Κέρας της Αφρικής
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το Κέρας της Αφρικής (εναλλακτικά βορειοανατολική Αφρική και ενίοτε Σομαλική χερσόνησος) είναι ακρωτήριο της Ανατολικής Αφρικής που προεξέχει για εκατοντάδες χιλιομέτρων στην αραβική θάλασσα και βρίσκεται κατά μήκος της νότιας πλευράς του Κόλπου του Άντεν. Είναι η ανατολικότερη προβολή της Αφρικανικής Ηπείρου. Ο όρος αναφέρεται επίσης στη μεγαλύτερη περιοχή που περιλαμβάνει τις χώρες Τζιμπουτί, Αιθιοπία, Ερυθραία και Σομαλία. Για το λόγο αυτό, καλύπτει περίπου 2.000.000CE τ.χλμ. και κατοικείται από περίπου 90.2 εκατομμύρια ανθρώπους (Αιθιοπία: 75 εκ., Σομαλία: 10 εκ., Ερυθραία: 4.5 εκ. και Τζιμπουτί: 0.7 εκ. κατοίκους).
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Γεωγραφία και κλίμα
Το Κέρας της Αφρικής απέχει εξίσου σχεδόν από τον Ισημερινό και τον Τροπικό του Καρκίνου. Αποτελείται κυρίως από βουνά ανυψωμένα μέσω του σχηματισμού της Κοιλάδας των ρωγμών δηλαδή μιας σχισμής στην κρούστα της γης που εκτείνεται από την Τουρκία ως την Μοζαμβίκη και χαρακτηρίζει το διαχωρισμό των Αφρικανικών με τις Αραβικές τεκτονικές πλάκες. Το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής, ως συνέπεια της Κοιλάδας των ρωγμών, είναι ορεινό με ψηλότερες τις κορυφές στα βουνά Σίμιεν (Simien Mountains) της Βορειοδυτικής Αιθιοπίας. Εκτενείς παγετώνες κάλυψαν κάποτε τα βουνά Simien και Bale, αλλά έλιωσαν με το ξεκίνημα της Ολοκαίνου εποχής. Τα βουνά κατηφορίζουν σε έναν τεράστιο γκρεμό στην Ερυθρά Θάλασσα και πιο σταθερά στον Ινδικό Ωκεανό. Η Σοκότρα είναι ένα μικρό νησί στον Ινδικό Ωκεανό από την πλευρά της Σομαλικής ακτής που θεωρείται μέρος της Αφρικής. Το μέγεθός του είναι 3.600χλμ και αποτελεί περιοχή της Υεμένης, της νοτιότερης χώρας της αραβικής χερσονήσου.
Τα πεδινά του Κέρατος είναι γενικά ξηρά παρά την εγγύτητά τους στον ισημερινό. Αυτό συμβαίνει επειδή οι άνεμοι των τροπικών μουσώνων, που φέρνουν εποχιακές βροχές στο Sahel και το Σουδάν, πνέουν από τα δυτικά Συνεπώς, χάνουν την υγρασία τους καθώς συναντούν το Τζιμπουτί και τη Σομαλία, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος του Κέρατος να λαμβάνει λίγες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της εποχής του μουσώνα. Στην προσήνεμη πλευρά, στο δυτικό και κεντρικό τμήμα της Αιθιοπίας, καθώς και στο άκρο νότιο της Ερυθραίας, οι μουσωνικές βροχοπτώσεις είναι βαριές. Στα βουνά της Αιθιοπίας, πολλές περιοχές λαμβάνουν άνω των 2,000 χιλιοστόμετρων (78 ιν.) το χρόνο και ακόμη και η Ασμάρα λαμβάνει έναν μέσο όρο 570 χιλιοστά. Αυτές οι βροχοπτώσεις είναι η μόνη πηγή ύδατος για πολλές περιοχές εκτός της Αιθιοπίας, κυριότερα για την Αίγυπτο, η οποία - από άποψη βροχοπτώσεων - είναι το ξηρότερο έθνος στη γη.
Το χειμώνα, οι υπερισχύοντες βορειοανατολικοί άνεμοι δεν παρέχουν υγρασία παρά μόνο στις ορεινές περιοχές της βόρειας Σομαλίας, όπου οι βροχοπτώσεις στα τέλη του φθινοπώρου μπορούν να παραγάγουν ετησίως σύνολα έως και 500 χιλιοστά (20 ίντσες). Στην ανατολική ακτή μια δυνατή αύξηση της στάθμης του νερού και το γεγονός ότι οι άνεμοι πνέουν παράλληλα στην ακτή σημαίνει ότι οι ετήσιες βροχοπτώσεις μπορεί να είναι τόσο χαμηλές όσο 51 χιλ..
Οι θερμοκρασίες στην ακτή της Ερυθράς Θάλασσας είναι από τις πιο θερμές στον κόσμο, χαρακτηριστικά γύρω στους 41°C τον Ιούλιο και 32°C τον Ιανουάριο. Στην ανατολική ακτή, εξ αιτίας της αύξησης της στάθμης του νερού, είναι κάπως πιο ψυχρές αλλά ακόμα θερμές. Καθώς η αύξηση συνεχίζεται, οι θερμοκρασίες μειώνονται έτσι ώστε, όπως στην Ασμάρα, οι μέγιστες να είναι γύρω στους 20°C, αν και ο παγετός παρατηρείται συνήθως στις ασυννέφιαστες νύχτες. Παρόλα αυτά στις υψηλότερες κορυφές των βουνών Simien, οι θερμοκρασίες σπάνια αγγίζουν τους 14°C και μπορούν να πέσουν στους - 10°C τις ασυννέφιαστες νύχτες.
[Επεξεργασία] Ιστορία
[Επεξεργασία] Αρχαία ιστορία
Το Βασίλειο του Αξούμ ήταν ένα αρχαίο κράτος στην Αιθιοπία, την Ερυθραία, τη βόρεια Σομαλία και την Υεμένη που αναπτύχθηκαν μεταξύ του 1ου και 7ου αιώνα. Δεδομένης της στρατηγικής θέσης του Κέρατος, χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν για να περιορίσει την πρόσβαση στην Ερυθρά Θάλασσα.
Η περιοχή ήταν επίσης πηγή βιολογικών πόρων κατά την Αρχαιότητα: Αρχαίοι Αιγύπτιοι, Έλληνες και Ρωμαίοι έστελναν αποστολές στην περιοχή για λιβανωτό ρετσίνι, σμύρνα, αίμα δράκου ή κινάβαρη και έπαιρναν τα προϊόντα πίσω στη λεγόμενη «διαδρομή θυμιάματος» (Incense Route). Έτσι, οι Ρωμαίοι ονόμασαν αυτήν την περιοχή Regio Aromatica. Θεωρείται επίσης ότι περιέχει το μυθικό Αιγυπτιακό «Θεϊκό έδαφος».
Το Κέρας ήταν επίσης μέρος ενός δικτύου λιμένων που επεκτάθηκε κάτω από την ακτή της Αφρικής, από τον Περσικό Κόλπο ως τμήμα μιας μεγαλύτερης και αρχαίας διαδρομής εμπορίου κατά μήκος του μεγαλύτερου κομματιού του Ινδικού Ωκεανού.
[Επεξεργασία] Σύγχρονη ιστορία
Τις τελευταίες δεκαετίες, το Κέρας της Αφρικής υπήρξε μια περιοχή σε συνεχή κρίση. Η Αιθιοπία καταλαμβάνει μια κυρίαρχη θέση στο Κέρας λόγω της δημογραφικής της σημασίας: περίπου 85% του πληθυσμού της περιοχής ζει σε αυτή την χώρα. Μεγάλο μέρος του Κέρατος της Αφρικής ήταν κοντά στην Ιταλία: η Ερυθραία (1880-1941), η ιταλική αποικία (1890-1960) και η Αιθιοπία (1936-1941). Η Βρετανία καθιερώθηκε στη βόρεια Σομαλία (βρετανική αποικία) και η Γαλλία στο Τζιμπουτί (γαλλική αποικία). Ακόμα η ιστορία της Αιθιοπίας χαρακτηρίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος από τις συγκρούσεις μεταξύ μουσουλμάνων και Χριστιανών για φυσικούς πόρους και χώρο διαβίωσης, καθώς επίσης και μεταξύ εθνικισμού και μαρξισμού-λενινισμού των σύγχρονων χρόνων. Το υπόλοιπο της περιοχής αντιμετωπίζει επίσης συνεχείς πολέμους: εμφύλιος ξέσπασε στη Σομαλία το 1977, με συνέπεια να μην έχει η χώρα καμία λειτουργούσα εθνική κυβέρνηση από το 1991. Το Σουδάν, με τον σουδανέζικο εμφύλιο πόλεμο, αντιπροσωπεύει άλλη μια σημαντική πηγή αστάθειας για ολόκληρη την περιοχή. Συγκρούσεις έχουν επίσης προκύψει στο Τζιμπουτί και την Ερυθραία.
Επιπλέον, η περιοχή συχνά ταλαιπωρείται από [[Natural_disaster|φυσικές καταστροφές], όπως ξηρασία ή πλημμύρα που χτυπούν πολύ σκληρά τις αγροτικές περιοχές. Κατά συνέπεια, η περιοχή έχει μερικά από τα πιο υψηλά επίπεδα υποσιτισμού στον κόσμο και απειλείται συνεχώς από μια σημαντική ανθρωπιστική κρίση. Μεταξύ του 1982 και του 1992, περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν στο Κέρας της Αφρικής λόγω αυτού του συνδυασμού πολέμου και λιμοκτονίας.
Το Κέρας της Αφρικής, από το 2002, έχει αποτελέσει κέντρο εστίασης για τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία, τη Γερμανία και ένδεκα αφρικανικά έθνη αναφορικά με την καμπάνια του «Πολέμου κατά της τρομοκρατίας» (War on Terrorism).
[Επεξεργασία] Πολιτισμός και Εθνότητα
Οι χώρες του Κέρατος της Αφρικής συνδέονται πολιτιστικά. Οι ντόπιοι χρησιμοποιούσαν άροτρο για την καλλιέργεια και κράτησαν τις αραβικές δρομάδες (καμήλες) ως κατοικίδια για πολύ καιρό. Μερικές σημαντικές εθνο-γλωσσικές ομάδες στο Κέρας της Αφρικής είναι:
- Στο Τζιμπουτί: οι Afar (Danakil) και οι Somali (ISSA)
- Στην Ερυθραία: οι *Bilen, οι Afar, οι *Hedareb (beni-Amer/Beja), οι Kunama (Baza), οι *Nara (Nialetic), οι *Saho (Irob), οι *Rashaida, οι *Tigre και οι *Tigrinya. Οι *Jebertis είναι μουσουλμάνοι Tigrinyas που θεωρούνται χωριστό έθνος το οποίο όμως δεν αναγνωρίζεται από άλλες πηγές.
- Στην Αιθιοπία: οι *Amharas, οι Afars, οι ομάδες *Agaw, οι Gurages, οι *Hamers, οι *Hararis (αλλιώς Hadere ή Adere), οι *Oromos του Irob (καθολικοί Sahos), οι *Saho, οι *Sidamas, οι Somali, οι Tigrayans, καθώς και πολλές άλλες μικρές ομάδες (βλέπε επίσης εθνότητες στην κατηγορία *Southern Nations, Nationalities, and People's Region (νότια έθνη, υπηκοότητες και περιοχή των ανθρώπων).
- Στη Σομαλία: οι Somali.
