Тэадор Нарбут
З Вікіпедыя.
Тэадор НАРБУТ, Фёдар Яўхімавіч НАРБУТ (28 кастрычніка (8 лістапада) 1784, маёнтак Шаўры Лідскага пав. Віленскай губ. (цяпер Воранаўскі раён Гродзенскай вобласці — 14 (26) лістапада 1864, Вільня), гісторык, археолаг, інжынер.
У 1803 скончыў Віленскі універсітэт. Вучыўся ў Пецярбургскім кадэцкім корпусе. Удзельнічаў у расійска-пруска-французскай (1806-1807) і расійска-шведскай (1808-1809) войнах; капітан, ваенны інжынер. Удзельнічаў у праектаванні і будаўніцтве Бабруйскай крэпасці. З 1812 у адстаўцы. Жыў у сваім маёнтку, даследаваў гісторыю ВКЛ, праводзіў археалагічныя раскопкі. Найбольш значны яго твор - "Гісторыя літоўскага народа" (т. 1-9, 1835-41), дзе, разам з іншым, апісаны народныя абрады беларусаў Лідчыны. Увёў у навуковы ўжытак Хроніку Быхаўца. Арыштаваны ў сувязі з падзеямі паўстання 1863-1864.
[правіць] Працы
- Pomniki do dziejów litewskich... Wilno, 1846;
- Pomniejsze pisma historyczne, szczególnie do historii Litwy odnoszące się. Wilno, 1856.
[правіць] Літаратура
- Каханоўскі Г.А. Археалогія і гістарычнае краязнаўства Беларусі ў XVI-XIX стст. Мн., 1984;
- Ненадавец А.М. Тэадор Нарбут. Мінск, 1996;
- Семянчук А. Тэадор Нарбут – гісторык Вялікага Княства Літоўскага і Браслаўшчыны // Браслаўскія чытанні. Матэрыялы VІ-й навуковай канферэнцыі, прысвечанай 150-й гадавіне з дня нараджэння браслаўскага лекара, грамадзскага дзеяча Стніслава Нарбута. Браслаў, 2003;
- Улащик. Очерки;
- АЗБ;
- ЭГБ, т. 5.
[правіць] Крыніцы
- Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794-1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т.2. - Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9