Ternaard
Ut Wikipedy
Ternaard is in doarp yn de gemeente Dongeradiel, mei sa'n 1.420 ynwenners. It doarp is it eardere haadplak fan sawol de gritenij as de gemeente West-Dongeradiel.
Ynhâld |
[bewurkje seksje] Skiednis
[bewurkje seksje] It ûntstean
Hoe't Ternaard krekt ûntstien is, is net dúdlik. It koe in terpdoarp wêze, om't der al terpen west hawwe, mar dat kinne ek terpen west hawwe dêr't mar ien pleats op stie. Ek falt op dat wêr yn guon terpdoarpen it tsjerkhôf heech boppe it lân leit, it tsjerkhôf fan Ternaard hast net boppe it meanfjild útkomt. In oare mûglike ûntsteansgrûn is dat it doarp leit op in plak dêr't fearten en wegen gearkomme.
Oer hoenear it doarp ûntstean is binne ferskate opfettings. Der wurdt meast oannaam dat Ternaard ûntstien is yn de lette Midsieuwen. Guon hâlde it der lykwols op dat dit te let is; dat it doarp âlder wêze moat.
[bewurkje seksje] De namme
It komôf fan de namme is ek net wis. De earst skreaune namme wie 'Tunenfurt'. Letter waarden ek noch de nammen Tunawert, Thunewerd, Tonauwer, Tijnnawerdt, Tennaard en Tonnaard brûkt. It earste part, 'Tunen' kin fan mear as ien namme ôflaat wêze. Der wurdt tocht aan de Germaanske god Thonar of Donar. Mei de wurden furt, wert en werdt waard terp bedoeld. In mooglikheid is ek dat it komt fan de flaainamme Tonne of Tonno foar Antonius.
[bewurkje seksje] Belang fan Ternaard
Ternaard wie eardere it haadplak fan de gritenij West-Dongeradiel, en nei de gemeentewet fan 1851 fan dy gemeente. Ternaard hie de twadde stim yn de gritenij mei 45 stimmende pleatsen. It belang fan it doarp blykt der ek út dat de Aylva's benammen yn Ternaard mear as ien state hienen .
[bewurkje seksje] It doarpswapen
De skeane wite streep is ôflaat fan it âlde wapen fan West-Dongeradiel. De stjer jout oan dat in plak in haadplak wie en de Frânske leelje komt út it wapen fan de Aylva's. Harren slot Herwey hat by Ternaard stien. Yn it gemeentehûs hinget in portret fan baron Hans Willem van Aylva (1630-1690) fan Ferdinand Bol.
[bewurkje seksje] Gebouwen
[bewurkje seksje] De herfoarme tsjerke
Der wurdt tocht dat de eardere tsjerke fan Ternaard yn it tsjintwurdige buorskip Fiskbuert stien hat en dat der, fanwegen it gefaar fan de Waadsee, doe fierderop in nije tsjerke boud is. De tsjerke, sa as dy der no stiet, is yn de 16e ieu boud. De toer is yn 1871 der kommen.
Yn de tsjerke fynt men in midden-17e ieusk ynterieur. Om de preekstoel is it fjouwerkant mei in koperen doopbôge. Opfallend is de grutte hearebank fan de Aylva's.
Om sa 1660 hinne krige de oargelbouwer Anrnold Bader de opjefte om in oargel foar Ternaard te bouwen. Nei syn ferstjerren hat syn soan Tobias it wurk ôfmakke. Wa't de opdrachtjouwer west hat is net wis. Wol moat it in Aylva west hawwe: Op de balustrade steane der 32 wapens fan de foarâlden fan de stifter.
Tiden hawwe tiden. Dat jildt ek foar oargels. Yn 1864 krigen L. van Dam & Zn. de opjefte om in oargel nei de moade fan dy tiid te bouwen. Lokkigerwize is de âlde kas bewarre bleaun. Yn 'e rin fan de tiid binne ek yn it oargel fan van Dam ek wer feroarings oanbrocht.
[bewurkje seksje] De fermoanje
De minniste gemeente fan Ternaard is gearfoege mei dy fan Holwert. It gebou is bestean bleaun. Der waarden oant novimber 2007 Bibelske printen útstald yn dit 'bibelmuseum'.
[bewurkje seksje] De staten
Ternaard hie twa staten, beide bewenne troch ferskate lagen fan de Aylva's. By de tsjerke lei Aylvastate en oan de súdkant fan it doarp Herweystate. Herweystate moat noch wat alluere hân hawwe. Beide binne al wer lang sloopt. It terrein fan Herweystate waard brûkt om der in stasjon fan de lokaalspoarwei op del te setten.
[bewurkje seksje] Mienskip
Ternaard hat in feriening foar Doarpsbelang dy't har gearkomsten hat yn Doarpshûs Tunawerth. Yn Ternaard is in pjutteboartersplak, in basisskoalle, twa hûsartsenpraktiken en in âldereinhûs. Der is ek in bustsjinst nei Dokkum en Ljouwert.
[bewurkje seksje] Ferienings
- Euphonia - muzyk
- biljerten
- SVT - gymnastyk
- Nooit Gedacht - riden
- It Moat Kinne - keatsen
- SVT - folleybal
- VV Ternaard - fuotbal
- TF Westdongeradiel - tennis
[bewurkje seksje] Befolking
[bewurkje seksje] Strjitten
't Schoor, Albertus Nautastrjitte, Aldbuert, Alde Reed, Coert Lambertusstrjitte, De Groedse, De Alde Wei, Dongeradyk, Fiskbuert, Fiskbuertsterwei, Gysbert Japiksstrjitte, Halbertsmastrjitte, Hantumerwei, Herweijstrjitte, Hollewei, Holwerterwei, Lytsewei, Koaiwei, Langewei, Nesserwei, Nijbuert, Oranjestrjitte,Pelmolewei, Riedhûsstrjitte, Seepmawei, Slotstrjitte, Spoarreed, Stasjonswei, Tsjerkestrjitte, Van Aylvastrjitte, Van de Haerstrjitte, Van Harinxmastrjitte, Van Sytzamastrjitte, W van Peijmastrjitte, Wjuk.
