Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Για το Euro 2008,πηγαίνετε στη σελίδα Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 2008

To Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου (γνωστό ως EURO ) είναι η κυριότερη Ευρωπαϊκή διοργάνωση ποδοσφαίρου εθνικών ομάδων και διοργανώνεται από την ΟΥΕΦΑ. Διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1960.

Πίνακας περιεχομένων 1 Ιστορικό 2 Σύστημα διεξαγωγής 2.1 Ομάδες τελικής φάσης 3 Τελικοί 4 Τίτλοι ανά Χώρα 5 Πρώτοι Σκόρερ 6 Πολυτιμότερος παίκτης 7 Πηγή 8 Εξωτερικές συνδέσεις

[Επεξεργασία] Ιστορικό

Η ιδέα για τη δημιουργία ένος ευρωπαϊκού πρωταθλήματος εθνικών ομάδων υπήρχε από το 1927 και ανήκε στο Γάλλο Ανρί Ντελονέ, παλιό ποδοσφαιριστή και διαιτητή που τότε ήταν αναπληρωτής πρόεδρος της ΦΙΦΑ. Όμως, οι συνθήκες δεν ήταν ώριμες.

Μόλις τον Ιούνιο του 1957, όταν πλέον είχαν ξεκινήσει αντίστοιχες διοργανώσεις σε άλλες ηπείρους: το Κόπα Αμέρικα στη Νότ. Αμερική, το Κόπα Άφρικα στην Αφρική και το Κύπελλο Εθνών στην Ασία, αποφάσισαν και τα κράτη μέλη της ΟΥΕΦΑ να διοργανώσουν ένα ευρωπαϊκό πρωτάθλημα. Από τα 31 μέλη της ΟΥΕΦΑ μόνο 14 ψήφισαν την πρόταση, που συνάντησε μεγάλη αντίδραση από τις τέσσερις βρετανικές ομοσπονδίες. Τελικά, αποφασίστηκε η πραγματοποίηση του θεσμού ανά τετραετία με την ονομασία Κύπελλο Εθνών "Ανρί Ντελονέ", προς τιμήν του εμπνευστή του, ο οποίος είχε πλέον πεθάνει από το 1955, αφού στο μεταξύ είχε διατελέσει γενικός γραμματέας της ΟΥΕΦΑ ως το 1954.

Στην πρώτη διοργάνωση δήλωσαν συμμετοχή μόνο 17 χώρες, με απούσες τις πιο δυνατές ομάδες της Ευρώπης. Δεν δήλωσαν συμμετοχή: οι τέσσερις βρετανικές ομοσπονδίες (Αγγλία, Σκοτία, Ουαλία, Βόρεια Ιρλανδία), η παγκόσμια πρωταθλήτρια του 1954 Δυτική Γερμανία, η φιναλίστ του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1958 Σουηδία, η Ιταλία και η Ολλανδία. Η τελική φάση έγινε στη Γαλλία τον Ιούλιο του 1960 και πρώτη νικήτρια ήταν η Σοβιετική Ένωση.

Η επιτυχία της διοργάνωσης και η απήχηση που είχε στους φιλάθλους είχαν ως αποτέλεσμα στο δεύτερο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα να συμμετάσχουν όλες οι χώρες μέλη της ΟΥΕΦΑ.

[Επεξεργασία] Σύστημα διεξαγωγής

Στις πρώτες δύο διοργανώσεις (1960, 1964) οι ομάδες έπειτα από κλήρωση αγωνίζοταν σε διπλούς αγώνες νοκ-άουτ μέχρι τα ημιτελικά. Ακολουθούσε η τελική φάση στην έδρα μιας από τις τέσσερις χώρες, που περιλάμβανε τους δυο ημιτελικούς, το μεγάλο τελικό και τον αγώνα για την τρίτη θέση.

Από την τρίτη διοργάνωση (1968) κι έπειτα η προκριματική φαση διεξάγεται σε ομίλους. Ως το 1976 οι όμιλοι ήταν οκτώ. Οι πρώτοι των ομίλων αγωνίζονταν στα προημιτελικά σε διπλούς αγώνες νοκ-άουτ και μόνο τέσσερις ομάδες έπαιζαν στην τελική φάση που διεξαγόταν στην έδρα μιας από τις τέσσερις χώρες.

Από το 1980 οι ομάδες της τελικής φάσης έγιναν οκτώ, που προκρίνονταν από επτά προκριματικούς ομίλους, ενώ η διοργανώτρια χώρα συμμετείχε απευθείας στην τελική φάση. Οι οκτώ ομάδες αγωνίζονταν σε δυο ομίλους. Το 1980 οι πρώτοι των ομίλων έπαιξαν στον τελικό και οι δεύτεροι στον μικρό τελικό για την 3η θέση. Από το 1984 ως το 1992 οι δύο πρώτοι των ομίλων έπαιζαν στους ημιτελικούς ενώ καταργήθηκε ο αγώνας της 3ης θέσης ως άνευ σημασίας.

Από το 1996 οι ομάδες της τελικής φάσης έγιναν δεκαέξι, που προκρίνονται από προκριματικούς ομίλους, ενώ η διοργανώτρια χώρα συμμετέχει απευθείας στην τελική φάση. Το 2000 (Βέλγιο / Ολλανδία) και το 2008 (Αυστρία / Ελβετία) η τελική φάση ανατέθηκε σε δύο χώρες. Οι 16 ομάδες της τελικής φάσης αγωνίζονται σε τέσσερις ομίλους. Στη συνέχεια οι δυο πρώτες κάθε ομίλου αγωνίζονται στα προημιτελικά σε αγώνες νοκ άουτ ως τον τελικό.

[Επεξεργασία] Ομάδες τελικής φάσης

• 1960 ως 1976: 4
• 1980 ως 1992: 8
• 1996 ως 2008: 16

[Επεξεργασία] Τελικοί

Χρονιά	Διοργανώτρια Χώρα	Τελικός			Αγώνας για τρίτη θέση
		Πρωταθλητές	Σκορ	Δεύτερη Θέση	Τρίτη Θέση	Σκορ	Τέταρτη Θέση
1960	Γαλλία	ΕΣΣΔ	2 - 1	Γιουγκοσλαβία	Τσεχοσλοβακία	2 - 0	Γαλλία
1964	Ισπανία	Ισπανία	2 - 1	ΕΣΣΔ	Ουγγαρία	3 - 1	Δανία
1968	Ιταλία	Ιταλία	1 - 1	Γιουγκοσλαβία	Αγγλία	2 - 0	ΕΣΣΔ
		Επαναληπτικός: 2 - 0
1972	Βέλγιο	Γερμανία	3 - 0	ΕΣΣΔ	Βέλγιο	2 - 1	Ουγγαρία
1976	Γιουγκοσλαβία	Τσεχοσλοβακία	2 - 2	Γερμανία	Ολλανδία	3 - 2	Γιουγκοσλαβία
		5 - 3 στα πέναλτι
1980	Ιταλία	Γερμανία	2 - 1	Βέλγιο	Τσεχοσλοβακία	1 - 1	Ιταλία
					9 - 8 στα πέναλτι
1984	Γαλλία	Γαλλία	2 - 0	Ισπανία	Δανία	και	Πορτογαλία
1988	Δυτική Γερμανία	Ολλανδία	2 - 0	ΕΣΣΔ	Γερμανία	και	Ιταλία
1992	Σουηδία	Δανία	2 - 0	Γερμανία	Ολλανδία	και	Σουηδία
1996	Αγγλία	Γερμανία	2 - 1	Τσεχία	Αγγλία	και	Γαλλία
		στο χρυσό γκολ
2000	Βέλγιο &  Ολλανδία	Γαλλία	2 - 1	Ιταλία	Ολλανδία	και	Πορτογαλία
		στο χρυσό γκολ
2004	Πορτογαλία	Ελλάδα	1 - 0	Πορτογαλία	Τσεχία	και	Ολλανδία
2008	Αυστρία &  Ελβετία					και

[Επεξεργασία] Τίτλοι ανά Χώρα

Πρωταθλήματα	Χώρα	Χρονιές
3	Γερμανία*	1972, 1980, 1996
2	Γαλλία	1984, 2000
1	ΕΣΣΔ	1960
	Ισπανία	1964
	Ιταλία	1968
	Τσεχοσλοβακία	1976
	Ολλανδία	1988
	Δανία	1992
	Ελλάδα	2004

* Το 1972 και το 1980 ως Δυτική Γερμανία.

[Επεξεργασία] Πρώτοι Σκόρερ

Έτος	Ποδοσφαιριστής	Γκολ
1960	Μίλαν Γκάλιτς Ντράζεν Γιέρκοβιτς Φρανσουά Οΐτ Βαλεντίν Ιβανόφ Βίκτορ Πονεντέλνικ	2
1964	Φέρεντς Μπένε Ντέστσο Νόβακ Χ. Μαρία Περέδα	2
1968	Ντράγκαν Τζάιτς Β. Μούσεμιτς	3
1972	Γκερντ Μίλερ	5
1976	Ντίτερ Μίλερ	4
1980	Κλάους Άλοφς	3
1984	Μισέλ Πλατινί	9
1988	Μάρκο φαν Μπάστεν	5
1992	Ντένις Μπέρκαμπ Τόμας Μπρολίν Χένρικ Λάρσεν Καρλ Χάιντς Ρίντλε	3
1996	Άλαν Σίρερ	5
2000	Πάτρικ Κλάιφερτ Σάβο Μιλόσεβιτς	5
2004	Μίλαν Μπάρος	5
2008

[Επεξεργασία] Πολυτιμότερος παίκτης

Η διάκριση απονέμεται από το 1980.

Έτος	Ποδοσφαιριστής
1980	Καρλ-Χάιντς Ρουμενίγκε
1984	Μισέλ Πλατινί
1988	Μάρκο φαν Μπάστεν
1992	Πέτερ Σμάιχελ
1996	Γιούργκεν Κλίνσμαν
2000	Ζινεντίν Ζιντάν
2004	Θοδωρής Ζαγοράκης
2008

[Επεξεργασία] Πηγή

• "Η Βίβλος των Euro", ET Sports, τεύχος 38 (12/5/2008).

[Επεξεργασία] Εξωτερικές συνδέσεις

• Η επίσημη ιστοσελίδα της UEFA (Αγγλικά)
• Ιστορικό από την επίσημη σελίδα για το Euro 2008 (Αγγλικά)
• Ιστορικό από τη σελίδα της ΕΠΟ

Διεθνές Ποδόσφαιρο
FIFA | Παγκόσμιο Κύπελλο | Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών | Κύπελλο Συνομοσπονδιών | Παγκόσμια κατάταξη | Παίχτης της χρονιάς      Ασία: AFC – Ασιατικό κύπελλο      Αφρική: CAF – Αφρικανικό Κύπελλο Εθνών      Βόρεια Αμερική: CONCACAF – Χρυσό Κύπελλο CONCACAF      Νότια Αμερική: CONMEBOL – Κόπα Αμέρικα      Ωκεανία: OFC – Κύπελλο Εθνών Ωκεανίας      Ευρώπη: UEFA – Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου
Παγκόσμια Κύπελλα Ποδοσφαίρου
Ουρουγουάη 1930 | Ιταλία 1934 | Γαλλία 1938 | Βραζιλία 1950 | Ελβετία 1954 | Σουηδία 1958 | Χιλή 1962 | Αγγλία 1966 | Μεξικό 1970 | Δυτική Γερμανία 1974 | Αργεντινή 1978 | Ισπανία 1982 | Μεξικό 1986 | Ιταλία 1990 | ΗΠΑ 1994 | Γαλλία 1998 | Νότια Κορέα - Ιαπωνία 2002 | Γερμανία 2006 | Νότια Αφρική 2010 | 2014 | 2018