Λουίς Μπουνιουέλ
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
| Λουίς Μπουνιουέλ | |
|---|---|
 Ο Λουίς Μπουνιουέλ (κάτω σειρά, κέντρο) στο πλατώ της Χρυσής Εποχής |
|
| Γεννήθηκε | 22 Φεβρουαρίου, 1900 Καλάδα, Ισπανία |
| Πέθανε | 29 Ιουλίου 1983 (83 ετών) Πόλη του Μεξικό, Μεξικό |
| Ιδιότητα | Σκηνοθέτης κινηματογράφου |
Ο Λουίς Μπουνιουέλ (Luis Buñuel Portolés, 22 Φεβρουαρίου 1900 – 29 Ιουλίου 1983) ήταν ένας από τους μείζονες σκηνοθέτες του κινηματογράφου. Συνδέθηκε με το κίνημα του υπερρεαλισμού ενώ κατόρθωσε με το έργο του, να διαμορφώσει ένα προσωπικό κινηματογραφικό ύφος. Πολλές από τις ταινίες του θεωρούνται σήμερα κλασικές.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Βιογραφικά Στοιχεία
Ο Μπουνιουέλ γεννήθηκε στην Καλάντα (Calanda) της Ισπανίας, κοντά στην επαρχία της Αραγώνας, το 1900, αν και τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στην πόλη της Σαραγόσα. Ήταν γόνος εύπορης οικογένειας και ανατράφηκε ιδιαίτερα αυστηρά. Είχε την πρώτη του επαφή με τον κινηματογράφο σε ηλικία οκτώ ετών. Την περίοδο 1917-1924 σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Μαδρίτης όπου αρχικά -- και κατόπιν προτροπής του πατέρα του -- στόχευε στην απόκτηση ενός διπλώματος αγρονόμου μηχανικού. Στην πορεία άλλαξε προσανατολισμό και στράφηκε στην μηχανολογία της βιομηχανίας ενώ για ένα χρόνο εργάστηκε και στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μαδρίτης και ειδικότερα στον τομέα της εντομολογίας, όπου ο Μπουνιουέλ είχε μεγάλη κλίση. Η τελευταία του στροφή σημειώθηκε με την απόκτηση διπλώματος φιλοσοφίας με ειδικότητα στην ιστορία. Στην φοιτητική εστία του πανεπιστημίου γνωρίστηκε – μεταξύ άλλων Ισπανών καλλιτεχνών – και με τον ζωγράφο Σαλβαδόρ Νταλί καθώς και με τον ποιητή Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, με τους οποίους συνδέθηκε φιλικά.
Μετά τις σπουδές του ξεκίνησε να εργάζεται ως βοηθός σκηνοθέτη στο Παρίσι αν και οι γνώσεις του γύρω από την σκηνοθεσία και τις τεχνικές του κινηματογράφου ήταν ελάχιστες. Η πρώτη του προσωπική κινηματογραφική απόπειρα εκδηλώθηκε με τον Ανδαλουσιανό σκύλο, το 1929, μία ταινία μικρού μήκους, μόλις 17 λεπτών, αμιγώς υπερρεαλιστική. Το σενάριο της ταινίας συνυπογράφει μαζί με τον Μπουνιουέλ και ο Νταλί. Η επόμενη ταινία του Μπουνιουέλ ήταν η Χρυσή Εποχή (1930).
[Επεξεργασία] Η περίοδος στην Αμερική
Μετά τον Ισπανικό εμφύλιο πόλεμο και την περίοδο 1939-1945 ο Μπουνιουέλ βρέθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για ένα διάστημα εργάστηκε στο κινηματογραφικό αρχείο του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη και αργότερα μετακόμισε στο Hollywood όπου συμμετείχε στην παραγωγή ταινιών, μεταφορών γνωστών εμπορικών επιτυχιών στα ισπανικά. Μεταξύ άλλων μικρής αξίας ταινιών, συμμετείχε στη δημιουργία κινηματογραφικών έργων με θέμα τον Ισπανικό εμφύλιο. Είναι γεγονός πως στο Χόλλυγουντ, ο Μπουνιουέλ δεν κατάφερε να οικοδομήσει μία σημαντική καριέρα.
[Επεξεργασία] Η περίοδος στο Μεξικό
Την περίοδο 1946-1960, ο Μπουνιουέλ εργάστηκε ως σκηνοθέτης στο Μεξικό. Αρχικά παρακινήθηκε να γυρίσει μία ταινία εκεί από τον παραγωγό Όσκαρ Ντάσινγκερς, υπό τον τίτλο Γκραν Καζινό. Ακολούθησαν άλλες 20 ταινίες, οι οποίες γυρίστηκαν ως επί το πλείστον με περιορισμένα μέσα, χαμηλές αμοιβές, στην ισπανική γλώσσα και σε μικρό χρόνο γυρισμάτων, περίπου είκοσι ημερών. Ο Μπουνιουέλ, ωθούμενος από οικονομική ανάγκη, εργάστηκε συχνά σε θέματα που ο ίδιος δεν είχε επιλέξει, ωστόσο όπως ο ίδιος παραδέχθηκε, ουδέποτε σκηνοθέτησε μία σκηνή αντίθετη με τις πεποιθήσεις του και την αισθητική του. H ταινία Λος Ολβιδάδος (Los Olvidados), του 1950, εισέπραξε πολύ θετικές κριτικές στο Φεστιβάλ των Καννών όπου παρουσιάστηκε, ενώ ο Μπουνιουέλ αναγνωρίστηκε ως ένας από τους σημαντικότερους Ισπανούς σκηνοθέτες. Πολλές από τις ταινίες που σκηνοθέτησε στο Μεξικό θεωρούνται σήμερα κλασικές, μεταξύ αυτών ο Εξολοθρευτής Άγγελος (1962), ο Σίμων της Ερήμου (1965) καθώς και η ταινία Ναζαρέν (1958).
[Επεξεργασία] Η περίοδος στη Γαλλία
Ο Μπουνιουέλ σκηνοθέτησε αρκετές γαλλόφωνες ταινίες στη Γαλλία αμέσως μετά την επιτυχημένη κινηματογραφική παραγωγή του στο Μεξικό. Σε αυτό το διάστημα, δημιούργησε μερικές από τις πιο δημοφιλείς ταινίες του, μεταξύ των οποίων η Ωραία της ημέρας, Το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου καθώς και Η Κρυφή Γοητεία της Μπουρζουαζίας. Λιγότερο γνωστές αλλά εξίσου σημαντικές ταινίες της ίδιας περιόδου, είναι ο Γαλαξίας και το Φάντασμα της Ελευθερίας.
Ο Μπουνιουέλ αποσύρθηκε από τον κινηματογράφο το 1977 και στα επόμενα χρόνια ολοκλήρωσε την αυτοβιογραφία του. Πέθανε το 1983 στο Μεξικό από κίρρωση του ήπατος.
[Επεξεργασία] Φιλμογραφία
- Το Σκοτεινό Αντικείμενο του Πόθου (1977)
- Το Φάντασμα της Ελευθερίας (1974)
- Η Κρυφή Γοητεία της Μπουρζουαζίας (Le charme discret de la bourgeoisie (1972)
- Τριστάνα (1970)
- Ο Γαλαξίας ("The Milky Way") (1969)
- Η Ωραία της Ημέρας (Belle de jour) (1967), βραβείο Χρυσού Λέοντα στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας
- Ο Σίμων της Ερήμου (Simón del desierto) (1965), ειδικό βραβείο της επιτροπής στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας
- Εξολοθρευτής Άγγελος (El ángel exterminador) (1962)
- Βιριδιάνα (1961), βραβείο Χρυσού Φοίνικα στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών
- La joven (1960), ειδική μνεία στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών
- La fièvre monte à El Pao (1959)
- Ναζαρέν (1959), διεθνές βραβείο στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών
- Ο θάνατος σ'αυτό τον κήπο (La mort en ce jardin) (1956)
- Αυτό ονομάζεται αυγή (Cela s'appelle l'aurore) (1955)
- El río y la muerte (1955)
- Ensayo de un crimen (1955)
- Οι περιπέτειες του Ροβινσώνα Κρούσου (Las Aventuras de Robinson Crusoe) (1954)
- Abismos de pasión (1954)
- La ilusión viaja en tranvía (1954)
- Ελ (1953)
- El bruto (1953)
- Una mujer sin amor (1952)
- Subida al cielo (1952)
- La hija del engaño (1951)
- Σουζάνα (1951)
- Λος Ολβιδάδος (Los olvidados) (1950), βραβείο καλύτερου σκηνοθέτη στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών
- El Gran Calavera (1949)
- Γκραν Καζινό (Gran Casino) (1947)
- Las Hurdes (1933)
- Χρυσή Εποχή (L'Âge d'Or) (1930)
- Ανδαλουσιανός σκύλος (Un chien andalou) (1929)
[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία
- Λουίς Μπουνιουέλ, Τελευταία Πνοή (αυτοβιογραφία)
