Violina

From Wikipedia

U kom trenutku je violina napustila porodicu “viole de braco”, to je teško reći. Terminologija je dugo bila sumnjiva, a naziv „viola” se dugo koristio i za sopran, kao i za alt. U Italiji su pronađeni izrazi poput „viola con tre corde senza tasti” ili „viola da braccio senza tasti”; u Nemačkoj „Geige”, u Francuskoj „vyolon“ i „violin“. Sam naziv „Violino“ se pojavljuje u Italiji 1538, a u Engleskoj tek 1572. kao „violin“. Imena najstarijih proizvođača violina su najvećim delom nepoznata. Interesantno je da su mnogi muzičari, manje-više, pravili sami za sebe svoje žičane instrumente. Violina je dostigla svoj definitivni oblik između 1520. i 1550. godine, u severnoj Italiji, u centru sa Milanom. Prvi stvaralac violina iz te regije bio je Đovani Đakomo Dala Korna (1484-1580), a zatim Zaneto di Mišela da Montekjaro (1488-1562), i obojica su pored violina pravili i lutnje, lire i ostale slične instrumente. Od instrumenata tog vremena ostalo je nekoliko violina čuvenog stvaraoca Andrea Amatija (rođen između 1500 i 1505, a preminuo 1570 u Kremoni). Najviše je stvarao između 1542. i 1546. godine, a tadašnje violine su imale po tri žice i još uvek su sadržale po nekoliko delova primitivne forme. Ali već od 1550. godine postoji nekoliko svedočanstava o postojanju violine sa četiri žice. Nekoliko Amatijevih violina je ostalo do današnjeg dana, stvorenih 1555. godine. Karls IX, kralj Francuske je 1560. godine tražio od Amatija da mu napravi 38 gudačkih instrumenata, od njih je bilo, 24 violine, 6 viole, 8 violončela. Dva Amatijeva gudačka instrumenta su i danas sačuvana u Oksfordskom muzeju. Osim porodice Amati čuvene po stvaranju dobrih violina su i porodice Antonija Stradivarija, i Đakoma Guarnerija, takođe poreklom iz severne Italije, iz Kremone.

[uredi - уреди] Delovi violine

Za stvaranje violine je potrebno mnogo više od samog tehničkog umeća sa drvetom. Stvaraoci violina su umetnici sa drvetom ali u službi muzike. Violina se sastoji iz dva osnovna dela: gudala i violine.

Gudalo - Dužina violinskog gudala iznosi 73 cm, a težina varira između 55 i 65 gr, a uglavnom je oko 60 gr. Osnovni delovi su:

štap- uglavnom pravljen od drveta nazvanog pernabuko, jer potiče iz istoimene oblasti iz Brazila. To drvo je čvrsto i fleksibilno istovremeno, što predstavlja glavnu osobinu za stvaranje dobrog gudala. Prvi koji je počeo koristiti to drvo za gudalo, bio je stvaralac Tourte, na kraju 18. veka.
strune - napravljene od prerađenih konjskih dlaka, pričvršćene za oba kraja gudala, gornji – vrh, i donji – tzv. žabicu. Jedno gudalo sadrži otprilike oko 150 konjskih dlaka. Žabica se kontroliše zavrtnjem, napravljenim od metala, koje zateže i otpušta strune. Potrebno je spomenuti i kalafonijum, sredstvo za podmazivanje gudala da bi se ostvario bolji kontakt gudala i žica. To sredstvo se proizvodi od smole.

Violina - Violina se sastoji iz kutije (rezonatora), koja pojačava zvuk žica. Njena gornja daska je od smrekovog drveta, sa izrezanim otvorima u obliku slova f, pa se s toga nazivaju f-otvori. Donja daska- dno, je napravljena od javorovog drveta. Stranice kutije su sastavljene od šest dužica, na čijim sastavima sa godnjom i donjom daskom iz unutrašnje strane stoje crveni čepovi. Na kutiju se nastavlja vrat s gornje strane zaobljen. Izmađu vrata i glave se nalazi pražić (hvatnik), daščica od tvrdog drveta (abonos). U glavu su usađene četiri čivije, a glava se završava pužem. Na kutiji se nalazi mostić (kobilica) što predstavlja tanka drvena pločica, čija je funkcija da prenosi treperenje žica na kutiju, a zaobljenost gornje strane omogućava sviranje na svakoj žici posebno. Na donjem kraju kutije žice su pričvršćene za kordar. Kordar je petljom koja prelazi preko donjeg pražića pričvršćen za dugme.

[uredi - уреди] Kompozitori

Nemoguće je izdvojiti samo nekoliko kompozitora značajnih za stvaranje violinske literature. Izbor nije ni malo jednostavan, ali imate priliku saznati nešto o najvećim među njima. Arkanđelo Koreli, Antonio Vivaldi, Nikolo Paganini. Osim gore navedenih, zaista je neophodno spomenuti i Đuzepea Tartinija, Johana Sebastiana Baha, Feliksa Mendelsona, Volfganga Amadeusa Mocarta, Henrika Vjenjavskog, Pabla de Sarasatea, kao i mnoge druge…