Gerkeskleaster
Ut Wikipedy
Gerkeskleaster is in doarp yn it noardeasten fan de gemeente Achtkarspelen, oan it Prinses Margrietkanaal. It doarp hat 821 ynwenners (1 jannewaris 2006).
Tegearre mei Strobos foarmet Gerkeskleaster it twjillingdoarp Gerkeskleaster-Strobos. Tegearre ha se 1775 ynwenners (2007).
De doarpen lizze yn in klaaigebiet, dat it typyske karakter fan De Wâlden mist; hjir gjin dykswâlen, mar in iepen lânskip. De doarpen foarmje ien geheel. Oant 1993 waard it doarp Strobos trochsnien troch de grins mei de Grinslanner gemeente Grootegast, dy't tagelyk ek de grins mei de provinsje Grinslân foarme. Omdat dit allerhande praktyske beswierren joech, is it Grinslanner diel fan Strobos nei Achtkarspelen oergien. De lizzing oan it Prinses Margrietkanaal/Van Starkenborghkanaal is al hiel lang fan grut belang foar dizze doarpen. De yndustry krige dêrfoar al gau in kâns, en der sitte dan ek in pear grutte bedriuwen.
Ynhâld |
[bewurkje seksje] Skiednis
Yn it earstoan lei hjir de delsetting Wigerathorp. De grutgrûnbesitter Gercke Harkema út Twizel liet der yn 1240 troch muontsen út it kleaster Klaarkamp in kleaster stiftsje, Jeruzalem neamd, dat yn 1249 yn de Sistersjenzer kleasteroarder opnomd waard. Der waard teffens in tsjerke stiften, wêrtroch't de delsetting ien fan de acht kerspels (tsjerkedoarpen) waard. Yn de praktyk waard it kleaster Gerckes' kleaster neamd. Dy namme gie oer op de delsetting. De nôtmole fan dat kleaster hat der wierskynlik oant 580 stien.
Yn de Tachtichjierrige Oarloch soe yn 1571 de klok út de tsjerketoer stellen wêze ferkocht. Oare boarnen sizze dat de klok yn 1503 troch de wettergeuzen fuortrôve waard. Yn elts gefal hinget de klok no yn de tsjerke fan de Deenske plak Gadstrup (op Seeland). Doe't Fryslân oergie op it protestantisme waard it kleaster yn 1580 ôfbrutsen. Allinnich de brouwerij fan it kleaster bleau stean. Dizze waard op 7 augustus 1629 as tsjerke yn gebrûk nommen. De tsjerke waard yn 1786 fergrutte en ferhege, en waard yn 1974-1975 opnij ferboud. Yn 1926 waard ek in gereformearde tsjerke boud.
Fan 1913 oant 1991 wie yn Gerkeskleaster in stienfabryk. De molkfabryk, dy't om 1900 boud waard, is tsjintwurdich in ûnderdiel fan it suvelkonsern Friesland Foods.
[bewurkje seksje] Mienskip
It doarpshûs hjit "Rehobot" en de doarpskrante. Der is in feriening foar Pleatslik Belang en in Stifting Doarps Aktiviteiten. It doarp hat ien skoalle, "De Claercamp".
[bewurkje seksje] Ferienings
- "Intermezzo"- dûbelkwartet, ûntspanningsferiening
- "Pro Junior"- brassband jongerein
- MBVO en DIO - gymnastyk
- biljertferiening
- Frigro - kuorbal
- Grinsgefal - shantykoar
- GSVV - fuotbal
- Stifting "Musical"
[bewurkje seksje] Befolking:
[bewurkje seksje] Ferskaat
- Klaas van der Schuit,Jannie Geertsma-Hamstra -"Gerkesklooster – Stroobos, het dorp dat leeft"
- Op 22 febrewaris 2007 is de nije brêge oer it Prinses Margrietkanaal iepene.
[bewurkje seksje] Strjitten
De Brouwerij, De Flaphoeke, De Gauw, De Lauwers, De Lege Finne, De Poarthoeke, De Foarstreek, Dikholt, Dokkumertrekwei, Dykhuzen, Easterboeren, Ferlaatsterwei, Fryske Streek, It Singel, Hoogstraten, Izermieden, Tsjerkeboeren, Klaarkamp, Kolonelsdiep, Molestrjitte, Monnikewei, Sarabos, Spriensma's Reed, Uithof, West, Wibrandstrjitte, Wigerathorp, Wolter Derkszstrjitte.
