lexicon poeticum frá grunni, og gaf hann út á vegum Fornfræðafélagsins á árunum 1913-1916. Í þeirri útgáfu eru uppflettiorð og dæmi á íslensku og allar skýringar á dönsku. Bókin kom í annarri útgáfu 1931, og ljósprentuð 1966.
Sumir hafa talið það fræðilegt örlæti hjá Finni að gefa bókina út undir nafni Sveinbjarnar Egilssonar, því að bókin í þeirri mynd sé verk Finns. Hins vegar er hugmyndin að bókinni og allt skipulag hennar komið frá Sveinbirni, auk þess sem Finnur hefur viljað minnast brautryðjandans með þessum hætti.
[breyta] Heimildir
- Lexicon poeticum, formáli Finns Jónssonar að útgáfunni 1931.
[breyta] Ytri tenglar
- Síða Lexicon poeticum antiquæ linguæ septentrionalis á netbókasafni (hér má lesa bókina, og svo má skoða hana á PDF formi og á TXT formi)