Захар Шыбека

З Вікіпедыя.

Заха́р Васі́льевіч ШЫБЕ́КА (30 ліпеня 1948, в. Асінаўка Сенненскага раёна Віцебскай вобласці), беларускі гісторык, прафесар.

У 1972 скончыў гістарычны факультэт Беларускага дзяржаўнага універсітэта, у 1977 абараніў кандыдацкую дысертацыю, у 1998 – доктарскую. У 2003 атрымаў годнасць прафесара.

Працаваў настаўнікам гісторыі (1972-1974), навуковым супрацоўнікам у Інстытуце гісторыі АН БССР (1974-1991), загадчыкам аддзела беларусазнаўства Нацыянальнага навукова-асветніцкага цэнтра імя Ф.Скарыны (1991-1998).

У 1999 – дырэктар Нацыянальнага музея гісторыі і культуры Беларусі.

З 2000 на пасадзе прафесара Беларускага дзяржаўнага эканамічнага універсітэта, кафедра эканамічнай гісторыі Беларусі і замежных краін.

З верасня 2001 па верасень 2002 па сумяшчальніцтву выконваў абавязкі галоўнага рэдактара часопіса "Спадчына".

Даследуе Мінск другой паловы ХІХ – пачатка ХХ стагоддзяў, гарады Беларусі 1861-1904 гадоў, беларускі нацыянальны рух ХІХ-ХХ стагоддзяў.

Мае больш за 200 навуковых публікацый. Праца па гісторыі Беларусі ХІХ–ХХ стагоддзяў адзначана прэміяй польскага часопіса "Przegląd Wschodni" за 2001 год і прэміяй імя Францішка Багушэвіча Беларускага ПЭН-центра 2003 года.

Сябра Міжнароднай асацыяцыі беларусістаў і Беларускага гістарычнага таварыства.

[правіць] Манаграфіі

1. Минск в конце ХІХ - начале ХХ в. Очерк социально-экономического развития.-Мн., 1985. С.136.
2. Мiнск. Старонкi жыцця дарэвалюцыйнага горада. 2-е выданне. Мн., 1994. С.341. У суаўтарстве з С.Шыбека.
3. Гарады Беларусi (60-я гады ХIХ–пачатак ХХ стагоддзяў). Мн., 1997. С.320.
4. Historia Białorusi. 1795-2000. Lublin, 2002. S.571.
5. Нарыс гісторыі Беларусі. 1795-2002. Мінск, 2003. С.490.
6. Dějiny Běloruska. Praha, 2006 (на чэскай мове, у суаўтарстве з Генадзем Сагановічам). С.400
7. Минскъ сто гадоў таму. Мінск, 2007. С.304.

[правіць] Артыкулы

1. Сацыяльнае размежаванне беларусаў у канцы ХIХ ст. // Весцi Акадэмii навук Беларускай ССР. Серыя грамадскiх навук. 1991. № 6. С.65-72.
2. Bialorus pomiedzy carsko-rosyjska kolonizacja i narodowo-gospodarcza konsolidacja // Materialy Instytutu Europy Srodkowo-Wschodniej. T.1. Lublin, 1992. С.29-32.
3. Этапы навукова-асветнай дзейнасцi беларусаў у новы час (ХIХ–ХХ стст.) // Беларусiка-Albaruthenica. Кн.I. Мн.,1993. (Матэрыялы Мiжнароднага кангрэсу беларусiстаў). С. 57-64.
4. Спроба вызначэння структуры i эвалюцыi нацыянальнай самасвядомасцi беларусаў // Беларусiка-Albaruthenica. Кн. 2. Мн.,1993. (Матэрыялы мiжнароднай навуковай канферэнцыи). С. 37-41.
5. Цяга зямлi. Беларускае сялянства ў рэвалюцыi 1905 -1907 гг. // Запiсы Інстытута беларусаведы. Т. 9. Ляймен. (Германiя). 1993.
6. Беларусазнаўства // Энцыклапедыя гiсторыi Беларусi. Т.1. Мн.,1993. С. 346-348.
7. Буржуазiя // Энцыклапедыя гiсторыi Беларусi. Т.2. Мн.,1994. С. 135-138.
8. Беларускiя i яўрэйскiя грамады мястэчкаў Беларусi ў працэсе горадаўтварэння (1861-1904) // Беларусика-Albaruthenica. Кн.4. Мн.,1995.
9. Гiсторыя беларусаў як чыннiк iх нацыянальнай самасвядомасцi // Грамадзянская супольнасць i праблемы нацыянальна-культурнай iдэнтыфiкацыi ў Беларусi. Матэрыялы навукова-практычнага семiнара (Мiнск, 30-31 мая 1996 года). Брэст, 1996. С.14-20.
10. Горад - асяродак мiжэтнiчнага i мiжкультурнага ўзаемадзеяння ў Беларусi (па матэрыялах перапiсу насельнiцтва 1897 г.) // Беларусiка=Albaruthenika. Кн.6. Ч.1. Мн., 1997. С. 65-74.
11. Слова пра Iнбелкульт // Кантакты i дыялогi. 1997. N 2. С.
12. Мiнск у жыццi Мiтрафана Доўнар-Запольскага // Палессе. 1997. N 3.С.105-107.
13. Iдэя славянскай салiдарнасцi ў палiтычным жыццi Беларусi 1905-1921 гг.// Кантакты i дыялогi.1998. N 7-8. С.29-44.
14. Адам Мiцкевiч i беларуская гiсторыка-культурная традыцыя // Беларусiка-Albaruthenica. Кн. 11. Мн., 1998. (Матэрыялы мiжнароданай навуковай канферэнцыi "Адам Мiцкевiч i нацыянальныя культуры"). С.187-190.
15. Семантыка беларускай гарадской традыцыi (пераемнасць i перарыўнасць у ХIХ–ХХ стагоддзях) // Шуфляда.Часопiс найноўшай гiсторыi. 1999. N 1. С.7-24.
16. Slayic solidarity as a political concept in Belarus in 1905-1921 //Contacts and dialogues. Belarusian culturalogical information analitical bulletin. 1-2. 2000. S.13-32.
17. Палiтыка русiфiкацыi Беларусi праз праваслаўе ў 1863-1905 гадах // Churches - States - Nations in the enlightenment and in the nineteenth century. Part 4. Lublin 2000. S.203-209.
18. La formation de l`identite nationale bielorusse au XIX siele (theses de discussion) // Les Frontieres et l`espae nationalen Europe du Centre-Est. Exemples de quatre paus: Bielorussie, Lituanie, Pologne et Ukraine. Lublin 2000. S. 120-126.
19. Die Nordwestprovinzen im Russischen Reich (1795-1917) // Handbuch der Geschichte Weissrusslands. Gottingen 2001. S. 119--134.
20. Das "alte" Minsk – vom zarischen Gouvernementszentrum zur sowjetischen Hauptstadt // Handbuch der Geschichte Weissrusslands. Gottingen 2001. S. 308--318.
21. Беларускі горад на скрыжалях нацыянальнай гісторыі // Народныя традыцыі і нацыянальная культура. Матэрыялы рэспубліканскайнавукова-практычнай канферэнцыі. Кніга 1. Мн.,2001. С.15-19.
22. Перапіс домаўладальнікаў 1910 г. (краязнаўчы аналіз) // "Спадчына". 2001. № 3 (у сааўтарстве з Наталляй Марцынкевич). С. 91-114.
23. Городская цивилизация: Белорусский шлях // Европа. Журнал Польского института международных дел. 2002. № 1. С.179-183.
24. Няскончаная вайна // Спадчына. 2002. № 1. С. 77-86.
25. Сіла і Слова ў гісторыі рэфармацыйнага руху ў Беларусі // Рэфармацыя і залаты век Беларусі. Матэрыялы навукова-практычнай канферэнцыі. Мінск, 1 чэрвеня 2002 г. Мн., 2002. С.81-85.
26. Пачатак рэвалюцыі. Развіццё сялянскага руху ў студзені-верасні 1905 г. Гісторыя сялянства Беларусі. Т.2. Мінск, 2002. С. 297-310.
27. Сялянскі рух у перыяд найвышэйшага ўздыму рэвалюцыі // Там жа. С. 310-324.
28. Сялянскі рух у перыяд адступлення рэвалюцыі // Там жа. С. 324-345.
29. Вынікі сялянскага руху ў перыяд рэвалюцыі 1905-1907 гг. // Там жа. С.364-371.
30. Граф з піўной этыкеткі, або Пераўтваральнік Менска // Спадчына.2002. № 4. С.10-21.
31. Właścicele ziemscy i chłopi Białorusi. Niezrealisowana myśl konsolidacji narodu w latach 1790-1918 // Przegląd Wschodni 2003. Tom YIII. Zeszyt 3 (31). S.665—675.
32. Некаторыя вынікі вывучэння гісторыі Мінска (гістарыяграфічны агляд) // Материалы международной научно-практической конференции "Современные стратегии развития мегаполисов и крупных городов", состоявшейся 9—10 октября 2003 г. в г.Минске. Минск, 2003. С. 338—346.
33. Гарадское самакіраванне ў Беларусі царскага перыяду ў сувязі з трансфармацыяй магдэбургскага права (мадэль Мінска) // Міаsta i mieszczaństwo w Europie środkowowschodniej do połowy XIX wieku. Toruń, 2003. S. 123-131
34. Праблемы тэрміналогіі эканамічнай гісторыі Беларусі 19-пачатку 20 ст. // Гістарычны альманах. 2003. Том 9. С. 14-18.
35. Ремесленики Витебска глазами Марка Шагала // Шагаловский международный ежегодник, 2003. Витебск, 2004. С.41-46.
36. Новая и новейшая история Беларуси: важнейшие события и основные тенденции // Русский вопрос. 2004, № 2. (Прага).
37. Станаўленне рыначных формаў арэнды зямлі ў дасавецкім Мінску // Стратегическое планирование и управление развитием городов. Материалы международной научно-практической конференции, состоявшейся 7-8 октября 2004 года. Мн., 2004. С.184-189.
38. Абагульняючыя версіі гісторыі Беларусі // Гістарычны альманах. Т.10. Гродна. 2004. С.5-10.
39. Беларусь на маршрутах мадэрнасці. ХІХ-ХХ стст. // Беларусь у ХХ стагоддзі. Выпуск 3. Мн., 2004. С.275-277.
40. Беларусь у перыяд Кастрычніцкай рэвалюцыі. // Гісторыя Беларусі ў кантэксце сусветных цывілізацый. Мн., 2005. С.301-335.

[правіць] Рэцэнзіі на працы і літаратура пра аўтара

1. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т. 6. Кніга ІІ. Мінск, 2001. С. 244.
2. Рэцэнзія на кнігу "Гарады Беларусі (60-я гады ХІХ – пачатак ХХ стагоддзяў)" - Guido Hausman, Koeln, "Jahrbucher fuer Geschichte Osteuropas". Band 48/2000. S. 450-451.

[правіць] Звесткі для сувязі

Беларусь 220040, г.Мінск, вул. Някрасава 17-95

тэл: +375 (17) 231-53-20

e-mail: zachar[слімак]urbis.lingvo.minsk.by