Википедири материал
CI |
17 |
35,4527 |
3s²3p5 |
Хлор |
Хлор (Cl) ((греци χλωρός) — «симĕс») — хими элеменчĕсен периодика системин 17-мĕш элеменчĕ. Галогенсен (малтанах «галоген» ятне нимĕç химикĕ Швейгер хлора валли хатĕрлесе хунă («галоген» сăмах тăвар тăвакан тени пулать) пулнă, вăл VII ушкăнĕн ячĕ шутланать, çак ушкăнах хлор та кĕрет).
Хлора пĕрремĕш 1772 çулта Шееле пиролюзита Соляная кислотапа хутăштарса тупăçлать: 4HCl + MnO2 = Cl2 + MnCl2 + 2H2O Шееле хлорăн Патша водки пек шăршине туять, вăл ылтăнпа тата киноварьпе çыхăнма пултарнине тĕпчет, çаплах унăн шуратакан хевтине асăрхать . Çапах Шееле, çав вăхăтри хими ăслăлăхĕнчи флогистон теорине пăхăнса, хлор хăйпе дефлогистиленĕ соляная кислота (тепĕр сăмахпа соляная кислотин йӳçлĕкĕ) тесе шутланă. Бертоллепе Лавуазье хлор мури элемент оксичĕ тесе каланă, анчах та вĕсен ĕçĕсем ăнăçлă тухман, Дэви вара электролиз меслечĕпе апат-çимĕç тăварне натрипе хлор уйăрса кăларать.
[тӳрлет] Тупăшлас меслетсем
[тӳрлет] Хлор пасарĕ
2005—2006 ç. Раççей хуçалăх пасарĕн шĕвек хлор кăтартăвĕсем
Завод ячĕ |
2005 ç. тоннă |
2006 ç. тоннă |
2005 ç. пайĕ % |
2006 ç. пайĕ % |
ОАО «Каустик», Волгоград |
60016 |
48623 |
29,7 |
25,4 |
НАК «АЗОТ», Новомосковск |
28934 |
25441 |
14,3 |
13,3 |
ОАО «Химпром», Кемерово |
23556 |
24744 |
11,7 |
12,9 |
ОАО «Капролактам», Дзержинск |
8417 |
14445 |
4,2 |
7,5 |
ООО «Сода-Хлорат», Березники |
6605 |
11479 |
3,3 |
6,0 |
ОАО «Химпром», Шупашкар |
12367 |
11411 |
6,1 |
6,0 |
ООО «Усольехимпром», Усолье-Çĕпĕр |
2301 |
955 |
1,1 |
0,5 |
ЗАО «Каустик», Стерлĕ |
1098 |
1105 |
0,5 |
0,6 |
ВОАО «Химпром», Волгоград |
3388 |
2980 |
1,7 |
1,6 |
ОАО «КЧХК», Кирово-Чепец |
156 |
117 |
0,1 |
0,1 |
Пурĕпе: |
202185 |
191636 |
100 |
100 |
Раççей завочĕсем 2005—2006 ç. хлора ют çĕрсене сутни
Завод ячĕ |
2005 ç. тоннă |
2006 ç. тоннă |
2005 ç. пайĕ % |
2006 ç. пайĕ % |
ОАО «Каустик», Волгоград |
5434.8 |
89.25 |
47.4 |
92.2 |
НАК «АЗОТ», Новомосковск |
6000 |
750 |
52.3 |
7.8 |
ООО «Усольехимпром», Усолье-Çĕпĕр |
33.1 |
0.0 |
0.3 |
0,0 |
2006 ç. Раççейре хлорпа усă курни кăтартăвĕсем
[тӳрлет] Çавăн пекех пăхăр
- Ылтăн хлоричĕ
- Хлор шывĕ
- Хлор акшарĕ
Хлорпа промăçлăхăн тĕрлĕ уйрăмĕсенче, тĕпчевсенче тата кулленхи пурнăçра усă кураççĕ:
[тӳрлет] Усă курнă чух ĕçсенче асăрханса тытмалли виçе йĕркисем
- Основы общей химии, т. 3, Б. В. Некрасов. — М.: Химия, 1970;
- Якименко Л. М., Производство хлора, каустической соды и неорганических хлорпродуктов, М., 1974;