انور سادات

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

محمد انور السادات سیاستمدار و نظامی مصری بود.وی که سومین رئیس جمهور مصر بود این سمت را از تاریخ ۱۵ اکتبر ۱۹۷۰ تا روز به قتل رسیدنش توسط جهاد اسلامی در تاریخ ۶ اکتبر ۱۹۸۱ به عهده داشت.
وی اولین حاکم یک کشور عرب بود که پیمان صلح را با دولت اسرائیل امضاء نمود و این کشور را به رسمیت شناخت. که بموجب همین تلاش وی برای برقراری صلح موفق به دریافت جایزه صلح نوبل گردید.

فهرست مندرجات ۱ روابط با ایران ۲ قرارداد کمپ دیوید و صلح با اسرائیل ۳ جایزه صلح نوبل ۴ ترور ۴.۱ پیش زمینه ۴.۲ ترور ۴.۳ خاکسپاری ۴.۴ دادگاه قاتلین انور سادات ۵ خانواده ۶ کتب نوشته شده توسط انور سادات ۷ منابع ۸ پیوند به بیرون

[ویرایش] روابط با ایران

در طول سلطنت محمدرضا شاه پهلوی و پیش از پیروزی انقلاب ایران، رابطه تهران و قاهره رابطه‌ای بسیار گرم و دوستانه بود چنان كه شاه ایران، انور سادات را "برادر محبوب" خود می‌نامید. پس از پیروزی انقلاب ایران و تبعید شاه از ایران، وی مدتی از آخرین روزهای زندگی خود را به دعوت دوست سابق و وفادار خود در کشور مصر گذراند و پس از بازگشت از چند سفر دوباره به مصر بازگشت و روزهای واپسین عمر خود را در اين كشور سپری كرد.

پس از مرگ شاه، انور سادات با دعوت از مردم مصر برای ادای احترام به محمدرضا شاه، جنازه وی را با تشریفات کامل نظامی و رسمی در مسجد الرفاعی که مهم‌ترین مسجد کشور مصر و آرامگاه فراعنه و مشاهیر مصر است، دفن کرد.

انور سادات، آیت‌الله خمینی را یک "دیوانه روانی"، " نا مسلمان" و "دشمن مصالح ایران" خواند [1][2][3] و مخالفت خود را با جمهوری تازه تأسیس وقت اسلامی به روشنی بیان ساخت. پناه دادن به محمدرضا شاه پهلوی و صلح با اسرائیل و به رسمیت شناختن اسرائیل توسط مصر باعث قطع كامل روابط سياسی تهران و قاهره پس از به قدرت رسیدن جمهوری اسلامی ایران شد.

[ویرایش] قرارداد کمپ دیوید و صلح با اسرائیل

نوشتار اصلی را بخوانید: پیمان کمپ دیوید

انور سادات اولین رئیس وقت یک کشور عربی در حال جنگ با اسرائیل بود که در توافقی که بعدها به "قرارداد کمپ دیوید" مشهور شد به صلح و به رسمیت شناختن کشور اسرائیل توسط مصر اقدام کرد.

این قرارداد تاریخی که با میانجگری ایالات متحده آمریكا دقیقا يك سال پيش از انقلاب ایران میان انور سادات و مناخیم بگین نخست وزيراسرائيل به امضا رسيد.

توافقنامه كمپ دیويد ۳ موضوع عمده را در بر می گرفت؛

• صلح مصر با اسرائيل به عنوان نخستین کشور عربی بود كه تل‌آويو را به رسميت شناخت.
• تخلیه صحرای سینا و استرداد آن از سوی اسرائیل به مصر که در طی جنگ شش روزه توسط اسرائیل به غنیمت گرفته شده بود.
• آغاز مذاكره جهت خودمختاری کشور فلسطينی، در كرانه باختری رود اردن و نوار غزه كه به دنبال اين قرارداد دو كشور اقدام به تبادل سفير و آغاز عادی سازی روابط دیپلماتیک كردند.

[ویرایش] جایزه صلح نوبل

امضای توافقتنامه کمپ دیوید در افکار عمومی جهانی باعث به وجود آمدن امید آشتی اعراب و اسرائیل و آغاز صلحی پایدار در منطقه خاورمیانه شد، از همین روی بنیاد نوبل جایزه صلح خود موسوم به جایزه صلح نوبل را در سال ۱۹۷۸ به طور مشترک به انور سادات از مصر و مناخیم بگین از اسرائیل تقدیم کرد.

[ویرایش] ترور

نوشتار اصلی را بخوانید: ترور انور سادات

[ویرایش] پیش زمینه

پس از امضای قرارداد صلح میان مصر و اسرائیل، انتقادات فراوانی از سوی کشورهای عربی و مخالفین سیاسی سادات در داخل و خارج مصر به دلایل مختلف مخصوصا امضای قرارداد صلح با اسرائیل باعث ایجاد جو سیاسی خشن و برخوردهایی میان گروه‌های مختلف مصری و دولت وقت شده بود.

در سپتامبر سال ۱۹۸۱ میلادی، سادات اقدام به سرکوب گروه‌های مختلف سیاسی در جهت آرام کردن و کنترل کامل اوضاع مصر را نمود و دستور دستگیری گروه های کمونیست، ناصریست (ملی گراهای عرب)، فمینیست، اسلام‌گراها و همچنین گروه هایی از دانشجویان فعال سیاسی را صادر کرد. آمار کاملی از تعداد دستگیر شدگان سپتامبر ۱۹۸۱ وجود ندارد اما آگاهان تعداد آنان را کمتر از ۱۶۰۰ نفر تخمین میزنند. موج دستگیریها در خارج از مصر با محکومیتهای بین المللی مواجه شد.

[ویرایش] ترور

با این پیش زمینه در روز ۶ اکتبر ۱۹۸۱، یعنی کمتر از یک ماه از آغاز دستگیری مخالفان، انور سادات مورد سوءقصد قرار گرفت.

در سالروز رژه پیروزی ۶ اکتبر در قاهره، انور سادات در جایگاه ویژه به دست تنی چند از سربازان ارتش مصر که وابسته به گروه جهاد اسلامی مصر بودند به قتل رسید.

گروه جهاد اسلامی مصر معترض به صلح کشورهای مصر و اسرائیل و به رسمیت شناخته شدن کشور اسرائیل توسط مصر بود. همچنین عمر عبدالرحمان که یک روحانی بلندپایه مصری بود ( با صدور فتوایی پروانه قتل انور سادات را صادر کرد.

در روز رژه، انور سادات توسط چهار لایه از محافظان حفاظت می‌شد.

درست در زمانی که هواپیماهای میراژ از بالای میدان رژه با ارتفاعی پائین و به طور هماهنگ پرواز می‌کردند و تا حدی باعث پرت شدن حواس محافظان میشدند، جیپ نظامی ای در روبروی جایگاه مخصوص که انور سادات در مقابل آن سان نظامی میدید در حال عبور بود که ناگهان افراد مستقر در داخل جیپ با پرتاب نارنجک و شلیک مسلسل اقدام به حمله به سوی جایگاه و به سوی شخص انور سادات را کردند. انور سادات که در آن لحظه ایستاده بود مستقیما و از ناحیه سر مورد هدف تیر مسلسل قرار گرفت و درجا به قتل رسید.

انور سادات پس از اصابت تیر مسلسل به سرش، با سقوط به داخل جایگاه نقش بر زمین شد. اما مهاجمان به خیال اینکه وی خود را به داخل زمین جایگاه انداخته است تا مانع از قرار گرفتن در معرض تیر شود، اقدام به جلو آمدن تا مقابل جایگاه ویژه کردند.

یکی از افراد به نام خالد اسلامبولی موفق به قرارگرفتن در مقابل جایگاه ویژه شد و با فریاد "مرگ بر فرعون" اقدام به بستن رگبار به سوی جسد انور سادات نمود. نهایتا وی و یکی از همدستانش مضروب و دستگیر و دو نفر دیگر از افراد مستقر در جیپ نظامی توسط محافظین انور سادات کشته شدند.
خالد اسلامبولی در دادگاه رسیدگی به ترور انور سادات، به جرم شرکت مستقیم در ترور رئیس جمهور مصر به اعدام محکوم شد. حکم وی در آوریل ۱۹۸۲ به اجرا گذاشته شد.

به غیر از انور سادات که در جریان ترور به قتل رسید، مدعوین و مهمانان حاضر از جمله جیمز تولی وزیر وقت دفاع ایرلند و تنی چند از مشاورین آمریکایی حاضر در جایگاه ویژه مورد اسابت تیر قرار گرفتند. در طول ترور انور سادات که جمعا ۲ دقیقه به طول انجامید هفت نفر از جمله سفیر کوبا در مصر کشته شدند و ۲۸ نفر نیز مجروح شدند.

انور سادات سریعا به بیمارستانی که در نزدیکی محل رژه قرار داشت فرستاده شد اما ساعاتی بعد به طور رسمی مرگ وی اعلام شد. حسنی مبارک معاون رئیس جمهور وقت مصر نیز که در حادثه ترور از ناحیه دست مورد اصابت تیر قرار گرفته بود، بر طبق قانون زمام امور را به دست گرفت.

ترور انور سادات، اولین ترور رئیس دولت مصر در طول تاریخ این کشور بود که توسط عوامل مصری صورت می‌گرفت.

[ویرایش] خاکسپاری

با پخش شدن خبر مرگ انور سادات، بسیاری از کشورهای جهان با ابراز تاسف شدید از مرگ وی و با فرستادن نمایندگانی بلندپایه همچون پادشاهان، امیران ، روسای جمهور و نخست وزیران خود در مراسم تدفین انور سادات حضور یافتند. مراسم تدفین وی با تشریفات کامل نظامی و با شرکت بیسابقه ای از سران کشورهای مختلف جهان که در مراسم تدفین و خاکسپاری محمد انور سادات شرکت جستند از موارد نادری در تاریخ بین الملل محسوب می‌شود. از آنجمله میتوان به سه رئیس جمهور پی در پی آمریکا از جمله جرالد فورد، جیمی کارتر و ریچارد نیکسون اشاره کرد که در مراسم تدفین وی در صف اول عزاداران حضور داشتند. شاهزاده رضا پهلوی و نیز شهبانو فرح نیز در این مراسم شرکت جُستند.

پیکر انور سادات در قطعه سرباز گمنام در شهر قاهره و در جنب مسجد الرفاعی مصر دفن شده است.

[ویرایش] دادگاه قاتلین انور سادات

در پی قتل رئیس جمهور فقید مصر توسط جهاد اسلامی، نیروهای امنیتی مصر در چند رشته عملیات امنیتی بیش از سیصد تن از افراد وابسته به سازمان جهاد اسلامی مصر را به جرم کمکهای مستقیم و یا غیر مستقیم در قتل رئیس جمهور مصر، دستگیر و در دادگاهی جمعی و با حضور رسانه های بین المللی به محاکمه نشاند. از آنجمله میتوان به خالد اسلامبولی، شیخ عمر عبدالرحمان و ایمن الظواهری که بعدها نفر دوم گروه تروریستی القاعده شد اشاره کرد.

در دادگاه از آنجا که ایمن الظواهری مسلط به زبان انگلیسی بود به عنوان سخنگوی زندانیان جهاد اسلامی مصر انتخاب شد. سخنرانی های آتشین وی در دادگاه باعث مشهور شدن وی در نزد افکار عمومی شد. نهایتا پس از اعلام حکم دادگاه، خالد اسلامبولی به اعدام و ایمن الظواهری و شیخ عمر عبدالرحمان هر کدام به زندان محکوم شدند.

[ویرایش] خانواده

انور سادات در طول دوران زندگی‌اش دو بار ازدواج کرد. همسر اول وی احسان مدی نام داشت که وی را پس از گرفتن همسر دومش جهان رئوف (که بعدها به جهان سادات) مشهور شد، طلاق داد. جهان سادات که دارای پدری مصری و مادری انگلیسی بود، در زمان ازدواج ۱۶ سال داشت. حاصل زندگی مشترک انور سادات و جهان سادات سه فرزند دختر و یک پسر است.

[ویرایش] کتب نوشته شده توسط انور سادات

انور سادات کتب بسیاری را در طول زندگی‌اش به رشته تحلیل درآورد که از آنجمله میتوان به کتب زیل اشاره کرد:

• داستان کامل انقلاب (۱۹۵۴)
• صفحات نامعلوم انقلاب (۱۹۵۵)
• شورش نیل - جُستاری درباب شورش افسران ارتش (۱۹۵۷)
• پسرم، این عموناصر است - خاطرات انور سادات از جمال عبدالناصر (۱۹۵۸)
• در جستجوی هویت: رشته خاطرات محمد انور سادات (۱۹۷۸), داستان زندگی‌اش و کشورش پس از سال ۱۹۱۸ میلادی

[ویرایش] منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Anwar Al Sadat»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۱۰ مه ۲۰۰۷).

[ویرایش] پیوند به بیرون

ِ