مأمون
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
 |
در متن این مقاله از هیچ منبع و ماخذی نام برده نشده‌است. شما می‌توانید با افزودن منابع بر طبق اصول اثبات‌پذیری و شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌پدیا کمک کنید. مطالب بی‌منبع احتمالاً در آینده حذف خواهند شد. |
ابوالعباس عبدالله مأمون پسر هارون‌الرشید خلیفه عباسی بود. وی در ۱۷۰ هجری(۷۸۶ میلادی) زاده شد و در سال ۲۱۸ هجری(۸۳۳ میلادی) مُرد. او پس از برادرش امین به خلافت رسید.
[ویرایش] خلافت
هارون‌الرشید، پسرش امین را جانشین خود قرار داد و نیز جانشینی امین را به مأمون سپرد. پس از مرگ هارون‌الرشید بین امین و مأمون اختلاف روی داد. امین، پسرش موسی را به جانشینی خود برگزید. در میان طاهر بن حسین، به سرداری سپاه مأمون انتخاب شد. طاهر، بغداد را فتح کرد و امین را به قتل رسانید تا کار بر خلافت مأمون استوار گردید و به همین دلیل، مأمون نیز او را به فرمان‌روایی خراسان برگزید.
مأمون با برگزیدن مرو به عنوان تختگاه خلافت، از مشاوران و وزیران ایرانی چون فضل بن سهل استفاده کرد و بر سپاهیان ایران تکیه داشت. مأمون عملاً اعراب را از صحنه سیاست کنار گذاشت. او همچنین چندین نفر را به مدینه فرستاد و امام رضا را به خراسان آورد؛ حتی بر اساس برخی روایات او را به ولایت‌عهدی خویش اختیار کرد. در زمان مأمون، مردم عراق شورش کردند و ابراهیم بن مهدی را به خلافت برگزیدند. مصر نیز دست‌خوش آشوب شد. از طرفی، بابک خرمدین قیام کرد و آذربایجان را تصرف نمود. مأمون بعد از مدتی دستور به قتل فضل بن سهل داد، و پس از چندی کشندگان او را نیز مجازات کرد.
[ویرایش] سیاست مذهبی
دوره مأمون، دوره بحث‌ها و جدل‌های دینی در بین اهل‌کتاب بود. مجالس مناظره‌ای که بیشتر در نزد او تشکیل می‌شد پیروان ادیان، خاصه موبدان را مجال می‌داد که عقاید خویشتن را مطرح کنند و با دانشمندان اسلام به گفت‌و‌گو برخیزند. در دوره مأمون، دانشمندانی که با معارف یونانی و هندی و ایرانی آشنایی داشتند، به حدیث و رأی و بحث و جدل برخاستند. در این مجالس مناظره، کسانی مانند آذرفرنبغ، پیشوای زرتشتیان و یزدان‌بخت پیشوای مانویان حاضر می‌گشتند. در بعضی از مجلس‌هایی که در خراسان برگزار می‌شد، امام رضا هم شرکت داشت. مأمون برای جلب رضایت شیعیان، جامه سیاه را که شعار عباسیان بود رها کرد و جامه سبز را که پیش از آن علویان برتن می‌کردند، به تن کرد؛ این امر باعث نارضایتی‌هایی در بین مردم عراق شد.
