Βικιπαίδεια:Παράθεση πηγών
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτή η σελίδα είναι ένας οδηγός μορφοποίησης, που περιγράφει πως να γράφετε παραπομπές σε άρθρα. Η παραχώρηση πηγών απαιτείται από τα Βικιπαίδεια:Όχι πρωτότυπη έρευνα και Βικιπαίδεια:Επαληθευσιμότητα, τα οποία είναι πολιτική. Αυτό σημαίνει ότι οποιοδήποτε υλικό αμφισβητείται και δεν έχει πηγές μπορεί να αφαιρεθεί από οποιοδήποτε συντάκτη.
[Επεξεργασία] Γιατί πρέπει να παραπέμπετε σε πηγές
- Για να διασφαλιστεί ότι το περιεχόμενο των άρθρων είναι αξιόπιστο και μπορεί να ελεγχθεί από οποιονδήποτε αναγνώστη ή συντάκτη.
- Για να ενισχυθεί η συνολική αξιοπιστία και ο έγκυρος χαρακτήρας της Βικιπαίδειας.
- Για να δείξετε ότι η επεξεργασία σας δεν είναι πρωτότυπη έρευνα.
- Για να ελαττωθεί η πιθανότητα συντακτικών αντιπαραθέσεων, ή για να επιλυθεί κάποια που έχει προκύψει.
- Για να αναγνωρίσετε σε μια πηγή ότι παρέχει χρήσιμες πληροφορίες και να αποφύγετε αξιώσεις λογοκλοπής.
Σημείωση: Άρθρα της Βικιπαίδειας δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πηγές.
[Επεξεργασία] Πότε να παραπέμπετε σε πηγές
[Επεξεργασία] Όταν προσθέτετε περιεχόμενο
Αν προσθέσετε κάποια πληροφορία σε ένα άρθρο, ειδικά αν είναι επίμαχη ή πιθανό να αμφισβητηθεί, θα πρέπει να παραθέσετε μια πηγή. Αν δεν ξέρετε πως να μορφοποιήσετε την παραπομπή, άλλοι θα το κάνουν για εσάς. Απλά παραχωρήστε οποιαδήποτε πληροφορία μπορείτε.
Γενικά, ακόμη κι αν γράφετε από μνήμης, θα πρέπει να αναζητάτε ενεργά για έγκυρες πηγές στις οποίες να παραπέμψετε. Αν γράφετε από δικές σας γνώσεις, τότε θα γνωρίζετε αρκετά καλά ώστε να αναγνωρίσετε καλές αναφορές τις οποίες μπορεί ο αναγνώστης να συμβουλευτεί για το θέμα — δεν θα είστε για πάντα τριγύρω ώστε να απαντάτε σε ερωτήσεις. Η κύρια ιδέα είναι να βοηθήστε τον αναγνώστη και άλλους συντάκτες.
Η ανάγκη για παραπομπές είναι ιδιαίτερα σημαντική όταν γράφετε για απόψεις που υπάρχουν επάνω σε κάποιο συγκεκριμένο θέμα. Αποφύγετε εκφράσεις όπως Κάποιοι άνθρωποι λένε πως... Αντίθετα, κάντε το γραπτό σας επαληθεύσιμο: βρείτε ένα συγκεκριμένο άτομο ή ομάδα που διατηρεί αυτή την άποψη, αναφέρετέ τους κατ'όνομα, και δώστε μια παραπομπή προς μια αξιόλογη έκδοση στην οποία εκφράζουν αυτή την άποψη. Θυμηθείτε ότι η Βικιπαίδεια δεν είναι χώρος για να εκφράζετε τις δικές σας απόψεις ή για πρωτότυπη έρευνα.
Επειδή αυτή είναι η Ελληνική Βικιπαίδεια, πρέπει να δίνονται όποτε είναι δυνατό πηγές στην ελληνική γλώσσα, και θα πρέπει να προτιμώνται από ξενόγλωσσες πηγές του ιδίου βάρους. Ωστόσο, δώστε ξενόγλωσσες αναφορές όπου χρειάζεται. Αν παραθέτετε από μια ξενόγλωσση πηγή, πρέπει να δίνετε μια Ελληνική μετάφραση με το πρωτότυπο κείμενο από κάτω.
[Επεξεργασία] Όταν επαληθεύετε περιεχόμενο
Μπορείτε να προσθέσετε πηγές ακόμη και για υλικό που δεν γράψατε αν χρησιμοποιήσατε μια πηγή για να επαληθεύσετε το περιεχόμενο. Η προσθήκη παραπομπών σε ένα άρθρο είναι ένας εξαίρετος τρόπος συνεισφοράς στην Βικιπαίδεια. Μπορεί να γίνει παράθεση ολόκληρων φράσεων, ως μέθοδος διευκόλυνσης για την επαλήθευση γεγονότων, για κάθε δήλωση του άρθρου.
[Επεξεργασία] Κείμενο που αμφισβητείται ή μπορεί να αμφισβητηθεί
Αμφισβητούμενο κείμενο μπορεί να αφαιρεθεί εντελώς ή να μετακινηθεί από το άρθρο στην σελίδα συζήτησης για διάλογο. Αν το αμφισβητούμενο κείμενο είναι ακίνδυνο, και απλά πιστεύετε ότι είναι απαραίτητη μια παραπομπή, προσθέστε {{πηγή}} ή {{παραπομπή}} ή {{Εκκρεμεί παραπομπή}} μετά το κείμενο. Κριτική ή αρνητικό κείμενο σε βιογραφίες ζωντανών ανθρώπων που δεν στηρίζεται σε πηγές πρέπει να αφαιρείται άμεσα, χωρίς να μεταφερθεί στην σελίδα συζήτησης.
Σκεφτείτε τις αντιδράσεις που ενδέχεται να προκαλέσει αυτό που γράφετε. Προσπαθήστε να φανταστείτε όποιους μπορεί να αμφιβάλλουν για ότι γράψατε, ή μπορεί να χρειάζονται περισσότερες πληροφορίες γι'αυτό. Η υποστήριξη σε ό,τι γράφετε στην Βικιπαίδεια με το να αναφέρεστε σε ξεκάθαρες και αξιόπιστες πηγές θα προσθέσει σταθερότητα στην συνεισφορά σας.
[Επεξεργασία] Πείτε που το βρήκατε εσείς
Ένα κοινό λάθος είναι η αντιγραφή της πληροφορίας μια παραπομπής από μια ενδιάμεση πηγή χωρίς να το αναφέρετε. Για παράδειγμα, μπορεί να βρείτε πληροφορίες σε μια ιστοσελίδα η οποία γράφει ότι προέρχονται από κάποιο συγκεκριμένο βιβλίο. Εκτός κι αν κοιτάξατε στο βιβλίο ο ίδιος για να ελέγξετε ότι η πληροφορίες βρίσκονται όντως εκεί, η παραπομπή σας πρέπει να αναφέρει την ιστοσελίδα. Η παραπομπή σας μπορεί να αναφέρει μόνο την ιστοσελίδα, ή να προσθέσετε επιπλέον πληροφορίες όπως:
- <Ιστοσελίδα>, η οποία παραπέμπει προς το <βιβλίο>, ή
- <Βιβλίο>, όπως αναφέρεται στην <ιστοσελίδα>
Ωστόσο, δεν θα πρέπει να παραπέμπετε μόνο στο βιβλίο εκτός κι αν το είδατε ο ίδιος. Αν κοιτάξατε το βιβλίο, δεν είναι πλέον αναγκαία η αναφορά στην ιστοσελίδα αλλά μπορείτε ακόμη να την αναφέρετε αν είναι χρήσιμη πληροφορία για τους αναγνώστες. Μπορείτε να το κάνετε χρησιμοποιώντας μια μορφή όπως:
- <Βιβλίο> (δείτε επίσης την <ιστοσελίδα>)
Ο σκοπός αυτού του κανόνα είναι να επιτρέπεται στους αναγνώστες να κρίνουν την αξιοπιστία των πειστηρίων και να τους επιτραπεί να τα επαληθεύσουν τουλάχιστον στο ίδιο βαθμό με εσάς.
[Επεξεργασία] Πως να παραπέμπετε σε πηγές
- Όταν γράφετε ένα νέο άρθρο ή προσθέτετε αναφορές σε ένα υπάρχον άρθρο που δεν έχει κάποιες, ακολουθήστε την "καθιερωμένη πρακτική" για το συγκεκριμένο επάγγελμα ή επιστήμη που αφορά το άρθρο (αν υπάρχει)
- Οι προηγούμενοι συντάκτες ενός άρθρου συνήθως γνωρίζουν την καθιερωμένη πρακτική - αν είναι δυνατό, ακολουθήστε τα βήματά τους αν το άρθρο έχει ήδη αναφορές.
- Αν δεν υπάρχει καθιερωμένη πρακτική ή αμφισβητείται, οι συντάκτες θα πρέπει να αποφασίσουν για την μορφή η οποία διατηρεί την απαραίτητη ισορροπία μεταξύ της αναγνωσιμότητας του κειμένου και του να γίνουν οι παραπομπές όσο το δυνατόν ακριβείς και διαθέσιμες.
- Αν οι συντάκτες διαφωνούν για την κατάλληλη μορφή των παραπομπών, πρέπει να αναθέσουν στους "κύριους συντάκτες" την απόφαση για την περισσότερο κατάλληλη μορφή για την παρουσίαση των αναφορών. 'Αν δεν μπορεί να επέλθει συμφωνία, η μορφή παραπομπών που θα χρησιμοποιηθεί θα πρέπει να είναι του πρώτου κύριου συντάκτη.
Αν δεν μπορείτε να ξεκαθαρίσετε ποιό σύστημα ή μορφή να χρησιμοποιήσετε, θυμηθείτε: το κυριότερο είναι να παραθέστε όλες τις πληροφορίες που μπορεί κάποιος να χρειαστεί για να αναγνωρίσει και να αναζητήσει μια πηγή. Αν είναι απαραίτητο, βάλτε τις πληροφορίες στην σελίδα συζήτησης, ή ως σχόλιο στην κύρια σελίδα, και ζητήστε από άλλους να τις μορφοποιήσουν σωστά για το άρθρο.
Δείτε παρακάτω σχετικά με τις διάφορες μορφές παραπομπών.'
- Για έναν ευκολόχρηστο οδηγό, δείτε Βικιπαίδεια:Παράθεση πηγών/παράδειγμα μορφής
Το σύστημα για την παρουσίαση αναφορών σε ένα άρθρο της Βικιπαίδειας μπορεί να αλλάζει από καιρό σε καιρό. Είναι σημαντικότερο το να έχετε σαφήνεια και συνέπεια σε ένα άρθρο από το να μένετε προσηλωμένοι σε ένα συγκεκριμένο σύστημα.
Θυμηθείτε: το πιο σημαντικό είναι να παραθέσετε εκτενείς πληροφορίες αναφορών — δηλαδή, αρκετές πληροφορίες ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να αναζητήσει την αυθεντική πηγή με σχετική ευκολία.
[Επεξεργασία] Μορφές παραπομπών
Οι ακόλουθες είναι διαφορετικές μέθοδοι που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να καταχωρήσετε αναφορές σε άρθρα της Βικιπαίδειας.
Παραπομπές εμβόλιμες στο κείμενο μπορούν να γίνουν χρησιμοποιώντας το σύστημα Cite.php (προτιμώμενο), ή το Σύστημα Χάρβαρντ για συγκεκριμένα τεχνικά πεδία.
[Επεξεργασία] Ενσωματωμένοι σύνδεσμοι HTML
Το λογισμικό MediaWiki υποστηρίζει ενσωματωμένους σύνδεσμους HTML απευθείας σε ένα άρθρο περικλείωντα ένα URL με μονές αγκύλες — [http://www.google.com] — που εμφανίζονται έτσι: [1] . Μια πλήρης παραπομπή θα πρέπει να δίνεται στην ενότητα Πηγές κάπως έτσι:
*[http://google.com Ιστοσελίδα Google], που εμφανίζεται έτσι:
Ένα άρθρο εφημερίδας που αναφέρεται σε ένα άρθρο χρησιμοποιώντας έναν ενσωματωμένο σύνδεσμο μπορεί να είναι — [http://ta-nea.dolnet.gr/print_article.php?e=A&f=18535&m=N26&aa=1] — το οποίο φαίνεται έτσι: [2].
Τότε στην ενότητα Πηγές, παρατίθεται μια πλήρης παραπομπή:
*[http://ta-nea.dolnet.gr/print_article.php?e=A&f=18535&m=N26&aa=1 "Tα σκάνδαλα γκρεμίζουν τη Γαλλία"] της Κίττυς Ξενάκη, ''Τα Νέα'', 13 Μαΐου 2006, ανακτήθηκε 13 Μαΐου 2006
που φαίνεται έτσι:
- "Tα σκάνδαλα γκρεμίζουν τη Γαλλία" της Κίττυς Ξενάκη, Τα Νέα, 13 Μαΐου 2006, ανακτήθηκε 13 Μαΐου 2006
Είναι πολύ σημαντικό στην περίπτωση άρθρων εφημερίδων στο διαδίκτυο να συμπεριλαμβάνετε τίτλο, εφημερίδα και ημερομηνία της δημοσίευσης, επειδή πολλές εφημερίδες διατηρούν τα άρθρα τους στο διαδίκτυο μόνο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα πριν μεταφερθούν στο αρχείο. Με μια πλήρη παραπομπή, οι αναγνώστες μπορούν να βρουν το άρθρο εύκολα ακόμη κι αν ο σύνδεσμος δεν λειτουργεί.
Είναι επίσης σημαντικό να βάζετε σε εισαγωγικά τον τίτλο ενός άρθρου, ώστε να φαίνεται ότι η Βικιπαίδεια αναφέρει μια περιγραφή του περιεχομένου του άρθρου ως πηγή, και όχι ότι το περιγράφουμε οι ίδιοι.
Πλεονεκτήματα αυτών των ενσωματωμένων συνδέσμων είναι ότι είναι εύκολο για τους αναγνώστες και άλλους συντάκτες να ακολουθήσουν τους σύνδεσμους και να μεταπηδήσουν κατ'ευθείαν στο αναφερόμενο άρθρο, κάτι που κάνει τον έλεγχο των πηγών πολύ εύκολο, και επίσης οι σύνδεσμοι είναι εύκολο να δημιουργηθούν και να διατηρηθούν.
Μειονεκτήματα είναι ότι οποιοσδήποτε κοιτάξει ένα τυχαίο σύνολο από αυτούς θα βρει ανενεργούς ενσωματωμένους σύνδεσμους. Επίσης, τέτοιοι σύνδεσμοι δεν περιλαμβάνουν όλες τις πληροφορίες που θα είχε μια παραδοσιακή παραπομπή, άρα, αν το υλικό μετακινηθεί ή αλλάξει ριζικά, είναι δύσκολο να ξαναβρεθεί το υλικό στο οποίο έγινε η παραπομπή, πράγμα που κάνει τόσο σημαντικό το να περιλαμβάνεται μια πλήρης παραπομπή στην ενότητα Πηγές, όπως θα κάνατε και με οποιαδήποτε μορφή παραπομπών.
[Επεξεργασία] Πλήρεις παραπομπές σε ενότητα "Πηγές"
Πλήρεις παραπομπές ή "αναφορές", συγκεντρώνονται στο τέλος του άρθρου κάτω από μια επικεφαλίδα ==Πηγές==. Κάτω από αυτή την επικεφαλίδα, κάντε ένα κατάλογο εκτενών πληροφοριών για τις πηγές ως αταξινόμητο κατάλογο με κουκκίδες, μία κουκκίδα για κάθε παραπομπή.
Οι παραπομπές τυπικά συμπεριλαμβάνουν: το όνομα του συγγραφέα, τον τίτλο του βιβλίου ή άρθρου, και την ημερομηνία της δημοσίευσης. Διαφορετικά επαγγέλματα, ακαδημαϊκοί τομείς, και εκδότες έχουν διαφορετικές συμβάσεις σχετικά με την σειρά που εμφανίζονται αυτές οι πληροφορίες, ή σχετικά με το αν χρειάζονται πρόσθετες πληροφορίες. Συνήθως, ο κατάλογος είναι σε αλφαβητική σειρά κατά τον επώνυμο του συγγραφέα. Το όνομα του εκδότη και η πόλη είναι προαιρετικά. Το ISBN ενός βιβλίου είναι προαιρετικό. Τα άρθρα περιοδικών θα πρέπει να περιλαμβάνουν αριθμό τόμου, αριθμό έκδοσης, και σελίδες αν είναι δυνατό.
Παραπομπές προς άρθρα εφημερίδων τυπικά περιλαμβάνουν τον τίτλο του άρθρου σε εισαγωγικά, το όνομα του συντάκτη, το όνομα της εφημερίδας σε πλάγια γράμματα, ημερομηνία δημοσίευσης και την ημερομηνία κατά την οποία το ανακτήσατε αν είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο.
Ορισμένα βιβλία επανεκδίδονται πολλές φορές κατά το πέρασμα των χρόνων. Κάποιες φορές επανατυπώνονται, και κάποιες φορές ένα βιβλίο μπορεί να εκδοθεί από διάφορους εκδότες. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στις παραπομπές, καθώς διαφορετικές εκδόσεις μπορεί να έχουν διαφορετική σελιδοποίηση. Ιδανικό θα ήταν, όλες οι παραπομπές σε ένα άρθρο να αναφέρονται στην ίδια έκδοση από τον ίδιο εκδότη, και αυτές οι πληροφορίες να περιλαμβάνονται στο τέλος του άρθρου και/ή να δίνεται το ISBN. Με αυτό τον τρόπο δεν θα υπάρχει σύγχυση σχετικά με την σωστή σελίδα για αναφερόμενες φράσεις ή υλικό.
- Αν η ενότητα "Πηγές" περιέχει δύο ή περισσότερα έργα από τον ίδιο συγγραφέα αλλά εκδιδομένα το ίδιο έτος, χρησιμοποιήστε ένα γράμμα μετά το έτος για να ξεχωρίσετε τις διαφορετικές πηγές (για παράδειγμα 2005α και 2005β).
- Αν δεν ξέρετε την ημερομηνία έκδοσης, προσπαθήστε να την βρείτε (μπορείτε να δοκιμάσετε στην τοπική βιβλιοθήκη σας, ή την ιστοσελίδα Ζέφυρος για αναζήτηση σε ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες).
- Αν η ημερομηνία έκδοσης δεν είναι διαθέσιμη, χρησιμοποιήστες "χ.χ." (χωρίς χρονολογία)
- Πολλές φορές οι συντάκτες χρησιμοποιούν μια έκδοση ενός βιβλίου που εκδόθηκε πολύ μετά την αρχική έκδοση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, "πρέπει" να καταχωρύσουν την ημερομηνία της έκδοσης που χρησιμοποιούν ή το ISBN ή κατά προτίμηση και τα δύο. Αυτό είναι σημαντικό γιατί διαφορετικές εκδόσεις μπορεί να σελιδοποιούνται διαφορετικά.
- Όταν οι συντάκτες χρησιμοποιούν μια έκδοση ενός βιβλίου που εκδόθηκε πολύ μετά την αρχική έκδοση, "μπορούν" να καταχωρύσουν την ημερομηνία της αρχικής έκδοσης σε αγκύλες ακολουθούμενη από την ημερομηνία της έκδοσης που χρησιμοποίησε ο συντάκτης που κάνει την παραπομπή. Για παράδειγμα, μια παραπομπή εντός του κειμένου μπορεί να είναι
-
- (Μαρξ [1867] 1967)
- Και η πλήρης παραπομπή θα ήταν:
- Μαρξ, Καρλ [867] 1967 "Το Κεφάλαιο:Μια κριτική της Πολιτικής Οικονομίας" Τομ.Α Επιμέλεια Φρίντριχ Ένγκελς. Νέα Υόρκη: International Publishers.
Όσο μεγαλώνει η Βικιπαίδεια είναι πιθανό ότι διάφοροι συντάκτες μπορεί να βασίζονται σε διαφορετικές εκδόσεις του ίδιου βιβλίου.
- Συνήθως, διαφορετικές εκδόσεις του ίδιου βιβλίου εκδίδονται σε διαφορετικές χρονιές. Σε αυτές τις περιπτώσεις η γνώση του έτους είναι αρκετή πληροφορία για την διάκριση μεταξύ των εκδόσεων.
- Μερικές φορές, διαφορετικές εκδόσεις του ίδιου βιβλίου εκδίδονται την ίδια χρονιά. Αυτό συμβαίνει συχνά όταν τα λήγουν τα πνευματικά δικαιώματα, και διάφορες εκδοτικές εταιρείες εκδίδουν διαφορετικές εκδόσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, θα πρέπει να ξέρει κάποιος τον εκδότη ή το ISBN, για να ξεχωρίσει τις διαφορετικές εκδόσεις.
Είναι σημαντικό να δίδονται πλήρεις παραπομπές για κάθε ξεχωριστή έκδοση η οποία αναφέρεται σε (ή όπου παραπέμπει) ένα άρθρο, και κάθε παραπομπή εντός κειμένου να δίνει αρκετές πληροφορίες ώστε να διακρίνονται οι εκδόσεις.
[Επεξεργασία] Υποσημειώσεις
Πολλές εκδόσεις σε ένα ευρύ φάσμα πεδίων χρησιμοποιούν αριθμούς - σε αγκύλες και/ή ανυψωμένους - για να αναφερθούν σε ένα κατάλογο παραπομπών στο τέλος του άρθρο, για παράδειγμα [ 1 ] or [1] with:
- ^ L. Hussein et al (1999). "Nutritional quality and the presence of anti-nutritional factors in leaf protein concentrates (LPC)". International Journal of Food Sciences and Nutrition 50 (5): 333–343.
[Επεξεργασία] Προβλήματα σχετικά με τις υποσημειώσεις
Οι παραπομπές που χρησιμοποιούν αριθμημένες υποσημειώσεις είναι προβληματικές στην Βικιπαίδεια για διάφορους λόγους:
- Πολλές από τις μεθόδους βιβλιογραφίας απαγορεύουν ή θεωρούν ξεπερεσμένες τις υποσημειώσεις και τις σημειώσεις πηγών όταν χρησιμοποιούνται απλά για παραπομπές.
- Οι υποσημειώσεις κανονικά αριθμούνται απλά κατά σειρά και αριθμητικά. Συνεπώς το να διαπιστώνεται ποιός είπε τί, τυπικά απαιτεί από τον αναγνώστη να πηδά συνεχώς μπρος-πίσω μεταξύ του κύριου κειμένου και των υποσημειώσεων για να δει αν υπάρχει κάτι αξιόλογο. Όταν οι υποσημειώσεις απλά περιλαμβάνουν μια πολύ περισσότερο λεπτομερή επεξήγηση, αυτό συχνά δεν είναι πρόβλημα, αλλά αν οι υποσημειώσεις είναι η κύρια μέθοδος παραπομπών, μπορεί να είναι σημαντικό (επειδή ορισμένες φορές είναι σημαντικό να διατηρείται μια ακολουθία του ποιός ισχυρίζεται τί.
Σημείωση: Αν ένα άρθρο της Βικιπαίδειας χρησιμοποιεί υποσημειώσεις, οι υποσημειώσεις στην ενότητά τους πρέπει να περιλαμβάνουν κανονικές παραπομπές προς τις πηγές όπως ακριβώς και στην ενότητα "Πηγές" για άλλες εντός κειμένου παραπομπές παραπάνω.
[Επεξεργασία] Για τι χρησιμοποιούνται συνήθως οι υποσημειώσεις
- Ορισμένες εκδόσεις χρησιμοποιούν υποσημειώσεις για πλήρη παραπομπή μιας πηγής, και για δευτερεύοντα σχόλια ή πληροφορίες που μπορεί να ενδιαφέρουν τον αναγνώστη.
- Ορισμένες εκδόσεις χρησιμοποιούν την "μέθοδο Χάρβαρντ" για τις παραπομπές, και χρησιμοποιούν τις υποσημειώσεις αποκλειστικά για δευτερεύοντα σχόλια ή ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, με άλλα λόγια, οι υποσημειώσεις είναι σημειώσεις με σχετικό κείμενο που θα αποσπούσαν από το κεντρικό θέμα αν περιλλαμβάνονταν στο κυρίως κείμενο, αλλά είναι χρήσιμες για την επεξήγηση του θέματος με μεγαλύτερη λεπτομέρεια. Τέτοιες υποσημειώσεις είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για μελοντικό έλεγχο γεγονότων, διασφαλίζοντας ότι το κείμενο του άρθρου στηρίζεται καλά. Οπότε, χρήση υποσημειώσεων για την παραχώρηση χρήσιμων επεξηγηματικών πληροφοριών εκτός του κύριου θέματος είναι θεμιτή όπου χρειάζεται.
[Επεξεργασία] Ενότητα "Σημειώσεις"
Τεχνικά, οι υποσημειώσεις βρίσκονται στο κάτω μέρος μιας σελίδας και οι σημειώσεις στο τέλος ενός κεφαλαίου ή βιβλίου. Από την στιγμή που τα άρθρα της Βικιπαίδειας μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελούν μια μακριά σελίδα, ή χωρίς καθόλου σελίδες, οι υποσημειώσεις της Βικιπαίδειας βρίσκονται στο τέλος ενός άρθρου, παρ'όλα αυτά ονομάζονται υποσημειώσεις.
Προτεινόμενα ονόματα ενοτήτων για τις υποσημειώσεις στην Βικιπαίδεια:
- ==Σημειώσεις ή Υποσημειώσεις==
- ==Σημειώσεις και παραπομπές==: Χρησιμοποιήται αν δεν υπάρχει ξεχωριστή ενότητα με γενικές παραπομπές, και αν όλες οι πηγές για το γενικό περιεχόμενο του άρθρου καλύπτονται από τις υποσημειώσεις, αλλά δείτε την σημείωση γι'αυτό παρακάτω.
[Επεξεργασία] Διατηρώντας μια ξεχωριστή ενότητα "Πηγές" ξέχωρα από τις "Σημειώσεις"
Είναι χρήσιμο όταν οι υποσημειώσεις χρησιμοποιούνται έτσι ώστε να διατηρείται μια ενότητα Πηγών, όπου οι πηγές που χρησιμοποιήθηκαν καταγράφονται σε αλφαβητική σειρά. Σε άρθρα που έχουν πολλές υποσημειώσεις, μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο μετά από λίγο το να δει κάποιος ποιές ακριβώς πηγές χρησιμοποιήθηκαν, ειδικά όταν οι υποσημειώσεις περιέχουν επίσης επεξηγηματικό κείμενο. Μια ενότητα Πηγές, που περιέχει μόνο παραπομπές, βοηθά τους αναγνώστες να δουν με μια ματιά την ποιότητα των πηγών που χρησιμοποιήθηκαν.
[Επεξεργασία] Σε τί πηγές να κάνετε παραπομπές
Προτιμάτε αξιόπιστες και επιμελημένες τρίτες πηγές στα ελληνικά.
[Επεξεργασία] Επιπλέον ανάγνωση/εξωτερικοί σύνδεσμοι
Μια ενότητα ==Εξωτερικοί σύνδεσμοι== ή ==Επιπλέον ανάγνωση== τοποθετείται στο τέλος ενός άρθρου κάτω από την ενότητα Πηγές, και παρουσιάζει βιβλία, άρθρα, και σύνδεσμους προς ιστοσελίδες σχετικές μέ το θέμα που μπορεί να ενδιαφέρουν τον αναγνώστη, αλλά δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ως πηγές για το άρθρο. Παρ΄ολο ότι αυτή η ενότητα παραδοσιακά ονομαζόταν "εξωτερικοί σύνδεσμοι", ενισχύεται η ονομασία της ως "επιπλέον ανάγνωση¨, αφού η ενότητα πηγών μπορεί να περιέχει επίσης εξωτερικούς σύνδεσμους, και η ενότητα επιπλέον ανάγνωσης μπορεί να περιέχει αντικείμενα που δεν βρίσκονται στο διαδίκτυο. Οι τίτλοι δεν χρειάζεται να είναι δεσμευτικοί, μπορούν να προσαρμόζονται ανάλογα με το άρθρο. Για παράδειγμα όπου υπάρχουν σύνδεσμοι προς βίντεο και ήχο μπορούμε να το βάζουμε ως ==Επιπλέον πληροφορίες== ή ==Επιπρόσθετο υλικό== κλπ.
[Επεξεργασία] Τι να κάνετε όταν ένας σύνδεσμος παραπομπής γίνεται "ανενεργός"
Όταν ένας σύνδεσμος στις ενότητες Εξωτερικοί σύνδεσμοι/Επιπλέον ανάγνωση καθίσταται "ανενεργός", δεν είναι σοβαρό συμβάν και μπορεί να αφαιρεθεί από το άρθρο. Οι σύνδεσμοι της ενότητας Πηγές είναι άλλο θέμα. Γενικά, αξίζουν να διατηρηθούν ως μέρος της επαληθευσιμότητας του άρθρου. Συχνά, ένας ενεργός ενναλακτικός σύνδεσμος μπορεί να βρεθεί. Παρακάτω βρίσκονται μερικές τέτοιες ιδέες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτές οι προσεγγίσεις θα διατηρήσουν μια αξιοπρεπή παραπομπή.
- Ένα μεγάλο ποσοστό σελίδων μπορεί να ανακτηθεί από το Internet Archive. Απλώς πηγαίνετε στο http://www.archive.org/ και αναζητήστε τον παλιό σύνδεσμο με το URL. Φροντίστε ώστε η νέα παραπομπή να αναφέρει την ημερομηνία κατά την οποία αρχειοθετήθηκε η σελίδα στο Internet Archive.
- Αν δεν ήταν μια τυφλή παραπομπή σε υλικό που βρισκόταν μόνο στο διαδίκτυο, μπορεί να αξίζει τον κόπο να αναζητήσετε στον ιστότοπο προορισμό για μια ισοδύναμη σελίδα σε νέα τοποθεσία, μια ένδειξη ότι ολόκληρος ο ιστότοπος μετακινήθηκε κλπ.
- Αν ο σύνδεσμος ήταν απλός ένας "σύνδεσμος ευκολίας" προς ένα διαδικτυακό αντίγραφο υλικού που αρχικά υπήρχε τυπωμένο, και δεν μπορεί να βρεθεί ένα κατάλληλο για αντικατάσταση, είναι αποδεκτό να καταργήσετε τον σύνδεσμο αλλά να κρατήσετε την παραπομπή.
- Αν δεν μπορείτε να βρείτε μια σελίδα στο Internet Archive, να θυμάστε ότι συχνά είναι εύκολο να βρείτε πρόσφατα διαγραμμένες σελίδες στην cache του Google. Δεν θα βρίσκονται για πολύ εκεί, οπότε δεν έχει νόημα να κάνετε σύνδεσμο προς εκεί, αλλά εκεί μπορείτε να βρείτε το περιεχόμενο, κάτι που μπορεί να είναι χρήσιμο στο να βρείτε μια αντίστοιχη σελίδα κάπου αλλού στο διαδίκτυο και να κάνετε σύνδεσμο προς αυτή.
Αν δεν πετύχει καμμία από αυτές τις στρατηγικές, μην αφαιρέσετε την ανενεργή παραπομπή, αλλά καταγράψτε την ημερομηνία που βρέθηκε ανενεργός ο αρχικός σύνδεσμος - ακόμη και ανενεργός, εξακολουθεί να καταγράφει τις πηγές που χρησιμοποιήθηκαν, και είναι πιθανό να υπάρχουν τυπωμένες οι πηγές, ή εναλλακτικά να βρεθεί η σελίδα στο μέλλον στο Internet Archive, όπου ηθελημένα καθυστερεί έξι μήνες ή και περισσότερο. Επίσης σημειώστε ότι ακόμη κι αν κάποιες εκδομένες πηγές ξεπεραστούν, συγγραφείς συνηθίζουν να παραπέμπουν προς αυτά τα έργα όταν τα αναφέρουν.
[Επεξεργασία] Πώς να ζητάτε παραπομπές
Αν ένα άρθρο χρειάζεται παραπομπές αλλά δεν μπορείτε να βρείτε μόνος σας, μπορείτε να σημαδέψετε το άρθρο με το πρότυπο {{πηγές}}. Συχνά είναι ακόμη πιο χρήσιμο να δείχνετε συγκεκριμένα σημεία που χρειάζονται παραπομπές, σημειώνοντας αυτά τα σημεία με {{εκκρεμεί παραπομπή}} ή {{πηγή}}, το οποίο τοποθετείται στο ίδιο σημείο όπου θα τοποθετούνταν μια εντός κειμένου παραπομπή.
[Επεξεργασία] Παραπέμποντας στην Βικιπαίδεια από άλλα έργα
Μπορείτε να δείτε το εργαλείο Special:Cite, που μπορεί να σας βοηθήσει.
[Επεξεργασία] Πηγές
- Concordia Libraries (Concordia University). Citation and Style Guides. Retrieved December 28, 2004. (This provides a list of common citation styles.)
- Citation Styles Handbook: APA
- Citation Styles Handbook: MLA
- APA Style.org
- Using American Psychological Association (APA) Format (Updated to 5th Edition)
- Citing Electronic Documentation (APA, Chicago, MLA)
- The Columbia Guide to Online Style
- Ritter, R. (2002) The Oxford Style Manual, Oxford University Press. ISBN 0198605641
[Επεξεργασία] Επιπλέον ανάγνωση
- Psychology with Style: A Hypertext Writing Guide
- A Guide for Writing Research Papers Based on Modern Language Association (MLA) Documentation
- AMA Citation Style
- Chicago/Turabian Documentation
- Citation Guide - Turabian (.PDF file)
- General Guidelines for Citing Government Publications
- Guide to Citation Style Guides
- Sociology style (ASR)
- Uniform Requirements for Manuscripts Submitted to Biomedical Journals
- American Chemical Society reference style guidelines
 |
Το περιεχόμενο του άρθρου βασίζεται στο αντίστοιχο άρθρο της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL. (ιστορικό/συντάκτες). |
