Fiemo

De Biquipedia

O fiemo (foneticament / fjémo / u / fjæmo /) ye ro conchunto d'es excrementos animals empregatos en a fertilizazión d'es cautibos agricolas. Á sobent, á més d'es excrementos, también bi son enclusas restas de palla, alfalz, cazcarrias y altros materials d'es leitos d'as bestias que han estau replegatos en escobar o local. O puesto á on ye dipositato ro fiemo ta que madure ye clamato femero u femera.

As cascarras més empregadas son as de güella, craba, u gallina, y as boñas as de baca ó caballo. As unas d'es tozins gosan á dechenerar-se ta formas liquidas que son clamadas purins que han d'estar tratadas d'abantis no sían usadas per a suya azideza quimica.

Esistiba l'ofizio tradizional de fematero, qui replegaba fiemo, en os lugars que bibiban sopre tot de l'agricultura, en espezial de os reganos. Caro Baroja en da notizia en a suya obra etnografica. En Alcañiz i eba un fematero dica os años 50.

Con es fertilizants quemicos, o fiemo yera desplazato de l'agricultura regular, pero autualment l'agricultura ecolochica ye recuperando-lo no només per que aporta nutrients ta ro suelo si que antimás incrementa o numbro de microorganismos en a tierra.

A parola fiemo ye una d'as que més sinnificatibament han quedato afixadas también en o castellán d'Aragón, amostrant o sinnificatibo sustrato aragonés que iste tién.