Nitrogeno
Wikipedia(e)tik
|
|||||||||||||||||||||||||
| Orokorra | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Izena, Ikurra, Zenbakia | Nitrogenoa, N, 7 | ||||||||||||||||||||||||
| Serie kimikoa | ez-metalak | ||||||||||||||||||||||||
| Taldea, Periodoa, Orbitala | 15, 2, p | ||||||||||||||||||||||||
| Itxura | gas gardena |
||||||||||||||||||||||||
| Masa atomikoa | 14,007(2) g/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Konfigurazio elektronikoa | 1s2 2s2 2p3 | ||||||||||||||||||||||||
| Elektroiak orbitaleko | 2, 5 | ||||||||||||||||||||||||
| Propietate fisikoak | |||||||||||||||||||||||||
| Egoera | gasa | ||||||||||||||||||||||||
| Dentsitatea | (0 °C, 101,325 kPa) 1,251 g/L |
||||||||||||||||||||||||
| Urtze-puntua | 63,15 K (-210,00 °C, -346,00 °F) |
||||||||||||||||||||||||
| Irakite-puntua | 77,36 K (-195,79 °C, -320,42 °F) |
||||||||||||||||||||||||
| Urtze-entalpia | (N2) 0,360 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||
| Irakite-entalpia | (N2) 5,56 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||
| Bero espezifikoa | (25 °C) 29,124 J·mol−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
| Propietate atomikoak | |||||||||||||||||||||||||
| Kristal-egitura | hexagonala | ||||||||||||||||||||||||
| Oxidazio-zenbakia(k) | 5, 4, 3, 2, 1, -1, -3 (oxido azido sendoa) |
||||||||||||||||||||||||
| Elektronegatibotasuna | 3,04 (Paulingen eskala) | ||||||||||||||||||||||||
| Ionizazio-potentziala | 1.a: 1.402,3 kJ/mol 2.a: 2.856 kJ/mol 3.a: 4.578.1 kJ/mol |
||||||||||||||||||||||||
| Erradio atomikoa (batezbestekoa) |
65 pm | ||||||||||||||||||||||||
| Erradio atomikoa (kalkulatua) |
56 pm | ||||||||||||||||||||||||
| Erradio kobalentea | 75 pm | ||||||||||||||||||||||||
| Van der Waalsen erradioa | 155 pm | ||||||||||||||||||||||||
| Datu gehiago | |||||||||||||||||||||||||
| Eroankortasun termikoa | (300 K) 25,83x10-3 W·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||
| Soinuaren abiadura | 353 m/s | ||||||||||||||||||||||||
| Isotopo egonkorrenak | |||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
| Erreferentziak | |||||||||||||||||||||||||
Nitrogenoa elementu kimiko bat da, N ikurra eta 7 zenbaki atomikoa dituena.
[aldatu] Ezaugarri nagusiak
Nitrogenoa ez-metal bat da, 3.0-ko elektronegatibotasuna duena. 5 elektroi ditu kanpoko geruzan. Giro-tenperaturan kolore gabeko gas diatomiko geldoa da, eta lurreko atmosferaren %78,08 osatzen du. 77 K-ra (-196.15 °C) kondentsatzen da eta 63 K-ra (-210.15 °C) solidotzen da.
[aldatu] Erabilerak
Erabilera komertzial garrantzitsuena amoniakoa lortzeko da, Haber prozesuaren bidez. Amoniakoa gero ongarrietan eta azido nitrikoan erabiltzen da.
Bere erreaktibotasuna baxua denez, atmosfera geldo bezala ere erabiltzen da likido leherkorrak gordetzeko, elektronikako osagarrien fabrikazioan edota altzairu herdoilgaitzaren produkzioan. Nitrogeno likidoa, airearen distilaziotik lortua, hozgarri bezala oso erabilia da, batez ere janariaren garraioa edo espermaren kontserbazioa bezalako jardueratan.
