Andreu Nin

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Andreu Nin i Pérez (El Vendrell (Tarragona), 4 de febreiro de 1892 - Alcalá de Henares (Madrid), 20 de xuño de 1937), foi un dos personaxes máis importantes do marxismo revolucionario na España da primeira metade do século XX.

[editar] Biografía

A pesares dos seus modestos orixes —era fillo dun zapateiro e dunha campesina—, conseguiu, grazas ao esforzo dos seus pais e á súa intelixencia, chegar a ser mestre e trasladarse a Barcelona, pouco antes da Primeira Guerra Mundial. Aínda que foi mestre durante un tempo, nunha escola laica e libertaria, pronto dedicouse ao periodismo e á política.

O ano 1917 foi clave para a súa vida. Sucesos como a folga xeral de agosto, a Revolución Rusa ou as loitas entre a patronal barcelonesa e os sindicatos, e sobor de todo a CNT, marcáronlle fondamente. Se ben integrouse primeiro nas ringleiras do Partido Socialista Obrero Español, PSOE, pronto apertou a causa do sindicalismo revolucionario, ingresando na CNT. Tras asistir ao segundo congreso da CNT en 1919, onde defendeu o ingreso da CNT na III Internacional (a Internacional Comunista), substituíu a Evelio Boal, secretario do Comité Nacional da CNT que fora asasinado.

No pleno nacional da CNT celebrado o 28 de abril de 1921, foi elixido delegado para asistir ao terceiro congreso da III Internacional e ao congreso fundacional da Internacional Sindical Roxa (Profintern), convertendose nun personaxe clave de ambas internacionais (mentres tanto, en 1922, a CNT abandonara a III Internacional). Viviu durante un tempo en Moscova, onde pertenceu ao equipo de Lev Trotski durante un tempo. A partires de 1926, pertenceu á Oposición de Esquerdas dirixida por Trotski para opoñerse ao ascenso de Stalin dentro do Partido Comunista da Unión Soviética, tendo que abandona-la URSS en 1930.

Á súa chegada a España, Nin foi clave na formación dun grupo de orientación bolchevique-leninista, a Izquierda Comunista de España (maio de 1931), grupo afiliado á Oposición de Esquerdas Internacional, publicando tamén o xornal El Soviet. Nembargantes, a “Izquierda Comunista” era un grupo pequeno e aillado. Nesta época, houbo diverxencias con Trotski, especialmente cando lle aconsellou que o seu partido se integrase nas Juventudes Socialistas para aumentar as forzas á súa disposición.

Formou parte da Alianza Obrera e colaborou nos sucesos de outubro de 1934 en Cataluña. Ao fusionarse o seu grupo co Bloc Obrer i Camperol para fundar POUM (Partido Obrero de Unificación Marxista) (1935), foi nomeado membro do comité executivo do novo partido e director da súa publicación, La Nueva Era. Foi tamén elixido secretario xeral da “Federación Obrera de Unidad Sindical” (FOUS) en maio de 1936.

Ao estoupar a Guerra Civil Española convertiuse no máximo dirixente do POUM e, tras formar parte do Consell d'Economia de Catalunya (entre agosto e setembro de 1936), foi conselleiro de xustiza e dereito da constituída Generalitat (ata nadal dese ano) ata que foi cesado debido ás presións comunistas.

Finalmente, a medida que as tensións antitrotskistas fixéronse máis evidentes, azuadas polo PCE e o PSUC (rama catalana do partido comunista), e tralos sucesos de maio de 1937 en Barcelona, foi detido pola policía política soviética ás ordes de Stalin, que actuaba clandestinamente na zona republicana coa conivencia dos mandos comunistas na policía e o goberno (xuño de 1937). Foi o día 16 de xuño (o mesmo día que foi declarado ilegal o POUM) cando a policía detivo a Andreu Nin xunto con Julián Gómez (“Gorkin”), Enric Adroher, Jordi Arquer e outros dirixentes do POUM. As ordes das detencións estaban asinadas polo xefe superior de Policía, pero de seguida fixéronse cargo dos detidos os servizos de seguridade soviéticos, que os levaron a Madrid, á checa da rúa Atocha, instalada nunha igrexa. A Nin se lle separou dos seus compañeiros dende o comezo e foi trasladado a Madrid e, dende alí, a Alcalá de Henares, onde foi interrogado pola policía secreta os días 18, 19 e 20 de xuño. Pese ás torturas de Orlov e os seus homes, Andreu Nin negou toda complicidade de espionaxe fascista. Sacado irregularmente do cárcere de Alcalá, foi levado a un pequeno chalet ás aforas da cidade. Este chalet ía ser escenario dunha das montaxes estalinistas máis chapuceras. Un grupo de soldados alemáns das Brigadas Internacionais, aparentando ser homes da Gestapo, entraron no chalet coa intención de rescatar a Nin. No forcexeo dos presuntos nazis cos gardiáns de Nin caeu oportunamente unha carteira que contiña documentación alemá, insignias nazis e billetes españois do bando franquista. Esta representación era co gallo de demostrar que Nin tiña relación co bando fascista, e que fora rescatado por eles. Esta versión foi tida como a verdadeira oficial do partido PCE. Mais na realidade, Orlov e os seus homes torturaron, asasinaron e enterraron o cadáver nalgún lugar de Alcalá de Henares que segue sen se descubrir.

Segundo os expertos da súa obra teórica e da súa actividade política, Andreu Nin era dos poucos dirixentes revolucionarios cunha sólida base intelectual.

[editar] Obras

Les dictadures dels nostres dies (As ditaduras dos nosos días) (1930)
Els moviments d'emancipació nacional (Os movementos de emancipación nacional) (1935)
Traduciu ó catalán e ó castelán importantes obras rusas e as obras de Trotski.