Bundesland (Deutschland)

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Bundesland isch die umgangssprochlich Bezeichnig fer ä Glidstaat vu de Bundesrepublik Dytschland.

„Bundesland“ isch aber eigetlich ä irrefüehrendi Bezeichnig, wil es ä Underornig vu de Länder zum Bund nohlegt un dere Eigestaatlichkeit nit wiidergit, denn die dytsche Länder sin Staate im Sinn vum Staatsrächt. Die korrekt un au vum Grundgsetz verwendet Bezeichnig isch doher „Länder“ vu de Bundesrepublik.

Die Underschidig isch nit ubedütend, wil nooch em Zweite Weltchrieg im Weste vum bsetzte Dytsche Riich zuenächst nöii Länder als staatlichi Verwaltigseiheite entstande sin und vu ihne de Bund (d'Bundesrepublik Dytschland) als ä (vorläufige) Noochfolgestaat bildet worre isch (konstitutivs Element). Im Gegesatz dezue schtoht d'Entwicklig im bsetzte Östriich. Dert isch zerst de Bund wiiderbeläbt worre un denooch als sini Deilstaate die dortige Bundesländer.

Inhaltsverzeichnis 1 Karte 2 Witteri Gliderig 3 Gschichte vu de dytsche Länder ab 1945 4 Flagge vu de dytsche Länder 5 Lueg au 6 Weblinks

[ändere] Karte

Land		Flächi [km²]	Iwohner	BR	Hauptstadt/Regierigssitz
(1)	Bade-Württeberg	35.752	10,72 Mio.	6	Stuegert
(2)	Bayern	70.549	12,44 Mio.	6	München
(3)	Berlin	892	3,39 Mio.	4
(4)	Brandeburg	29.477	2,56 Mio.	4	Potsdam
(5)	Bremen	404	0,66 Mio.	3	Breme
(6)	Hamburg	755	1,73 Mio.	3
(7)	Hessen	21.115	6,09 Mio.	5	Wiesbade
(8)	Meckleburg-Vorpommre	23.174	1,72 Mio.	3	Schwerin
(9)	Nidersaxe	47.618	8,00 Mio.	6	Hannover
(10)	Nordrhi-Westfale	34.084	18,08 Mio.	6	Düsseldorf
(11)	Rhiland-Pfalz	19.847	4,06 Mio.	4	Mainz
(12)	Saarland	2.569	1,06 Mio.	3	Saarbrugge
(13)	Saxe	18.415	4,29 Mio.	4	Dresde
(14)	Saxe-Ahalt	20.445	2,52 Mio.	4	Magdeburg
(15)	Schleswig-Holstei	15.763	2,82 Mio.	4	Kiel
(16)	Thüringe	16.172	2,36 Mio.	4	Erfurt
	Gsamt (Dytschland)	357.026	82,50 Mio.	69	Berlin

BR = Stimme im Bundesrot
D'Agabe zue de Iwohnerzahl sin folgendermasse datiert:

• 31. Dezember 2003: Rhiland-Pfalz, Schleswig-Holstei, Saxe-Anhalt
• Juni 2004: Hamburg
• 30. Juni 2004: Meckleburg-Vorpommre
• 30. September 2004: Saarland
• 31. Dezember 2004: Bayern, Bade-Württmberg, Brandeburg, Hesse, Nordrhi-Westfale, Nidersaxe, Thüringe
• 31. März 2005: Saxe
• 30. April 2005: Berlin, Breme

Die Date beruehe Fortschribige vu dr Iwohnermeldeämter un sin dorum numme uf 10.000 Lüt grundet. Bi grössere Bundesländer bestoht e Usicherheit vu mehrere 100.000 Lüt.

[ändere] Witteri Gliderig

Vertikali Verwaltigsstruktur vu Dytschland

D'Stadtstaate Berlin un Hamburg sin rächtlich gsähe jewils glichzittig ä Land un ä Stadt un sin nit wtiter in Gmeie underglideret (d'Bezirke vu dene Städte hän ä anderi Bedütig). S'Land Breme bestoh us de Stadtgmei Breme un de Stadt Bremerhave. In de ybrige dytsche Länder git es folgendi witteri Verwaltigs- un Selberverwaltigseinheite:

• Regierigsbezirke: Die große Länder Bade-Württeberg, Bayern, Hesse, Nordrhi-Westfale un Saxe sin in Regierigsbezirke underdeilt. D'Bezirk sind dezentrali Einheite vu de Landesverwaltig. D'Underdeilig vu de Länder Nidersaxe (bis 31. Dezember 2004), Rhiland-Pfalz (bis 31. Dezember 1999) un Saxe-Ahalt (bis 31. Dezember 2003) isch in vergangene Johre ufghobe worre. In Rhiland-Pfalz sin funktionsdeilig an d'Stelle vu de dri Regierigspräsidie zwei Struktur- un Gnähmigigsdirektione sowie ä Ufsichts- un Dienstleistigsdirektion trätte. Zuedem git's in de Region Pfalz de am Afang vum 19.Johrhundert entstande Bezirksverband Pfalz.

• Landkreise: Jeder Flächestaat isch in Landkreise (in manche Bundesländer au als Kreise bezeichnet) underdeilt. Insgsamt git es derzitt 323 Landkreise in Dytschland. Dezue chumme die 117 kreisfrie Städte (inklusive vu de beide Stadtkreise in Breme), wo cheinem Landkreis anghöre, sundern d'Ufgabe vu de Landkreise selber wohrnämme, insofern ä eigene Kreis bilde un doher au als Stadtkreise bezeichnet werre. D'Landkreise sin Biitskörperschafte, wo yber direkt gwählti Organe verfüege.

• Kommunalverbände: In einige Bundesländer git's als Zwischestufe vu de kommunale Arbet zwische Landkreis un Gmeie Kommunalverbände oder Verwaltigsgmeinschafte in underschidliche Forme un mit underschidliche Ufgabestellige. Si hän doher je nooch Land au sehr underschidlichi Bezaichige, z. B. Amt, Samtgmei, Verbandsgmei oder Gmeiverwaltigsverband.

• Gmeie: Gemeie sin die chleinste selbständige territoriale Einheite. In Dytschland git's derzitt 13.400 Gmeie un gemeifrii Biite (Stand: 31. Dezember 2002). Städte sin in de Regel Gmeie wo numme au d'Bezeichnig Stadt füehre dürfe (vergliich Stadtrecht). Säll isch entweder historisch verbüergt un isch im Middelalder meistens mit zahlriiche Privilegie verbunden gsi (z. B. eigeni Styre), oder aber es handelet sich um größeri Gmeie, dene uf Grund vu ihrer hütige Bedütig un Ufgabestellig d'Bezeichnig Stadt nöi verliehe wird (je nooch Land wird säll sehr underschidlich ghandhabt). D'Gmeie sind Biitskörperschafte, wo yber direkt gewählti Organe verfüege.
  

[ändere] Gschichte vu de dytsche Länder ab 1945

1945	1946	1949	1952	1957	1990

D'Länder sin s'Ergebnis vu de territoriale Nöigliderig vu Dytschland nooch 1945. Innerhalb vu de viir Besatzigszone sin's z'erst 16 Länder gsi, wo im wesetliche us de folgende Biite bildet worre sin:

• Amerikanischi Besatzigszone:
  • Bayern: Hauptdeil vum Land Bayern, wobi Lindau zue de Französische Besatzigszone ghört het
  • Breme: Land Breme
  • Hesse: Hauptdail vum Land Hesse, Hauptdail vu de praissische Provinz Hesse-Nassau
  • Württeberg-Bade: Norddeil vum Land Württeberg, Norddail vum Land Bade un ä hessischi Exklave bi Heilbronn.

• Britischi Besatzigszone:
  • Hamburg: Land Hamburg
  • Niedersachsen: praissischi Provinz Hannover, Länder Braunschweig, Oldeburg, Schaumburg-Lippe
  • Nordrhi-Westfale:
  • Schleswig-Holstei: praissischi Provinz Schleswig-Holstei

• Französischi Besatzigszone:
  • Württeberg-Hohezollre: Süddeil vum Land Württeberg, praissischi Exklave Hohenzollre
  • Rhiland-Pfalz: Süddeil vu de praissische Rhinprovinz,
  • Bade: Süddeil vum Land Bade (bis 1952 ohni Kehl)

• Sowjetischi Besatzigszone:
  • Saxe: Land Saxe, westlichster Deil vu de preissische Provinz Niderschlesie
  • Saxe-Ahalt: Hauptdeil vu de preißische Provinz Saxe, Land Ahalt
  • Thüringe: Land Thüringe, Süddeil vu de preißische Provinz Saxe
  • Brandeburg: Hauptdeil vu de preissische Provinz Brandeburg
  • Meckleburg: Land Meckleburg, Westdeil vu de preissische Provinz Pommere

• Berlin isch zuenächst underem Viirmächtestatut gstande.

Am 23. August 1946 entsten dur d'Verornig Nr. 46 vu de britische Miltärregierig „Betreffend die Auflösung der Provinzen des ehemaligen Landes Preußen in der Britischen Zone und ihre Neubildung als selbständige Länder“ d'Länder Nidersaxe, Nordrhi-Westfale un Schleswig-Holstei. Hamburg isch eigeständigs Land bliibe. S'Land Rhiland-Pfalz isch au 1946 dur Verornig vu de französische Militärregierig gschaffe worre.

Die Hessische Verfassig isch vu de Verfassungsberatenden Landesversammlung in Wiesbaden am 29. Oktober 1946 bschlosse worre, no am 1. Dezember 1946 dur Volksabstimmig in Kraft trätte un isch somit die erste Noochchriegsverfassig in Dytschland gsi.

D' Verfassig vum Fristaat Bayern isch am 1. Dezember 1946 ime Volksentschid agnu worre.

Am 25. Februar 1947 het de Alliierte Kontrollrat d'Uflösig vu Preisse beschlosse. Bis dertna het Preisse formal mit sine Provinze näbe de nöigründete Länder witterexistiert.

Am 8. Mai 1949 wird s'Grundgsetz fer d'Bundesrepublik Dytschland verabschidet. Nordrhi-Westfale un Hamburg werre Bundesländer. Au Schleswig-Holstei wird mit de 1949 vum erste gwählte Schleswig-Holsteinische Landdag verabschidete Landessatzig, wo am 12. Jänner 1950 in Kraft trätte isch, Bundesland. D'Mitglidschaft vu Westberlin im Bund isch zwar vu de Westalliierte aerchannt worre, isch aber bis Juli 1990 wägem Viirmächtestatut fer Gsamtberlin suspendiert gsi.

Am 25. April 1952 sin (Süd)Bade, Württeberg-Bade un Württeberg-Hohezollre noch ere umstrittene Volksabstimmig zum Land Bade-Württeberg vereinigt worre.

Im gliiche Johr sin d'Länder in de DDR zwar nit formal ufglöst, aber vu ihre Verwaltigsfunktione enthobe worre, was ere de-facto-Uflösig glichchume isch; an ihri Stell sin 14 Bezirke und Berlin (Ost) trätte, was offiziell „Berlin – Hauptstadt der DDR“ gnennt worre isch.

1957 isch s'Saarland als 10. Land in d'Bundesrepublik Dytschland ufgnumme worre, aber wirtschaftlich bis 1959 bi Frankriich bliibe.

Am 03. OOktober 1990 sin d'Bezirke uf em Gebiit vu de DDR abgschafft worre und die sex ehemalige Länder nöi errichtet worre (s'ehemolig Meckleburg het de Namme Meckleburg-Vorpommere), deilwiis mit veränderte Grenze Länder vu de Bundesrepublik Dytschland worre. Westberlin isch debi mit Berlin (Ost) wiidervereinigt worre.

Ä Nöigliderig vum Bundesbiit ufgrund vu Artikel 29 GG wird immer wiider in die politisch Diskussion ibrocht. Zueledscht isch aber ä Fusion vu Berlin un Brandeburg am Wille vu de brandeburgische Bevölcherig gschiteret. D'Vereinigig vu zwai Bundesländer (oder d'Trennig) isch de ainzig Fall, in dem s'Grundgsetz ä Volksabstimmig vorsiht (Artikel 146, wo au ä Abstimmig vorgsähe het, het mer gstriche). Näbe Fusione werre deilwiis au Deilige diskutiert. So fordert bispiilswiis de Fränkisch Bund ä Abspaltig vu Frankens vum Fristaat Bayern und selbstverständlich wird au d'Bade-Frog immer wiider in de Ruum gworfe, wenn's um d'Verdailig vu Geld oder Irichtige in Bade-Württeberg got. Aktuell het aber chei Abspaltigsbewegig Ussicht uf Erfolg.

[ändere] Flagge vu de dytsche Länder

Land Bade-Württeberg	Fristaat Bayern	Land Berlin	Land Brandeburg
Frii Hansestadt Breme	Frii un Hansestadt Hamburg	Land Hesse	Land Meckleburg-Vorpommre
Land Nidersaxe	Land Nordrhi-Westfale	Land Rhiland-Pfalz	Saarland
Fristaat Saxe	Land Saxe-Ahalt	Land Schleswig-Holstein	Fristaat Thüringe

Do sin d' Landesflagge vu de Länder dargstellt. Sie düerfe in de Öffetlichkeit vu jedem Bürger zaigt werre. D' Landesdienstflagge higege sin in de Verwendig starch igschränkt – sie düerfe numme vu de jewilige Landesbehörde verwendet werre.

De Fristaat Bayern bsitzt zwei glichgstellti Staatsflagge: einmol die wiss-blau grautet Flagge (lueg z. B. do: Bayern), zum andere die do dargstellt Flagge mit horizontale Strife in de Farbe Wiss un Blau.

In folgende Länder git's chei Underschid zwische Landesflagge un Landesdienstflagge: Bayern, Brandeburg, Hamburg, Nidersaxe, Rhiland-Pfalz un Saarland. D'Bremer Landesflagge mit Wappe (in zwei Variante) düerfe au vu de Bürger verwendet werre.

D'Landesdienstflagge vu folgende Länder zeige zuesätzlich s'Landeswappe: Bade-Württeberg, Hesse, Meckleburg-Vorpommre, Nordrhi-Westfale, Saxe, Saxe-Ahalt, Schleswig-Holstei, Thüringe. D'Berliner Dienstflagge zeigt statt em Bär vu de Landesflagge s'vollständig Landeswappe.

[ändere] Lueg au

• Liste vu de dytsche Bundesländer
• Politischs System vu Dytschland

[ändere] Weblinks

• Parlamentsspiegel - Dokumente vu de Landesparlamente vu de Bundesrepublik Dytschland

Länder in Dytschland Bade-Württeberg | Bayern | Berlin | Brandeburg | Breme | Hamburg | Hesse | Meckleburg-Vorpommre | Nidersaxe | Nordrhi-Westfale | Rhiland-Pfalz | Saarland | Saxe | Saxe-Ahalt | Schleswig-Holstei | Thüringe