مطلوبیت

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

در متن این مقاله از هیچ منبع و ماخذی نام برده نشده‌است. شما می‌توانید با افزودن منابع بر طبق اصول اثبات‌پذیری و شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌پدیا کمک کنید. مطالب بی‌منبع احتمالاً در آینده حذف خواهند‌ شد.

فایده و یا مطلوبیت در علم اقتصاد ترجمه واژه انگلیسی Utility است و به معنی خوشآیندی و رضایت ناشی از مصرف کالا یا خدمتی می‌‌باشد.

مفهوم مطلوبیت بسیار وسیع می‌‌باشد و مترادف لذت شخصی می‌‌باشد. برای نمونه مواد مخدر برای فرد یا افرادی مضر می‌‌باشد ولی برای یک معتاد لذت بخش می‌‌باشد و یا مجبور به استفاده از آن است و در صورت عدم استفاده درد خواهد داشت، ازاینرو فرد معتاد به لحاظ بالا بردن لذت و یا فرار از درد در کوتاه مدت از آن استفاده می‌کند و این کالا برای او اصطلاحآ دارای مطلوبیت یا خوشآیندی می‌‌باشد.

در هنگام گزینش کالاها و خدمات مسلمآ کالایی را برخواهیم گزید که برای ما خوشآیندی و مطلوبیت بیشتری داشته باشد. تمایل مردم معمولاً بر اینست که از بابت مقدار پولی که برای یک کالا یا خدمت می‌پردازند مطلوبیتی بدست آورند که بیشتر از مطلوبیت خود آن پول باشد و یا اینکه از زحمت (عدم مطلوبیت) ناشی از کار برای کسب آن میزان پول بیشتر باشد.

در علم اقتصاد مطلوبیت به دو نوع مورد بررسی قرار گرفته است:

اقتصاددانان کلاسیک مطلوبیت را به صورت کمّی بررسی می‌کردند، برای نمونه برای میزان مطلوبیت افراد، عددی را معین می‌‌کردند و بر آن فرض به بررسی می‌‌پرداختند. نظریه ارزش کار که ریشه در عقاید فلسفی هلنی (یونان باستان) داشت به این مفهوم ارتباط پیدا می‌کند.

اقتصاددانان نوین مطلوبیت را قابل اندازه گیری نمی‌دانند و معتقدند که نمی‌توان آن را به صورت کمی در نظر گرفت و تنها مفهومی مقایسه‌ای است. به عنوان نمونه می‌توان گفت که مطلوبیت این سبد کالایی بیشتر یا کمتر و یا مساوی سبد کالایی دیگر است. لازم به ذکر است که یک سبد کالایی هم می‌تواند شامل کالاها باشد هم شامل خدمات. کالاها و خدمات هردو بخشی از کالاهای اقتصادی هستند.