Karipsko more
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Karipsko more je jugoistočni dio Američkog sredozemnog mora odvojeno od Atlantskog okeana Karibima, arhipelagom koji se proteže u luku od Meksičkog zaljeva pa gotovo do Venecuele. Duboko je do 7.680 m.
Karipsko more, kao i karipska ostrva dobili su ime po Karibima, narodu kojeg su španski osvajači po svom dolasku zatekli na Malim Antilima .
Sadržaj |
[uredi] Stanovništvo
Karibi su mješavina naroda kojih ima oko 35 miliona. Pored Španaca, na različitim karipskim ostrvima žive i Kreoli, Mulati i Indijci. Turistički vodiči u Dominikanskoj Republici znaju reći, da ne postoji neki narod na Zemlji koji kod njih nije ostavio svoj genetski otisak. Glavni jezici Kariba su španski i engleski. Pored toga, na Hispanioli u državi Haiti se govori francuski, a uz to i različiti kreolski jezici. Govori se i holandski.
[uredi] Geologija
Najveći dio Karipskog mora koje u Kajmanskom jarku doseže dubinu od 7.680 m nalazi se na Karipskoj ploči. Samo sjeverozapadni dio, koji je s druge strane kajmanskog jarka, leži na Sjevernoameričkoj ploči.
[uredi] Historija Kariba
Naseljavanje ovog područja je počelo negdje tokom prvog milenija p.n.e. Arawak indijanci su iz današnje Venecuele prvo stigli na Trinidad da bi zatim od njega krenuli u naseljavanje ostrva za ostrvom. Oko 1500 godina kasnije, njihov put su slijedili ratnički narod Kariba. Kako Arawak indijanci nisu bili ratnici, Karibi su ih uspjeli potisnuti, tako da su u vrijeme dolaska bijelaca Arawak naseljavali još samo Kubu, Hispaniolu i Bahame dok su na svim ostalim ostrvima živjeli Karibi.
[uredi] Otkrivači i naseljenici
Kad se Kristofor Kolumbo, po nalogu španske krune, 1492. godine iskrcao na San Salvadoru , bio je prije svega u potrazi za zlatom i drugim bogatstvima. Međutim, narod Aravaka nije polagao baš nikakvu pažnju onome, što su Evropljani smatrali bogatstvom. Tako su Karibi bili, doduše, naseljeni, ali su konkvistadori ubrzo prešli na američki kontinent. Uskoro su Karibe počeli naseljavati i Englezi, Holanđani i Francuzi; čak su Danska i Kurlandija imali nekoliko kolonija.
U 16. stoljeću Karibi su bili prizorište gusarenja. Mala ostrva s brojnim uvalama pružala su izvrsne mogućnosti raznim gusarima, ali i takvim koji su po nalogu pojedinih kraljeva napadali i pljačkali brodove rivalskih nacija, za postavljanje zasjeda i napade na pretežno španske brodove s blagom. Port Royal na Jamajki kao i francusko naselje na Tortugi su bili prava gusarska gnijezda.
[uredi] Nezavisnost
Većina ostrva je postala nezavisna sredinom 20. vijeka.
[uredi] Intervencije SAD-a na Karibima i u Srednjoj Americi
- Nikaragva: 1833, 1854-57, 1896, 1909-10, 1912-25, 1926-33
- Meksiko: 1845-48, 1914, 1916-17
- Honduras: 1896, 1905, 1907, 1911, 1917, 1919, 1924-29
- Kuba: 1898, 1901-03, 1906-09, 1912, 1917-19, 1921-23, 1933, 1961
- Panama: 1903, 1908, 1912, 1917-18, 1921, 1989
- Dominikanska republika: 1904, 1914, 1916-24, 1965-66
- Haiti: 1915-35, 1944, 1994
- Kostarika: 1919
- Gvatemala: 1920, 1954
- Grenada: 1983
