Kapital
Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensayklopedya
- Alang sa ubang artikulo, adto-a ang Kapital (pagklaro)
Sa politika, ang kapital (usab gitawag nga ulohang dakbayan o politikal nga kapital) mao ang sentro sa gobyerno sa usa ka nasod. Kini pirmi mao ang dakbayan nga anaa nahimutang ang mga opisina ug mga lugar sa gobyerno nga gi-fix sa balaod.
Ang pulong capital gikan sa Linatin nga caput nga ang gipasabot "ulo" ug ang kaparehong termino nga kapitolyo mireper sa nangunang bilding sa panggobyerno.
Sa mga estadong unitaryo, "sentrong administratibo" o uban pang termino ang kasagarang gigamit alang sa mga kapital sa subnasyonal nga dibisyon. Sa Pilipinas, kapital ang gigamit alang sa sentro nga dakbayan sa lalawigan kung asa nahimutang ang kapitolyo, ug sentrong rehiyonal (regional center) o sentro sa gobyerno (government center) sa mga rehiyon.
Sa kasaysayan, ang mga nag-unang sentro sa ekonomiya sa estado o rehiyon pirmi mao ang pokus sa kagamhanang politikal, ug kini nahimong kapital pinaagi sa panakop o amalgamasyon. Kini ang kaso sa London ug Madrid. Ang kapital nga nanguna sab sa aktibidades sa ekonomiya, kultura, o intelektwal usahay gireper nga primate city sa Iningles. Kini ang kaso sa Manila ug Paris, ug Dakbayan sa Sugbo ug Atlanta sa ilang probinsya o estado.
Ang mga kapital usahay ipundar ug ibalhin layo sa mga dagkong dakbayan para ma-discourage ang paglambo sa maong dakong dakbayan. Ang Washington, D.C. gipundar sa tunga-tungang bahin sa East Coast sa US, ug ang BrasÃlia gibutang sa interyor sa Brazil tungod kay ang daang kapital, Rio de Janeiro, ug ang habagatang-sidlakang Brazil, sobra na ang populasyon.
Ang pag-converge sa mga gahom nga politikal ug ekonomikal o kultural dili unibersal. Ang mga tradisyonal nga kapital puydeng malabawan sa mga karibal nga dakbayan sama sa Nanjing sa Tsina nga nalupig sa Shanghai ug ang La Trinidad sa Benguet nga nalupig sa tapad niining Dakbayan sa Baguio. Ang decline sa dinastiya o kultura puyde sab rason sa pagkawala sa iyang kapital nga dakbayan, sama sa nahitabo sa Babylon.
