صنعت
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
اگر تمام فعالیت‌های اقتصادی را که با تولید کالا و خدمات با استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات ساخته دست بشر سر و کار دارد، به عنوان یک کل تصور کنیم، هر صنعت (به انگلیسی Industry)، زیرمجموعه‌ای از این کل است که تعداد زیادی از فعالیت‌های مشابه را شامل می‌شود. صنعت، در کنار معدن و کشاورزی تقریباً تمامی فعالیت‌های تولیدی یک جامعه را در بر می‌گیرد و نقش حیاتی در پیشرفت اقتصادی کشورها ایفا می‌کند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تعریف صنعت
در مورد تعریف دقیق صنعت، اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. صنعت دارای تعریف‌ها و تعبیرهای متفاوتی است که بر اساس قابلیت جایگزینی محصولات، فرآیند تولید و محدوده‌های جغرافیایی ارایه شده‌اند. به‌طور مثال مایکل پورتر، صنعت را چنین تعریف می‌کند: «صنعت عبارت است از گروه شرکت‌هایی که محصولات آنها جایگزین نزدیکی برای هم هستند.» [۱]
[ویرایش] گروههای صنعت
با توجه به تعاریف مختلفی که در مورد صنعت ارایه شده است، گروههای صنعتی ممکن است با استفاده از روش‌های مختلفی در کنار یکدیگر تقسیم‌بندی شوند. به طور مثال، گروههای صنعت تعریف شده در بورس اوراق بهادار تهران به شرح زیر می‌باشند: [۲]
- استخراج زغال سنگ
- كشاورزی دامپروری وخدمات وابسته به آن
- استخراج كانه های فلزی
- استخراج سایرمعادن
- منسوجات
- دباغی ‚پرداخت چرم وساخت انواع پاپوش
- محصولات چوبی
- محصولات كاغذی
- انتشاروچاپ وتكثیر
- فراورده های نفتی ‚كك وسوخت هسته ای
- لاستیك وپلاستیك
- فلزات اساسی
- ساخت محصولات فلزی
- ماشین آلات وتجهیزات
- ماشین آلات دستگاههای برقی
- ساخت رادیوتلویزیون ودستگاههاووسایل ارتبا
- وسایل اندازه گ یری ‚پزشكی واپتیكی
- خودرووساخت قطعات
- سایروسایل حمل ونقل
- مبلمان ومصنوعات دیگر
- قند و شكر
- شركتهای چندرشته ای صنعتی
- محصولات غذایی و آشامیدنی بجز قند و شكر
- مواد و محصولات دارویی
- محصولات شیمیایی
- پیمانكاری صنعتی
- رایانه وفعالیتهای وابسته به آن
- خدمات فنی ومهندسی
- انبوه سازی ‚املاك ومستغلات
- كاشی و سرامیك
- سیمان ‚ آهك و گچ
- سایر محصولات كانی غیر فلزی
- سرمایه گذاریها
- بانكها‚موسسات اعتباری وسایرنهادهای پولی
- سایر واسطه گریهای مالی
- حمل ونقل ‚انبارداری وارتباطات
- واسطه گریهای مالی
البته لازم به ذکر است که تقسیم‌بندی فوق، الزاما متداول‌ترین گروه‌بندی صنایع نیست؛ به‌طور مثال در برخی از متون کاشی و سرامیک، سیمان، آهک و گچ و سایر محصولات کانی غیر فلزی مجموعا یک گروه با نام صنعت سرامیک یا کانی غیرفلزی را تشکیل می‌دهند و یا تمام گروههای مربوط به تهیه غذا، در گروه صنایع غذایی قرار می‌گیرند. همچنین علاوه بر موارد فوق، صنایعی مانند صنعت گردشگری و صنایع دستی نیز در برخی متون در ردیف گروههای صنعت قرار می‌گیرند.
[ویرایش] تقسیم‌بندی صنایع
با توجه به مشابهت‌هایی که به لحاظ فرآیند تولید، نحوه بازاریابی، نحوه مدیریت، حجم سرمایه، نوع ماشین‌آلات مورد استفاده، نوع مواد اولیه مورد نیاز و ... بین گروههای مختلف صنعت وجود دارد، گروههای مختلف صنعت را می‌توان از جنبه‌های مختلف تقسیم‌بندی نمود. برخی از این تقسیم‌بندی‌ها به قرار زیر می‌باشند:
[ویرایش] صنایع سنگین، صنایع سبک
[ویرایش] صنایع مادر، صنایع غیرمادر
[ویرایش] صنایع کوچک، صنایع متوسط، صنایع بزرگ
[ویرایش] صنایع متمرکز، صنایع غیرمتمرکز
[ویرایش] صنایع جهانی، صنایع محلی
[ویرایش] پانویس
- ↑ مایکل پورتر. استراتژی رقابتی تکنیک‌های تحلیل صنعت و رقبا. ترجمهٔ مجید جهانگیری و عباس مهرپویا. چاپ اول، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا، 1384، 43.
- ↑ گروههای صنعت. بازدید در تاریخ 21 خرداد 1386.
[ویرایش] جستارهای وابسته
- معدن
- انقلاب صنعتی
- کشورهای گروه هشت
- وزارت صنایع و معادن
[ویرایش] منابع
- پورتر، مایکل، استراتژی رقابتی تکنیک‌های تحلیل صنعت و رقبا، تهران، موسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ اول، 1384
- پایگاه اينترنتي بورس اوراق بهادار تهران
