Загрузчык аперацыйнай сістэмы
З Вікіпедыя.
Загрузчык аперацыйнай сістэмы — гэта сістэмнае праграмнае забеспячэнне, прызначанае для загрузкі аперацыйнай сістэмы пасля ўключэння камп'ютара.
Сучасныя загрузчыкі аперацыйнай сістэмы могуць выконваць наступныя функцыі:
- забяспечваць дыялог з карыстальнікам камп'ютара (напр., дазваляць выбраць ядро аперацыйнай сістэмы для загрузкі);
- прывесці апаратную частку камп'ютара ў стан, неабходны для старту ядра АС (напр., на некаторых архітэктурах загрузчык задае параметры віртуальнай памяці);
- загрузіць ядро аперацыйнай сістэмы ў аператыўную памяць; пры гэтым ядро не абавязкова можа захоўвацца на жорсткім дыску, яно можа быць запісанае ў пастаянную памяць ці загружацца па сетцы, ці нават праз паслядоўны інтэрфейс (што можа быць карысным на першых стадыях распрацоўкі сістэмы).
- перадаваць параметры ядру аперацыйнай сістэмы (напр., ядро Linux атрымлівае ад загрузчыка звесткі пра файлавую сістэму).
На IBM-PC-сумяшчальных камп'ютарах базавая сістэма ўводу-вываду (BIOS) запускае загрузчык пасля паспяховага заканчэння працэдуры тэста-па-ўключэнню (POST). Калі загрузка ідзе з жорсткага дыску, BIOS загружае 512 байтаў з першага сектара жорсткага дыску (г.зв. master boot record, MBR) па адрасу 0x7C00:0x0000 (ў рэальным рэжыме працэсара); потым перадае кіраванне загружанаму коду. Гэты код чытае і аналізуе табліцу падзелаў жорсткага дыску, а потым альбо перадае кіраванне загрузачнаму коду актыўнага падзелу жорсткага дыску, альбо самастойна загружае ядро з дыску ў аператыўную памяць і перадае яму кіраванне.
[правіць] Распаўсюджаныя загрузчыкі
- NTLDR — загрузчык ядра Windows NT
- Windows Boot Manager (bootmgr.exe,winload.exe) - загрузчык ядра Windows Vista
- LILO (LInux LOader) — загрузчык ядра Linux
- GRUB (Grand Unified Bootloader) — ужываецца для загрузкі ядра Linux і Hurd
- OS/2 BootManager — загрузчык ядра OS/2
- RedBoot — загрузчик для убудаваных сістэмаў
- SILO (SPARC Improved bootLOader) — загрузчык Linux і Solaris для архітэктуры SPARC
- Loadlin — загрузчык Linux з DOS-а
- isolinux — загрузчык Linux з кампакт-дыскаў
- BOOTP — ужываецца для загрузкі па сетцы
- Yaboot — загрузчык Linux на PowerPC
- BootX — загрузчык Mac OS X
