Википедири материал
Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи (е Аслă Аттелĕх вăрçи) — Совет Союзĕн наци Германине тата Европăри унăн тамарĕсене (союзникĕсене) (Венгри, Итали, Румыни, Финлянди, Словаки, Хорвати) хирĕç пынă 1941—1945 çулсенчи вăрçă; Иккĕмĕш Тĕнче вăрçин пысăк тапхăрĕ. Çак ят совет халăхĕсен ăс-тăнĕнче, йăлисенче Сталин 1941 çулхи утă уйăхĕн 3-мĕшĕнче халăх умĕнче радиопа калаçнă хыççăн çирĕпленсе юлнă.
[тӳрлет] 1941 çулхи çĕртме, 22 тĕлнехи лару-тăру
|
Хĕрлĕ çар |
Тăшман |
Танлаштарни |
| Дивизисем |
190 |
166 |
1.1 : 1 |
| Личный состав |
3,289,851 |
4,306,800 |
1 : 1.3 |
| Кĕпçесемпе минометсем |
59,787 |
42,601 |
1.4 : 1 |
| Танкăсемпе штурм кĕпçисем |
15,687 |
4,171 |
3.8 : 1 |
| Самолетсем |
10,743 |
4,846 |
2.2 : 1 |
Фронт тăрăхĕнче РХХÇ танкăсен шучĕ çакăн чухлĕ пулнă:
|
Çурçĕр-Анăç фрончĕ |
Анăç фрончĕ |
Кăнтăр-Анăç тата Кăнтăр фрончĕсем |
Пурĕпе |
| Танкăсемпе штурм кĕпçисем |
2,188 |
4,365 |
5,826 |
12,379 |
Вермахтăн танкăсен ушкăнĕсен çавăн тĕслĕ шучĕсем (Pz-1 танкеткăсене тата Pz.Bef командир танкĕсене шутламан):
|
1-мĕш ТУш |
2-мĕш ТУш |
3-мĕш ТУш |
4-мĕш ТУш |
Пурĕпе |
| Танкăсемпе штурм кĕпçисем |
66 |
919 |
780 |
563 |
2,928 |
[тӳрлет] Германи енче çапăçнă вăйсем
Кăвак тĕспе — Германи, тăмарĕсем, протекторачĕсем. Шупка хĕрлисем — Англи. Симĕс — СССР
Нимĕç вăйĕсем СССР территорине тапăнса кĕни
[тӳрлет] 1941 çулхи çу-кĕр компанийĕн паллă пулăмĕсем
- Белосток-Минск çапăçăвĕ (çĕртме, 22 — утă, 8)
- Смоленск çапăçăвĕ (утă, 10 — авăн, 10)
- Умань патĕнчи çапăçу (утă вĕçĕ — çурла, 8)
- Кейӳ çапăçăвĕ (çурла, — авăн, 26)
- Ленинграда хӳтĕлени тата блокады (1941 çулхи авăн, 8 — 1944 çулхи кăрлач)
- Одессăна хӳтĕлени, хăварни (çурла, 5 — юпа, 16)
- Севастополь хӳтелевĕ (1941 çулхи юпа, 4 — 1942 çулхи утă, 4)
- Мускав çапăçăвĕн хӳтĕленӳ тапхăрĕ (1941 çулхи юпа, 30 — 1942 çулхи кăрлач, 8)
- Кăнтăр фрончĕн 18-мĕш çарне хупăрлани (1941 çулхи ю.па, 5-10)
- Танай-çинчи-Ростов çапăçăвĕ (чӳк, 21 — 27)
[тӳрлет] Нимĕçсен оккупаци политики
[тӳрлет] Период коренного перелома (19 ноября 1942—1943)
[тӳрлет] Тĕнĕл патшалăхĕсен çартыткăнĕсем
| Халăх |
Пĕтĕмпе шутланă çартыткăнĕсем |
Ирĕке кăларнă, репатриациленĕ |
Тыткăнра вилнĕ |
| нимĕçсем |
2388443 |
2031743 |
356700 |
| австрисем |
156681 |
145790 |
10891 |
| чехсемпе словаксем |
69977 |
65954 |
4023 |
| французсем |
23136 |
21811 |
1325 |
| югославсем |
21830 |
20354 |
1476 |
| поляксем |
60277 |
57149 |
3128 |
| голландсем |
4730 |
4530 |
200 |
| бельгисем |
2014 |
1833 |
181 |
| люксембургсем |
1653 |
1560 |
93 |
| испанисем |
452 |
382 |
70 |
| данисем |
456 |
421 |
35 |
| норвегсем |
101 |
83 |
18 |
| ытти халăхсем |
3989 |
1062 |
2927 |
| ПĔТĔМПЕ вермахтра |
2733739 |
2352671 |
381067 |
| % |
100 % |
86,1 % |
13,9 % |
| Венгрсем |
513766 |
459011 |
54755 |
| Румынсем |
187367 |
132755 |
54612 |
| Итальянсем |
48957 |
21274 |
27683 |
| Финнсем |
2377 |
1974 |
403 |
| ПĔТĔМПЕ союзниксен |
752467 |
615014 |
137753 |
| % |
100 % |
81,7 % |
18,3 % |
| ПĔТĔМПЕ çартыткăнĕсем |
3486206 |
2967686 |
518520 |
| % |
100 % |
85,1 % |
14,9 % |
[тӳрлет] Çавăн пекех пăхăр
- "ОТВАГА" сайчĕ. вооружения пехоты ВОВ
- Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи
- "Çурçĕр флочĕ Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи" - Роберт Диамент фотоархивĕ
- «Тухăç фрончĕ» сайт. Докуменчĕсемпе статьисем
- Сайт журнала "Мир истории" о Великой Отечественной войне
- [http://9may.ru/war/ Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçинчи 60-мĕш çуллă Çĕнтерӳ
- РККА. Вăрçă ĕçĕсен картти
- Раритеты фотохроники СССР.Великая Отечественная Война. Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи.
- «Çĕнтерӳçĕсем» проекчĕ. Вăрçăн мультимедиллĕ картти, ветерансен ячĕсен шучĕсем, 60-мĕш çул Çĕнтерӳ тĕлне.
- Rambler-Победа.Мультимедиллĕ вăрçă ĕçĕсен картти, фото-, видео-, аудиодокуменчĕсем, легендарлă хĕçпăшал, çапăçу хирĕсем тата ыттисем.
- Книга 1.Книга 2. Сборник 1941 год в 2-х книгах.Серия "Россия XX век. Документы". Под общей редакцией академика А.Н.Яковлева.
- "История в документах" сайчĕ
- 1941 çулхи совет-герман хутшăнăвĕсен ĕç килĕшӳ хучĕсем
- ИТАР-ТАСС: 60 лет Великой победы. Хроника юбилейного года, агитплакаты, карты, фотодокументы, советское оружие, основные награды.
- Каталог военных фотографий. Государственные архивы России.
- Габриэль Городецкий «„Ледокол“ мифĕ: Накануне войны»
- Хресчен кун йĕрки (календарĕ) — пропагандă тĕслĕхĕ
- Вермахтăн тата СС тухăçри вăйĕсем
- Совет гражданĕсем Германин хĕçпăшаллă çарĕсенче, 1941-1945 çç.
- Уильям Ширер «“Барбаросса”: Раççей черетĕ»
- Дитрих Айххольц «Цели Германии в войне против СССР»
- «Тухăç министерствин» «Ост» тĕп планĕ тăрăх ăнлатăркăчĕсемпе сĕнĕвĕсем
- Вольфрама Ветте «Война на уничтожение: вермахт и холокост»
- В. А. Пронько «Цена победы»
- Çĕнтерӳ салукçисем
- СССР тата Германи çын ресурсĕне усă курнине танлаштарни
- Г.Ф. Кривошеев доклачĕ «Анализ сил и потерь на советско-германском фронте»
- «Демоскоп» сайчĕ çинчи вăрçари демографи çухатăвĕсем
- Юрий Поляков, Валентина Жиромская, Наталья Араловец «Вăрçăн „демографи ахрăмĕ»
