Briolín/Grafia B

De Biquipedia

Iste articlo ye escrito con una grafía alternatiba esperimental propuesta por bels biquipedistas aintro d'o Biquiproyeuto:Grafía. Puede beyer-se a bersión escrita con as nomas de Uesca aquí.

O Vriolin (G.U: briolín) (tammien dito violin, violon u vriolon) ye un instrumento mosical de cuèrda rascata de cuatro cuèrdas que cal tocar con un arquet. Huei en dïa, êste ye ro miembro mës chicolon e de sonito mës acuto de tota ra família d'ös instrumentös de cuèrda rascata, descendient d'a lira de baccio, a cuala cuenta con o vriolín alto, o vriolonzelo e pör partês o contrabaixo; marginalment êsta familia heva habito o vriolin tenor (viola), un vriolonzelo tenor, un vriolonzelo piccolo e encara mës eixindo-ne una octava mës alta ó mës baixa que á ro contrabaixo, l'Octabasa que se tocava con dos mosicos (l'uno ta premsar con ös ditos contra d'o diapason e l'altro ta tocar con l'arquet). A parola vriolon ye de fonetica gascona e no ye ra mës regular en l'aragonés, á on s'emprega pör mës usual a forma vriolin, que vien de l'italian "violino", que fa sinnificato de chiqueta viola. O mosico qui el toca ye ro vriolinista u vriolinaire e l'artesan que el fabrica diz que ye ro "lutier" (qui á sovent trêballa conjuntament con l'arquêter qui fabrica es arquez).

l'arquet ye feto de fusta e de crineras de caballo rascatas contra d'a colofana (feta de resina de pin) dica que s'apegan ent'a cuèrda en fer-la mimbrar. As cuèrdas d'o vriolin son afinatas en quinta d'o compás sêgüent (d'a mës grëu ent'a mës acuta): Sol, Re, La e Mi. Huei en dïa gósan á ser fetas d'acero á mièntres que á ra epoca barroca e clasica en yévan mës que mës de tripa de huèlla, e no pas de gato como una viella falórdia en heva dito.