Wikipedia:Ҡағиҙә һәм күрһәтмәләр

Википедия – ирекле энциклопедия

Мәҡәләләр яҙыу

Дөйөм ҡағиҙә һәм күрһәтмәләр

Тематик мәҡәләләр

Аниме һәм манге тураһында

Биология тураһында

Башҡортостан ҡалалары тураһында

Греция тураһында

Кино тураһында

Мультфильм тураһында

Шәхестәр тураһында

Илдәр тураһында

Телесериалдар тураһында

Формула-1 тураһында

Химик матдәләр тураһында

Япония тураһында

Техник белешмә

Вики-тамғалау

Мәҡәләләргә исем биреү

Мәҡәләләрҙе форматлау

Категориялар

Һүрәттәр

Ҡалыптар

Ҡыҫҡартыуҙар

Теҙмәләр

Математик формулалар

Интервики

Йүнләндереүҙәр

Башҡорт Википедияһының төп маҡсаты — башҡорт телендә тулы, йыйнаҡ һәм дөрөҫлөкте көсәгән энциклопедия төҙөү. Был эшкә башҡа ҡатнашыусыларҙы йәлеп итеп, туған телгә булған ҡыҙыҡһыныуҙы үҫтереү ҙә маҡсат итеп ҡуйыла. Был маҡсаттарҙы юғары кимәлдә тормошҡа ашырыу өсөн Википедияла дөйөм ҡабул ителгән ҡағиҙәләрҙе һаҡлау кәрәк. Ентекле ҡағиҙә һәм күрһәтмәләрҙе Категория:Wikipedia:Ҡағиҙә һәм ҡулланмалар категорияларында табырға була.

Эстәлеге

1 Википедияның ҡағиҙәләре тураһында
2 Мәҡәләнең эстәлеге
3 Нимә тураһында һәм нисек яҙырға?
4 Мәҡәләне нисек ойошторорға
5 Төрлөһөнән
- 5.1 Күпләп мәғлүмәттәр ҡуйыу
6 Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә] Википедияның ҡағиҙәләре тураһында

Википедия телдәр буйынса бүленгән. Уртаҡ принциптар: тарафһыҙ ҡараш, авторлыҡ хоҡуҡтарына ихтирамлы булыу, GNU лицензияһы һәм башҡа ҡайһы бер принциптар - бөтә телдәрҙә мотлаҡ һаҡланырға тейеш. Мәҡәләләрҙе форматлау ҡағиҙәләре, берләшмә эсендәге мөнәсәбәттәр һәм оҡшаш хәлдәр бүлек эсендә берләшмә тарафынан көйләнеп тора. Беҙҙең хәҙерге ҡағиҙәләр, бөтә ҡағиҙәләр кеүек бөтә яҡтан камил түгел, ваҡыт үтеү менән яҡшыра баралар. Һәм был эштә һәр бер теләүсе ҡатнаша ала^[1]. Бер ҡағиҙәләр системаһынан икенсеһенә күсеү (шунан бәлки кире күсеү), бик күп файҙа килтермәйәсәк. Электән ғәмәлдә булған ҡағиҙәләр бик күп ҡатнашыусылар тарафынан тикшерелгән, шул ҡағиҙәләргә таянып бик күп мәҡәләләр яҙылғанлыҡтан, ул ҡағиҙәләрҙе үҙгәртеү өсөн нигеҙле һәм төплө сәбәптәр булырға тейеш. Һәм бының өсөн бик күп тырышлыҡ кәрәк буласаҡ.

[үҙгәртергә] Мәҡәләнең эстәлеге

[үҙгәртергә] Тел һәм стиль

Мәҡәләләрҙе әҙәби башҡорт телендә һәм фәнни стилдә яҙыр кәрәк. Аңлатыу тик өсөнсө зат исеменән генә алып барылырға тейешле. Бик ябай һөйләмдәр менән яҙмаҫҡа, хупланмаған һүҙҙәр ҡулланмаҫҡа тырышығыҙ. Мәҡәләләрҙә шәхси иҫкәрмәләр һәм имзалар ҡуйырға ярамай, уларҙы фекер алышыу биттәрендә йәки мәҡәлә яҙыу тәҙрәһендә текст эсенә  ҡуя алаһығыҙ.

[үҙгәртергә] Тәҫьирләнмәйенсә һәм объектив рәүештә яҙығыҙ

Энциклопедиялағы мәҡәләләрҙе бер кемдән йәки бер нәмәнән булһа ла тәҫьирләнеп яҙмағыҙ. Мәҡәләгеҙ тарафһыҙ ҡараш принцибына ярашлы булһын: әгәр мәҡәләлә бәйән ителгән бер ҡараш бәхәсле йәки бик танылыу тапмаған икән, был турала ҡараштың сығанағына һылтанма яһап белдереп китер кәрәк. Бер хәл, күренеш йәки әйбер тураһында төрлө фекерҙәр бар икән, ул ҡараштар тураһында мәҡәләлә яҙыу, бик булмаһа, уларҙың барлығы тураһында һүҙ әйтеп китеү бик яҡшы булыр ине. Айырыуса бәхәсле мәҡәләрҙе төҙәткәндә тыныс һәм иғтибарлы һәм төҙәтеүҙәрҙә бик ентекле булығыҙ.

[үҙгәртергә] Мәҡәләнең төҙөлөшө

Мәҡәләләге аңлатыу эҙмә-эҙлеклелеген һәм текстҡа ярҙамсы иҫкәрмәләр ҡуйыу тәртибен уҡыусыға уңайлы буласаҡ рәүештә алып барығыҙ. Бик күп мәҡәләләр ҡабул ителгән ҡалып менән яҙылған. Шуның өсөн, мәҫәлән яңы бер үҫемлек тураһында мәҡәлә яҙаһығыҙ икән, умырзая мәҡәләһендәге ҡалыпты ҡуллана алаһығыҙ; минералдар тураһында булһа - алтын, хайуандар тураһында - айыу, һ.б. Яңы мәҡәлә яҙғанда, оҡшаш тема буйынса яҙылған мәҡәләнең мөхәррирләү тәҙрәһендән ул мәҡәләнең текстын (ҡалып) күсереп алырға була. Һәм формаһын һаҡлап, эстәлеген үҙгәртегеҙ. Бер төшөнсә тураһындағы мәҡәләнең башында ул төшөнсәнең исемен яҙығыҙ. Шунан башлыҡһыҙ, ул төшөнсәне аңлатҡан, ҡыҫҡа һәм дөйөм, бер-ике абзацлыҡ аңлатыу тексы ҡуйығыҙ.

[үҙгәртергә] Аңлатыу нисек булырға тейеш

Мәҡәләләрҙә аңлатыуҙы ошондай рәүештәрҙә алып барырға була:

дөйөм фекерҙән айырым фекерҙәргә;
ябайҙан ҡатмарлыға;
әһәмиәт, танылыу, дөрөҫлөк, ҙурлыҡ, урынлашыу тәртибе буйынса;
хронологик тәртиптә — тарихи белешмә өсөн;
тематик тәртиптә — исемлектәрҙә ҡулланыу ҡулай;
әлифба тәртибендә – башҡа тәртиптәр тап килмәгән ваҡытта.

[үҙгәртергә] Ярҙамсы билдәләр һәм белдереүҙәр

Мәҡәләнең эстәлеге тураһында иҫкәрмәләр мәҡәләнең алдында була; улар иҫәбенә ҡалып белдереүҙәре, авторлыҡ хоҡуҡтарын боҙоу белдереүҙәре, викификация, эстәлеге тарафһыҙ ҡарашҡа ярашлы булмаған мәҡәләләр, һәм башҡа ҡайһы бер белдереүҙәр. Һеҙ ҙә шулай уҡ мәҡәлә өсөн инеш һүҙе яҙа, уны бик яҡшы итеп форматлай алаһығыҙ. Мәҡәләнең бөтмәүе тураһындағы иҫкәрмәләр, туғандаш проекттарҙағы бәйләнгән мәҡәләләргә һылтанмалар һәм рөхсәт тураһындағы белдереүҙәр мәҡәлә аҙағына ҡуйыла. Категориялау билдәләре һәм интервики бәйләнештәре, яҙылған тәртиптә сығанаҡ текстында башҡа тексттарҙың иң аҙағында яҙыла һәм буш юл менән айырып ҡуйыла:

[[Категория: Wikipedia:Белешмә|Kағизә һәм күрһәтмәләр]]

[[bg:Уикипедия:Препоръки и правила]]
[[da:Wikipedia:Politik]]
[[de:Wikipedia:Empfehlungen]]

[үҙгәртергә] Үрнәк

(фараз ғына)

'''Азия''' — [[Евразия]] kитғаһының көнсығыш өлөшө һәм [[донъя]]ның бер киçәге.
 
== География ==
Азия — ер йөзөнөң иң зур kитғаһы һәм дүрт [[океан]] менәң уратып алынған.

== Халыk ==
Азия — ер йөзөнөң иң күп халыk йәшәгән өлөшө; унда донъя халkының 50% йәшәй. (һ.б.).

{{geo-stub}}

{{Азия}}

==Әзәбиәт==
* ...

==Һылтанмалар==
* ...

[[Категория:Азия|*]]

[үҙгәртергә] Авторлыҡ хоҡуҡтарына ихтирамлы булығыҙ

Авторлыҡ хоҡуҡтарын боҙмағыҙ. Википедия — ирекле энциклопедия һәм GNU Free Documentation License ҡа ярашлы рәүештә баҫыла. Авторлыҡ хоҡуҡтарын боҙған мәҡәләләр урынлаштырыу, бөтөнләй ирекле һәм һәр кем файҙалана алған энциклопедия эшләү маҡсатыбыҙҙы хәүеф аҫтына ҡуя һәм хоҡуҡи ҡатмарлыҡтарға алып барыуы мөмкин. Ентекле мәғлүмәттәр өсөн ҡарағыҙ: Wikipedia:Авторлыҡ хоҡуҡтары.

[үҙгәртергә] Имза

Мәҡәләгә имза ҡуйырға ярамай, сөнки мөхәррирләнгән мәҡәләне һеҙҙең кеүек бик күп ҡулланыусы төҙәтә ала.
Фекер алышҡанда (шулай уҡ үҙегеҙҙең шәхси фекер алышыу битендә лә) имза ҡуйыу мотлаҡ: фекер алышыу бик уңайлы була. Яҙған фекерҙәрегеҙҙе һеҙҙән һуң башҡа кешеләрҙең дә уҡыясағын онотмағыҙ, сөнки фекер алышыу битендә лә мәҡәлә тураһында бик файҙалы мәғлүмәттәр була. Фекер алышыу ҡағиҙәләрен ҡарағыҙ.
Имза ҡуйыу өсөн дүрт тильда керетегеҙ (~~~~) – улар «имза + тарих + ваҡыт» буласаҡ; өс тильда (~~~) – тик имза ғына буласаҡ. Тик беренсе ысулды ҡулланыу хәйерлерәк: әгәр яҙылғандар буталып китә икән ваҡыт буйынса ниндәйенең ҡасан яҙылғанын аңларға була. Әгәр һеҙ Википедияла теркәлмәгән ҡулланыусы йәки үҙ ҡушма исемегеҙ менән кермәгән икәнһегеҙ, үҙ исемегеҙҙе, бик булмаһа ҡушаматығыҙҙы яҙығыҙ.
Имзағыҙҙы үҙ фекерегеҙҙең/белдереүегеҙҙең башына түгел, аҙағына ҡуйығыҙ.
Имза ҡуйыу, бер тексттың билдәле бер кеше тарафынан, билдәле бер ваҡытта яҙылғанлығыны аңлата. Шунлыҡтан, ҡуйылған имзаны үҙгәртеү (ҡуйыусы тарафынан булһа ла) тыйыла, бигерәк тә ул фекергә/белдереүгә яуап бирелгән булһа. Әгәр билдәһеҙлекте йәки аңлашылмаусанлыҡты юҡ итер өсөн үҙгәртеү кәрәкле икән, текстың иҫке өлгөһөн юймайынса, өҫтөн ~~һыҙып~~ ҡалдырығыҙ. Иҫке һөйләмдәрҙең йәки һүҙҙәрҙең өҫтөн һыҙыу өсөн <strike> HTML тамғаһын ҡуллана алаһығыҙ.

[үҙгәртергә] Нимә тураһында һәм нисек яҙырға?

[үҙгәртергә] Булған мәҡәләләрҙе төҙәтегеҙ

Яңы бер мәҡәлә булдырыуға ҡарағанда булған мәҡәләне тултырыу һәм төҙәтеү файҙалыраҡ. Сөнки оҡшаш мәҡәләләр яҙыу урынына бер ҙур мәҡәләне һаҡлау аҡылға ятышлыраҡ. Әгәр мәҡәләлә ниндәй ҙә булһа бер хата, иҫке мәғлүмәттәр күрәһегеҙ икән ҡурҡмайынса төҙәтегеҙ. Был эшегеҙ менән һеҙ киләсәктәге уҡыусыларға ярҙам ғына итәсәкһегеҙ.

[үҙгәртергә] Белгән нәмәгеҙ һәм ҡыҙыҡ нәмәләр тураһында яҙығыҙ

Һеҙ яҙасаҡ мәҡәләнең бер кешегә файҙалы йәки ҡыҙыҡлы буласағын белгән генә ваҡытта ул мәҡәләгә тотоноғоҙ. Википедияға өлөш керетеүҙән кәйеф алырға тырышығыҙ. Белмәгән әйберегеҙ тураһында яҙа башлағанһығыҙ икән, ул тема буйынса эҙләнеүҙәргә ваҡыт айырығыҙ: бер нисә көн ул тема буйынса уҡырға тура килер бәлки. Улай иткәндә һеҙ бик күп яңы нәмәләр өйрәнәсәкһегеҙ һәм бик һәйбәт мәҡәлә яҙасаҡһығыҙ.

Әгәр ҙә тик эс бошоуҙан ғына мәҡәлә яҙа башлағанһығыҙ икән, уны бөтөнләй яҙып тормағыҙ. Был эш өсөн көсөгөҙ һәм ваҡытығыҙ әрәм буласаҡ һәм Википедияла тағы бер тамамланмаған мәҡәлә пәйҙә буласаҡ.

Бер нисә юлдан ғына ғибәрәт булған мәҡәләләр яҙмағыҙ, сөнки улар мәғәнәһеҙ тип һаналып юйыласаҡтар.

Теләк менән яҙыла башлаған мәҡәләнең дә яҙылып бөтөлмәүе мөмкин. Ундай ваҡытта ул мәҡәләне Википедияға урынлаштырмауығыҙ хәйерлерәк булыр; яҙып бөтөлгәнгә тиклем үҙегеҙҙә һаҡлап тороғоҙ. Яҙылып бөтөлмәгән мәҡәлә күргән ваҡытығыҙҙа, уны {{stub}} ҡалыбы менән билдәләгеҙ. Тамғаны мәҡәлә текстынан һуң, категориялар һәм интервики һылтанмаларынан алда ҡуйығыҙ.

Әгәр мәҡәләлә аңлатылған төшөнсәнең бер нисә мәғәнәһе бар икән, теләгегеҙ булғанда һәр бер мәғәнәһе өсөн айырым мәҡәлә яҙығыҙ. Һәм иң аҙаҡтан {{disambig}} тамғаһын ҡуйып аңлатыу билдәһеҙлелеген хәл итеү мәҡәләһен яҙығыҙ. Үрнәк өсөн Европа мәҡәләһен ҡарай алаһығыҙ..

[үҙгәртергә] Һәр бер һүҙ өсөн генә мәҡәлә яҙмағыҙ

Википедия — һүҙлек түгел. Башҡорт телендәге һәр бер һүҙ өсөн мәҡәлә яҙмағыҙ, был эш өсөн Вики-Һүҙлекбар. Быға ҡарамаҫтан һеҙ һүҙҙәрҙең аңлатмаларын бирергә теләйһегеҙ икән, уларҙы бер билдәле тема буйынса йыйып бер мәҡәләлә яҙығыҙ, мәҫәлән, «Медицина терминологияһы». Һүҙҙәрҙе йыйғанда уларҙы күп итеп алырға тырышығыҙ, бер нисә һүҙ өсөн дә мәҡәлә яҙып тороу килешмәҫ.

[үҙгәртергә] Башҡа телдәрҙән мәҡәләләр тәржемә итегеҙ

Башҡа телдәге оҡшаш мәҡәләләрҙән мәғлүмәттәр алығыҙ. Бик күп уҡыусыларыбыҙ өсөн был тел – урыҫ теле буласаҡ, шунан инглиз йәки немец телдәре. Быларҙан башҡа һеҙ аңлаған телдәр буласаҡ. Башҡа телдәрҙән мәҡәләләр тәржемә итеү -- әҙәби сит телде өйрәнеү ҙә, ҡыҙыҡһынған әйберегеҙ тураһында мәғлүмәт туплау ҙа буласаҡ. Ни булһа ла мәҡәләгеҙҙе сит телдәге оҡшаш мәҡәлә менән сағыштырып ҡарау артыҡ булмаясаҡ; мәҡәләгеҙҙең етешһеҙлектәрен табыуығыҙ бик мөмкин. Мәҡәләләр тәржемә итеү тулыраҡ энциклопедия төҙөүҙә бик файҙалы буласак.

[үҙгәртергә] Һылтанмалар яһағыҙ

Үҙ мәҡәләгеҙгә тема буйынса бәйләнгән мәҡәләләрҙән һәм каталог-бүлектәрҙән һылтанмалар яһағыҙ. Ә үҙ мәҡәләгеҙгә башҡа мәҡәләләргә (улар булдырылмаған булһа ла) гипертекст һылтанмалар ҡуйығыҙ. Баш биттән ниндәй ҙә булһа мәҡәләгә дүрт-биш аҙымда барып еткәндә бик яҡшы булыр ине.

Әҙер булған Википедия бүлектәренең ҡайһынында үҙ мәҡәләгеҙҙе белдергәндә һәйбәт булыр ине, шул турала уйлағыҙ. Мәҫәлән, бер ниндәй ҡала тураһында яҙаһығыҙ икән -- «География» бүлегендә һылтанма эшләгеҙ, мәҡәләгеҙ бер хайуан тураһында икән -- «Биология» бүлегенә керегеҙ, һ.б.

Күп кенә гипертекст һылтанмалары булған ҡыҫҡа бер мәҡәлә, бер ниндәй ҙә һылтанмаһы булмаған һәм мәҡәләлә булған һәр бер төшөнсәне берәмләп аңлатҡан оҙон бер мәҡәләне алмаштыра ала.

Википедияның башҡа мәҡәләләренә һылтаныуҙы мәҡәлә эсендә, тышҡы сығанаҡтарға һылтаныуҙы мәҡәлә аҙағында ==Һылтанмалар== башлығы аҫтында яһау кәрәк.

[үҙгәртергә] Интервики һәм башҡа проекттарға һылтанмалар

Башҡа телдәге Википедия ҡатнашыусылары менән килешеп эш итеү өсөн сит телдәге мәҡәләләргә интервики-һылтанмалары ҡуйығыҙ.

[[en:Wikipedia:Policies and guidelines]] — биттәге кодтарҙың аҙағындағы ошондай яҙыу, мәҡәләнең инглиз телендәге өлгөһөнөң исеме «Wikipedia:Policies and Guidelines» булғанлығын аңлата. Төрлө телдәрҙәге мәҡәләләрҙе яраштырыу тураһындағы ентекле мәғлүмәттәр өсөн Wikipedia:Интервики мәҡәләһен уҡығыҙ.

Википедияның туғандаш проекттарындағы (Вики-Һүҙлек, Вики-Китапхана йәки Вики-Цитата) мәҡәләләргә яһалған һылтанмаларға :ba: интервики-префиксыны ҡуйыу кәрәкмәй. Бындай проекттарға һылтанма яһау өсөн махсус ҡалыптарҙы ҡулланыу яҡшыраҡ буласаҡ.

[үҙгәртергә] Бер үк һүҙгә нисә тапҡыр һылтанма ҡуйыу кәрәк?

Мәҡәләгә булған һәм мәҡәләләге һылтанмалар һаны артҡан һайын мәҡәләнең дә файҙаһы артасаҡ. Әлбиттә һылтанмалар иҫәбен дә белергә кәрәк: бер һүҙ киң таралмаған йәки мәҡәлә эсендә мөһим һүҙ булһа ғына уны һылтанма итеү яҡшы буласаҡ. Тик ул һүҙ ҡабатланған һайын гипертекст һылтанмаһы ҡуйыу килешмәй.

Ғәҙәттә, мәҡәләләге кәрәкле беренсе генә һүҙ һылтанма ителә; ләкин эҙмә-эҙлекле уҡылмай торған белешмә мәғлүмәттәре булған мәҡәләләрҙә (исемлектәр, белешмә белдереүҙәре, мәҫәлән -- Хьюго Премияһы), һәр бер һүҙҙе һылтанма итеү яҡшыраҡ буласаҡтыр. Был эштә иң һәйбәт кәңәш -- айыҡ аҡыл менән эш итегеҙ.

[үҙгәртергә] Йылдарға һәм көндәргә һылтанмалар

Йылдарға һәм даталарға һылтанмалар яһағыҙ; был йылда йәки көндә тағы ла ниндәй ваҡиға булғанлығын ҡарау өсөн бындай һылтанмалар уҡыусы өсөн файҙалы буласаҡ. Һылтанма ҡуйыу өсөн мәҡәләлә бәйән ителгән ваҡиғаларҙағы мөһим йылдарҙы йәки көндәрҙе генә һайлау дөрөҫөрәк буласаҡ. Биографик мәҡәләләрҙа былар – (минимум) тыуыу һәм вафат булыу датаһы, бер ваҡиға тураһындағы мәҡәләлә - ваҡиға датаһы (йәки башланғыс/тамамланыу датаһы). Был ысул менән яҙғанда календарь мәҡәләләрен яҙыу еңеләйәсәк. Йылдарға һәм көндәргә һылтанмаларҙы күп итеп ҡуйыу, әҙ ҡуйыуға ҡарағанда һәйбәтерәк. Даталарҙы, мәҡәләлә аңлатылған ваҡиға ваҡытында ғәмәлдә булған календарға ярашлы рәүештә ҡуйырға кәрәк. Хәҙерге календарь (григориан календары) буйынса даталар йәйәләр эсендә күрһәтелә. Һылтанмаларҙы тик григориан календары даталарына ғына яһар кәрәк.

Үрнәк 1: 30 май (9 июнь) 1672 Пётр I тыуған.

Үрнәк 2: 16(27) май 1703 Санкт-Петербург ҡалаһына нигеҙ һалынған.

Шулай уҡ, иҫке һәм яңы стилдә даталарҙы бер үк ваҡытта күрһәтеү өсөн махсус {{OldStyleDate}} ҡалыбын ҡулланырға була: {{OldStyleDate|25|июль|1826|13}} — Ҡалып:OldStyleDate

{{OldStyleDate|6|август|1826|25|июль}} — Ҡалып:OldStyleDate

{{OldStyleDate|6|январь|1827|25|декабрь|1826}} — Ҡалып:OldStyleDate

Юлиан даталарын григориан даталарына күсереү өсөн Юлиан календаре мәҡәләһендә яҙылып кителгән формулалар ҡулланыла.

Иғтибар: дата һәм йыл араһына өтөр ҡуйылмай! Бындай хата менән инглиз йәки башҡа телдән тәржемә эшләгәндә ҡаршылашырға була. «1 ғинуар, 1980» урынына 1 ғинуар 1980 тип яҙыу кәрәк.

[үҙгәртергә] Мәҡәләне нисек ойошторорға

[үҙгәртергә] Бик күп бәләкәй әллә бер ҙур мәҡәлә яҙырғамы?

Википедия — һүҙлек түгел. Шуның өсөн дә бер юллыҡ ун «мәҡәлә» урынына ун юллыҡ бер мәҡәлә яҙыу хәйерлерәк. Әгәр мәҡәлә бик тә «һимереп» китә икән, уның эстәлегенән яңы мәҡәлә айырып алығыҙ. Тәүҙән үк тулы һәм төплө энциклопедик мәҡәлә яҙып булмаған темалар буйынса яңы айырым мәҡәләләр ойоштормағыҙ. Бының урынына дөйөм тема буйынса яҙылған мәҡәләлә берәй бүлек яҙығыҙ.

[үҙгәртергә] Оҡшаш мәҡәләләрҙең барлығын тикшерегеҙ

Бер мәҡәлә булдырыуҙан алда башҡа оҡшаш исемле мәҡәләнең барлығын тикшерегеҙ. Тикшереү өсөн эҙләүҙе ҡулланығыҙ. Ундай мәҡәләнең булмауына ышанғас ҡына яңы мәҡәлә яҙа башлағыҙ. Эҙләй торған һүҙҙе керетеү урыны һәр биттә бар: һул яҡта, төп йүнәлештәрҙән аҫтараҡ.

Һеҙ һайлаған тема буйынса мәҡәләнең барлығын ҡарағандан һуң Википедияның төрҙәш бүлектәрен дә тикшерегеҙ. Бының өсөн тәүҙә Баш биткә барығыҙ һәм мәҡәләгеҙ өсөн альтернатив исемдәр яҙып ҡарағыҙ. Үрнәк: «һыу үгеҙе» — «гиппопотам».

Биографик мәҡәләләргә һылтанмаларҙың Шәхестәр бүлегендә генә түгел, башҡа бүлектәрҙең (мәҫәлән, Ижтимағи эшмәкәрҙәр биографиялары, Танылған башҡорттар) эсендә булыуы ла мөмкин.

[үҙгәртергә] Мәҡәләнең яҙылыуы

Әгәр бер мәҡәләгә һылтанма бар булып та ул мәҡәлә яҙылмаған икән, ул һылтанма ҡулланыусының көйләүҙәренә ҡарап ҡыҙыл төҫтә йәки һорау билдәһе булып күренәсәк. Әгәр ундай ҡыҙыл һылтанма мәҡәләнең эсендә булһа һәм ул һылтанма буйынса күскән ваҡытта туранан тура мөхәррирләү битенә эләгәсәкһегеҙ.
Бер һылтанма ла яһалмаған мәҡәләне булдырыу өсөн браузерҙың адрес юлына мәҡәләнең буласаҡ исемен керегеҙ. Мәҫәлән, түбәтәй тураһында мәҡәлә яҙыр өсөн браузерҙың адрес юлына буласаҡ мәҡәләнең исемен керегеҙ: http://ba.wikipedia.org/wiki/Түбәтәй. Википедия буш биткә күсәсәк һәм мәҡәлә булдырырға тәҡдим итәсәк.
- Ләкин мәҡәлә булдырыр алдынан, ул мәҡәләгә һылтанмаларҙың барлығын тикшерегеҙ. Тема буйынса яҡын мәҡәләләрҙе ҡарағыҙ, әгәр унда һылтанмалар булмаһа үҙегеҙ ҡуйығыҙ.

[үҙгәртергә] Мәҡәләгә дөрөҫ исем бирегеҙ

Әгәр мәҡәләгә бер нисә исем тап килә икән, иң йыш ҡулланылғанын һайлағыҙ, ҡалғандарына иһә йүнләндереүҙәр ҡуйығыҙ. Исем биреүҙә икеләнеп ҡалһағыҙ, мәҡәләләрҙе исемләү ҡағиҙәләрен уҡығыҙ. Биттәрҙе күсергән (исемен үҙгәрткән) ваҡытта мәҡәләнең элекке исеменән яңы исеменә автоматик рәүештә йүнләндереү эшләнә. Бындай осраҡтарҙа ҡайһы ваҡытта «икеле йүнләндереүҙәр» (йүнләндереүгә йүнләндереү) барлыҡҡа килергә мөмкин; улар дөрөҫ эшләмәйҙәр һәм уларҙы ҡул менән төҙәтергә кәрәк.

Дәүләттәрҙең рәсми исемдәре, ярҙамсы һүҙҙәр тышында, һәр ваҡыт ҙур хәрефтәр менән яҙылалар.

Аҫтағы бүлектәрҙе күҙәтегеҙ:

Яҡшыртылырға тейеш мәҡәләләр
Юйылырға тейеш мәҡәләләр
Иң ҡыҫҡа мәҡәләләр

[үҙгәртергә] Телгә йоҡмаған һүҙҙәр

[үҙгәртергә] Һүрәттәр, рәсемдәр ҡуйығыҙ

Мөмкинселегеҙ булған һайын фотоһүрәттәр, карталар, һүрәттәр һәм тауыш яҙмалары ҡуйығыҙ. Әгәр һеҙ эҙләгән файлдар Википедия һүрәттәре базаһында йәки Вики-Һаҡлағыста юҡ икән, тәүҙә файлды базаға тейәр кәрәк, бының өсөн һеҙ системаға танылған булырға тейешһегеҙ. Һүрәттәрҙе ҡулланыу тураһындағы ентекле мәғлүмәттәр өсөн Wikipedia:Һүрәттәр битен ҡарағыҙ.

Шәхестәрҙең фотоһүрәттәрен мәҡәлә башланғысына ҡуйған ваҡытта мөмкинселегеҙгә ҡарап алдан төшөрөлгән фотоһүрәттәр ҡулланырға тырышығыҙ (алдан төшөрөлгән һәм дүрттән өс өлөшө күренгәндәр ҙа ярай). Башҡа яҡтан төшөрөлгән һүрәттәр ҡулланырға кәңәш ителмәй. Ҡағиҙә буйынса фотоһүрәт мәҡәләнең уң яғына тигеҙләнеп ҡуйыла, ләкин фотоһүрәттәге кеше уңға боролған булһа (йәғни «тышҡа» ҡарап торған буласаҡ), уны мәҡәләнең һул яғына тигеҙләп ҡуйыр кәрәк. Был ҡағиҙәләр хайуандар өсөн дә, шулай уҡ арауыҡта йүнәлеш һайлай алыу һыҙаттары булған транспорт саралары өсөн дә ғәмәлдә. Был турала ентекле мәғлүмәттәр өсөн Wikipedia:Һүрәттәр#Кәңәштәр.

Башҡа төрҙәге фотоһүрәттәрҙе мәҡәлә башына, эсенә ҡуйғанда айныҡ аҡыл менән эш итегеҙ.

Вики-Һаҡлағыс — Википедияның туғандаш сайты, һүрәттәр һәм башҡа мультимедия файлдарын һаҡлау өсөн махсус эшләнгән. Википедияла Вики-Һаҡлағыс тураһында мәҡәлә бар.

[үҙгәртергә] Типографика

Тексттарҙы машинкала баҫылған кеүек түгел, ә типографик стилдә форматлар кәрәк:

Тире (—) урынына дефис (-), ике дефис (- -) йәки ҡыҫҡа тире (–) ҡулланмағыҙ.
- Дефис (-) һүҙҙәр эсендә ҡулланыла (мәҫәлән, ир-егет, ҡап-ҡара, яуым-төшөм)
Араны блдергән ваҡытта — мәҫәлән, даталарҙа — бушлыҡһыҙ тире (—) ҡулланығыҙ: 1941—1945; «ҡыҫҡа» йәки «уртаса» тире (–) башҡорт телендә ҡулланылмай.
Машинка тырнаҡтары ("") урынына («») тырнаҡтарын ҡулланығыҙ (тырнаҡтар эсендә тырнаҡтар ҡуйырға кәрәкле булһа („“) тырнаҡтарын ҡулланығыҙ).
Апостроф урынына машинка апострофыны (') түгел, ә берле тырнаҡты (‘) ҡулланығыҙ.
Күп нөктә (…) урынына өс нөктә ҡулланмағыҙ.

Башҡа махсус билдәләр: номер №, параграф §, градус °, промиль ‰, плюс-минус ±, ҡабатлау ×, нөктәле ҡабатлау ·, тигеҙ түгел ≠, яҡынса тигеҙ ≈, бәләкәй йәки тигеҙ ≤, ҙур йәки тигеҙ ≥, эквивалент ≡, һулға уҡ ←, уңға уҡ →, өҫкә уҡ ↑, аҫҡа уҡ ↓, һулға-уңға уҡ ↔, һуңһыҙ ∞, күп нөктә ….

Сит телдәге һүҙҙәрҙе төп яҙылышы менән дөрөҫ итеп яҙығыҙ, әгәр бик аңлашылып бармай икән башҡорт телендәге транскрипцияһын ҡуйығыҙ.

Был турала ентекле мәғлүмәттәрҙе Махсус билдәләр мәҡәләһендә уҡый алаһығыҙ.

[үҙгәртергә] Мәҡәлә категориялары

[үҙгәртергә] Категорияға ҡушыу

[үҙгәртергә] Ҡалыптарҙы ҡулланығыҙ һәм яңыларын эшләгеҙ

[үҙгәртергә] Йүнәлеш һайлау ҡалыбын эшләргәме?

[үҙгәртергә] Белемдең ҡайһы бер бүлектәре буйынса мәҡәләләр

[үҙгәртергә] Башҡа телдәге исемдәрҙе дөрөҫ күсерегеҙ

[үҙгәртергә] Төрлөһөнән

[үҙгәртергә] Күпләп мәғлүмәттәр ҡуйыу

[үҙгәртергә] Иҫкәрмәләр

↑ Яңы ҡағиҙәләрҙе керетер өсөн берләшмәнең был ҡағиҙәләрҙең ҡабул ителеүе өсөн риза булырға тейеш. Бер тәҡдимдең ҡулланма йәки ҡағиҙә булып һаналыуы өсөн, был тәҡдимдең ғәмәлгә керетелеүенә ҡағылышлы ҡатнашыусыларҙың тәҡдимде ҡарап уның менән риза булып, ғәмәлгә керетелеүенә ҡарар бирергә тейештәр. Ҡағиҙә тураһында тәкдимдәр Ҡоролтайҙа белдерелергә тейеш. Тәҡдим ителгән ҡағиҙәләр менән танышып сығыу өсөн билдәле ваҡыт бирелә: бер аҙна, шунан һуң яңы ҡағиҙә битенең өҫкө өлөшөнә {{policy}} ҡалыбы ҡуйыла. Әгәр яңы тәҡдим тураһында фекер алышыу барғанда килешмәүселек тыуа икән, был ваҡыт, ҡатнашыусылар уртаҡ ҡарарға килгәнгә тиклем оҙайтылырға мөмкин. Әгәр ҡатнашыусылар бер нисек тә уртаҡ фекергә килә алмай икән, яңы ҡағиҙәнең раҫланыуы һайлау менән хәл ителергә мөмкин.

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.