Waaksens (Dongeradiel)

Ut Wikipedy

de himrik fan Waaksens

Waaksens waard yn it ferline it lytste doarp fan West-Dongeradiel neamd. In protte groei hat der noait ynsitten; it hat op it stuit likernôch 35 ynwenners. De hast 5 1/2 meter hege terp wie en is mar tin beboud. Der wurdt tocht dat ek Waaksens yn 't begjin fan de jiertelling ûntstien wêze moat. Yn de 8e ieu wurdt Waaksens neamd as Wacheringe. Wêr't de namme Waaksens wei komt en wat der betsjut is net dúdlik.

In namme dy't faak yn 'e skiednis fan Waaksens foarkomt is dy fan Harinxma thoe Slooten. Se hienen op syn minst twa saten yn harren besit.

Fan âlds waard Waaksens ta de Holwerter seis rekkene. Dit binne de doarpen dy't rûchwei oan de wei fan Holwert nei Dokkum ta, lizze.

[bewurkje seksje] De tsjerke

De gotyske tsjerke moat yn de 12de ieu boud wêze. Dit jout it siermitselwurk oan. Wa't de patroanhillige west hat is net hielendal dúdlik. Der binne guon dy't tinke dat it St. Tomas west hat. Op de tsjintwurdige klok is Jehannes de Doper ôfbyld. It geheim hjirfan sil lizze yn de ôfbylding dy't op de no ferdwûne klok stien hat. De tsjerke is yn 1962-1963 restaurearre troch de arsjitekt A. Baart jr. De tsjerke hat doe wer in better oansjen krige om't de bemanteling der ôfhelle is. Yn de tsjerke stiet in preekstoel út de 17e ieu. It fjouwerkant komt ek út dy tiid.

Yn de tsjerke stiet in hearebank mei de wapens fan Harinxma thoe Slooten en Burmania.

Opmerklik is it epitaaf út 1592 foar Douwe van Aylva dy't by Dimter sneuvele is.

Yn 1234 is Botte Reinalda deaslein op it tsjerkhôf troch Jan Albada. De mannen hienen rûzje oer wa't earst it offer bringe mocht. Dit hat politike gefolgen hân. De saak moast útfochten wurde.

De eardere pastorij fan Waaksens

[bewurkje seksje] De pastorij

De Waaksensers binne der fan oertsjûge dat se de moaiste pastorij fan Fryslân hawwe. It is ek in tige steatlik gebou. Sa kin in lyts doarp ek fan alluere wêze.

[bewurkje seksje] Ds. Rinse Posthumus

Yn in eardere pastorij fan Waaksens hat ds. Rinse Posthumus wenne. Posthumus kaam út Ternaard. Hy is dêr op 30 oktober 1790 berne út in boerelaach. Mar it blykte dat der yn Rinse gjin boer siet. Nei syn stúdzje yn Grins, waard hy yn 1813 helppreker yn Waaksens/Brantgum. Twa jier letter waard er dêr dûmny. Nei't er 44 jier lang it amt beklaaid hie, stoar er 22 septimber 1859. Posthumus wie in apart man. Hy kaam noait op de klassisgearkomsten, it útsje foar de dûmny’s. Hy sei dat er syn tiid better brûke koe. Posthumus stie tige kritysk tsjinoer hoe't it der yn 'e tsjerke om tagie.

Posthumus wie befreone mei Joast Halbertsma. Beide pielden se mei it Frysk. Posthumus hat in trijetal oersettings yn it Frysk fan stikken fan William Shakespeare op syn namme stean.
Ek binne der twa dichtbondels en teologyske boeken fan him útkommen. Hy hat ek net sa slagge begjin makke mei in Frysk wurdboek.

[bewurkje seksje] Sjuxmastate

Oan de wei nei Holwert stiet noch de poarte fan it eardere Sjuxmastate. Der stiet no in pleats. Noch te sjen is de âlde gibbeflecht of dowematte. Dy stiene eartiids mear by states en stinzen.