Ernest Rutherford
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Ernest Rutherford (Nelson, Novi Zeland, 30. august 1871. - Cambridge, 19. august 1937. godine) je bio britanski fizičar.
Bio je profesor na fakultetu u Montrealu; direktor odjela za fiziku Univerziteta u Manchesteru (od 1907.), a od 1919. direktor Cavendisheva laboratorija u Cambridgeu. Godine 1903. izabran za člana (1925-30 za predsjednika) Royal society. Nobelovu nagradu za hemiju dobio 1908. godine. Najprije se bavio proučavanjem radioaktivnih raspada. Prvi je uočio da se zračenje radijuma sastoji od dviju vrsta zraka, koje je nazvao alfa-zrake i beta-zrake te gama-zračenje. Zajedno sa F. Soddyem uveo je pojam vremena poluraspada i formulisao zakone radioaktivnog raspada. Proučavanjem raspršivanja alfa-čestica na atomima Rutherford je došao do zaključka da atom čija je veličina 10-8 cm nije kompaktan djelić materije, nego složen od pozitivne jezgre (veličine 10-12 cm) i elektrona koji kruže oko nje. Rutherford je prvi upotrijebio riječ proton za pozitivno naelektrisanu česticu u jezgri atoma. Od njega potiče i formula (nazvana njegovim imenom) za raspršivanje alfa-čestica na atomima; kasnije (1925. godine), Rutherford je utvrdio i odstupanje od te formule do kojeg dolazi kod vrlo bliskih sudara alfa-čestice i jezgre, kad nuklearno međudjelovanje postaje mnogo važnije od električnog. Godine 1919. Rutherford je, bombardirajući dušik alfa-česticama izveo prvu pretvorbu (transmutaciju) jednog elementa u drugi. Tako je izvršena prva nuklearna reakcija.
