Tagalog

De Wikipedia, le encyclopedia libere

Pro le Racia indigena de origine austronesian que vive in le insula de Luzón del Philippinas, vide: Tagalog (racia)

Tagalog es un lingua de origine neomalay o malayo-polinesian del Philippinas. 20 milliones de philippinos lo parla como lingua materne e 50 milliones como secunde lingua. Es le base del lingua national, filipino.

Le tagalog se trova intra le filo austronesian, plus concretemente in rama occidental del familia malayo-polynesian. Es autochtone del partes central e meridional del insula Luzón ubi se trova su capital, Manila.

Le emigration crescente de philippinos a altere partes del mundo ha create multe communitates de parlantes de tagalog specialmente in le Statos Unite e in Canada. Le tagalog es le sexte lingua le plus parlate in le Statos Unite.

[modificar] Pilipino et Filipino

Ab 1961 usque 1987, le tagalog etiam esseva cognoscite como pilipino. In 1987, le nomine esseva mutate a filipino. Desde 1940, le tagalog es inseniate in scholas philippin. Es le unic lingua inter 160 linguas philippin que es inseniate officialmente in scholas.

[modificar] Dialectos

Le dialectos del tagalog corresponde aliquanto al provincias del region del tagalog e peripheral e del partes meridional de Luzón central. Le base de datos linguistic Ethnologue identifica le dialectos sequente parlate in lor provincias respective: Lubang (parlate in Mindoro), Manila, Marinduque, Bataan, Batangas, Bulacan, Tanay-Paete (parlante in Rizal e Laguna), e Tayabas (parlate in Quezon).

[modificar] Influentia del lingua espaniol

Le lingua espaniol habeva un grande influentia al tagalog. Un tertie parte del parolas in tagalog es de origine espaniol. Un exemplo classic es le phrase del tagalog Kumusta? Iste phrase proveni directemente de ¿Cómo está? (Como sta vos?)

Certe parolas ha mutate in signification como syempre (de siempre "sempre") que significa 'naturalmente' in tagalog. Etiam, siguro (de seguro "secur") que significa 'forsan'.

Le tagalog pre-colonial non habeva tante sonos como le espaniol. Le numero original de vocales del tagalog esseva tres, /a/, /i/ e /u/. Le vocales /e/ e /o/ non esseva distincte ma esseva allophonos de /i/ e /u/. Post le ingresso del parolas espaniol que ha iste distinctiones, le numero se augmentava usque cinque, addente /e/ e /o/.

[modificar] Numeros

Le numeros basate in espaniol e anglese es utilisate con frequentia. Le numeros basate in espaniol se utilisa pro revelar le etates, dicer le tempore, jocos, e a vices le monetas aparte de alerte propositos.

Numero	Tagalog	Tagalog esp.	Espaniol	Interlingua
1	isa	uno	uno	un
2	dalawa	dos	dos	duo
3	tatlo	tres	tres	tres
4	apat	kwatro	cuatro	quatro
5	lima	singko	cinco	cinque
6	anim	sais	seis	sex
7	pito	syete	siete	septe
8	walo	otso	ocho	octo
9	siyam	nwebe	nueve	novem (nove)
10	sampu	dyes	diez	dece
11	labing-isa	onse	once	dece-un (undece)
12	labindalawa	dose	doce	dece-duo (duodece)
13	labintatlo	trese	trece	dece-tres (tredece)
14	labing-apat	katorse	catorce	dece-quatro (quattuordece)
15	labing-lima	kinse	quince	dece-cinque (quindece)
20	dalawampu	beynte	veinte	vinti
21	dalawampu't isa	beyntiuno	veintiuno	vinti-un
30	tatlumpu	treynta	treinta	trenta
40	apatnapu	kwarenta	cuarenta	quaranta
50	limampu	singkwenta	cincuenta	cinquanta
60	animnapu	sesenta	sesenta	sexanta
70	pitumpu	setenta	setenta	septanta
80	walumpu	otsenta	ochenta	octanta
90	siyamnapu	nobenta	noventa	novanta
100	daan	syento	ciento	cento
1000	libo	mil	mil	mille
10.000	laksa	dyes mil	diez mil	dece mille
100.000	yuta	syento mil	cien mil	cento mille
1.000.000	angaw	milyon	millón	million