بنفشه
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| بنفشه | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||
| طبقه‌بندی علمی | ||||||||||||
|
||||||||||||
|
|
||||||||||||
|
فهرست گونه‌های بنفشه |
بَنَفشه نام نوعی گل است از تیره بنفشگان (Violaceae) که بیشتر در نواحی معتدل جهان یافت می‌شود. گلی است با ساقه‌ای کوتاه و رنگ آن بنفش، یا زرد و بنفش است. این گیاه دارای خواص درمانی و پزشکی نیز هست.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] مشخصات مورفولوِِژیک
گیاهی است علفی و پایا و دارای برگ هایی که از محل مشترکی در ناحیه یقه خارج می شوند. برگ های آن قلبی شکل، دارای دمبرگ دراز و واقع بر روی سطح زمین هستند، زیرا ساقه هوایی مشخص دراین گیاه وجود ندارد. درکناره دمبرگ آن، جوانه های جانبی ظاهر می شود. گلهای آن منفرد، زیبا و به رنگ بنفش، بندرت سفید یا گلی و معطر است. دمگل های دراز گل که از بین دمبرگ ها منشاء می گیرند، قبل از منتهی شدن به گل، حالت خمیده شبیه عصا پیدا می کنند. میوه های بنفشه پوشینه، کروی، پوشیده از کرک ومحتوی دانه هایی به رنگ زرد با لکه ای سفید هستند. گل های زیبا ومعطر بنفشه در اوایل بهار ظاهر می شود، درتابستان گلهایی عاری از گلبرگ در بین دمبرگ های آن ظاهر می شود که همیشه به حالت مخفی درآن باقی می ماند.
[ویرایش] بنفشه در ایران
بنفشه به طور طبیعی درشمال ایران می‌روید، ولی با توجه به این که امروزه به عنوان یک گل زینتی درباغچه‌ها کاشته می‌شود، می توان آن را دراکثر نقاط ایران مشاهده نمود.
[ویرایش] مصارف دارویی و پزشکی
تمامی قسمت های بنفشه از جمله برگ، گل، دانه، ریشه، و سرشاخه‌های گلدار مصرف دارویی دارند.
بنفشه مرطوب، تند، سرد واندکی تلخ است و دارای ویژگی هایی چون : ضد التهاب ، خلط آور، محرک، ادرار آور (مدر) ، ضد تومور، ضد رماتیسم، ملین، ضد میکروب، معرق، مسهل، تثبیت کننده دیواره مویرگ ها و تصفیه کننده خون است.
شربت تهیه شده از دم کرده آن را برای درمان سرفه می‌توان استفاده كرد. به دلیل غنی بودن از لحاظ مواد صابونی، خلط‌آور خوبی است و باعث تقویت و استحکام خونی می شود. دو قاشق غذاخوری از پودر گیاه را در نیم لیتر آب جوشیده و با اضافه کردن مقداری شیر و عسل آن را مصرف می‌کنند.
دم کرده بنفشه را بعد از تغلیظ به صورت کمپرس برای درمان بیماریهای پوستی می توان استفاده نمود. برای درمان رماتیسم می توان از کمپرس دمکرده گیاه بر روی موضع، روزی دوبار استفاده کرد. از پودر گیاه و آب خمیری درست می شود که برای بهبودی زخمها و جراحات مفید است .
دانه بنفشه به مقدار ۶ تا ۱۰ گرم، اثر ملین در اطفال داشته و مصرف ۷ تا ۱۵ گرم آن در ۱۵۰ گرم آب، اثر مسهلی ملایم ظاهر می کند. از روغن بنفشه می توان برای جلوگیری از ریزش موی سر، شوره سر، خارش پوستی، زیبایی پوست، ورم لثه، سردرد و خون‌ریزی بینی استفاده کرد.
به طور کلی از گیاه بنفشه می توان در برطرف كردن مواردي مانند:
گلو درد چرکی، خشکی بینی، برفک دهان، خارش پلک، روشن کردن پوست، جوش صورت، مشکلات ادراری، اختلالات جلدی مزمن و زخم‌های ترشح‌دار استفاده كرد.
در هنگام استفاده از بنفشه ذکر این نکته ضروری است که دراثر مصرف مقادیر زیاد آن به دلیل داشتن مواد صابونی به تهوع و استفراغ منجر می‌شود.
[ویرایش] در ادبیات
در ایران باستان این گل نزد عشاق نشان یادآوری و فراموش نکردن یکدیگر بوده است. در ویس و رامین می‌خوانیم:
| به رامین داد یک دسته بنفشه | به یادم آر گفتا این همیشه |
در اروپا (و کلاً فرهنگ غرب) گل Mystosis یا Forget Me Not برای همین منظور به کار می‌رود.
[ویرایش] منابع
- هدایت، صادق. «چند نکته از ویس و رامین. مجموعهٔ نوشته‌های پراکنده.
- مجله ترویجی سبزینه (با ذکر ماخذ آزاد است) - شماره دوم {اجازه نامه}
