Έπος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το έπος είναι λογοτεχνικό είδος, του οποίου τα κύρια χαρακτηριστικά είναι το μεγάλο μέγεθος, ο έμμετρος λόγος και ορισμένα εξειδικευμένα εκφραστικά μέσα. Τα έπη κατά κύριο λόγο περιγράφουν θρυλικές πράξεις και ήρωες του παρελθόντος, συχνά δε το θέμα τους είναι μυθολογικό.

Ως έπη έχουν χαρακτηριστεί αρχαία λογοτεχνικά κείμενα (όπως για παράδειγμα η Ιλιάδα και η Οδύσσεια του Ομήρου, το Έπος του Γκιλγκαμές, η βόρεια Κάλεβαλα, το Μπεογούλφ και άλλα) και περιστασιακά, μεμονωμένα έργα πιο σύγχρονων συγγραφεων.

Ο συγγραφέας ενός έπους συχνά δεν είναι γνωστός. Εικάζεται ότι κάποια έπη έχουν γραφτεί συλλογικά, από την παράδοση κι όχι από έναν άνθρωπο.

[Επεξεργασία] Ετυμολογία

Η λέξη Έπος σημαίνει λόγος/αφήγηση και έχει στενή νοηματική σχέση με την έννοια ιστορώ (ιστορία). Στη σύγχρονη λεξικογραφία ως έπος χαρακτηρίζουμε το μεγαλειώδες έργο τόσο σε έκταση όσο και σε θεματογραφία. Με την έννοια εποποιΐα αναφερόμαστε στην περίοδο ακμής ή σε πράξη ηρωική και μεγαλόπνοη.

[Επεξεργασία] Ιστορικά στοιχεία

Έπος σήμαινε αρχικά "λόγος", όμως από τον 5ο αιώνα π.Χ.η λέξη χρησιμοποιήθηκε με μια ειδική σημασία' σήμαινε αφηγηματικό ποίημα σε δακτυλικό εξάμετρο. Τα παλαιότερα οπό τα αρχαία ελληνικά έπη είχαν περιεχόμενο μυθολογικό, αργότερα συντέθηκαν έπη και με διδακτικό, φιλοσοφικό η άλλο περιεχόμενο. Τα μυθολογικά αφηγηματικά ποιήματα αγαπούσαν πολύ οι Έλληνες που εγκαταστάθηκαν στον ελλαδικό χώρο περίπου το 2000 π.Χ. Είμαστε βέβαιοι ότι τουλάχιστον τα μυκηναϊκά χρόνια [17ος-12ος αι. π.Χ.]υπήρχαν τραγουδοποιοί ή αλλιώς αοιδοί που αυτοσχεδίαζαν και τραγουδούσαν τέτοια ποιήματα. Αυτές οι συνθέσεις ήταν οι πρώτες μορφές του έπους. Η μεγάλη ανάπτυξη της επικής ποίησης είναι τα λεγόμενα "γεωμετρικά χρόνια", [11ος-8ος αι. π.Χ.]. Όταν τα κέντρα του μυκηναϊκού πολιτισμού παρήκμασαν και οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν και να κατοικήσουν τη Μικρά Ασία και τα νησιά έφεραν στους νέους τόπους τα τραγούδια τους. Το κύριο γνώρισμα της επικής ποίησης είναι ότι μιλά για ένα μακρινό παρελθόν το οποίο στα μάτια του ποιητή φάνταζε ανώτερο της δικής του εποχής. Τα περισσότερα απ'τα επικά έπη αναφέρονται στην αργοναυτική εκστρατεία [αργοναυτικός κύκλος], στους αγώνες για την κατάκτηση των Θηβών [θηβαϊκός κύκλος] και κυρίως στον τρωικό πόλεμο και όσα συνέβησαν μετά από αυτόν [τρωικός κύκλος].