Tär
Da Wikipedia.
Artìcol in dialètt pramsân 
Al Tär l'è 'n fiumm dl'Italia setentrionälâ lông 126 km, c'al sgorgâ int l'Apenén ligùr e scórâ pr'al pù int'la Provénsa d' Pärma int l' Emilia Romägnâ.
Al sò basén idrografîc l'è d' 2026 km² e al comprendâ d'î afluent cme î torént Sèn, Récc e Stirôn. Al Tär e al Sén nasôn sôra al mont Pèna (1735 m), fra î provênsî d' Genova e Pärma. A's buta dòpâ al pasàg svèn a centör cme Borög Tär o Fornöv d' Tär, int'al Po cme afluent d'la riva dêstra e a's trôva int'ì svinanzî d' Gramignas.
Al fiumm al g'ha un regìm tipicament torentisî, con importantî variaziôn à sgondâ d'la stagiôn. In t'li ìsté l'è facilmênt sèch mentôr in t'î periōd piovôs al 'riva facilment ai 1000 m³/s äd portäda, e àncha al dopî pr'j pin'ni ecesionäli (détì sentenäli), cme côla dàl 9 novembôr dl'1982.
La valâ dal Tär l'era na volta un pasag' important atravers j Apenèn. L'era infati pärcorsa dala via Francigena, ch'la condusäva diretamênt a Róma i pelegrên e viasadôr dal nord-Europa.
'Na pêrtâ dal côrs dal Tär, 20 km compres tra Fornôv d' Tär e Pont da Tär, sôra la via Emilia s'vèn a Pärma, atraversa la zóna protéta dal Pärch fluviäle dal Tär, fondé in t'al 1988. Côsta zona a's trôva ai pé d'i Apenén, in dòva al lêt dal fiumm se slärga e l'è pinn di isolót d' sabìa ed giära. Côsta l'è 'na fasja c's estenda subit dópa la confluensa col Sên, in tal côn äd deieziôn dal fiumm, in dóva a's g'ha 'na gran varieté botanicâ e ornitologicâ. Dòpa la via Emilia al Tär s'l insinua in t'la Pianura Padana cò i sò meandör.
Al fiumm l'ha dé al nómm al Taro, vecc dipartiment francês.
[modifica] Voci correlate
- Val di Taro
- Provincia di Parma
