Zygmunt Zieliński (generał WP)
Z Wikipedii
Zygmunt Zieliński (ur. 1 sierpnia 1858 w Rzeszotarach, w pow. wielickim, zm. 11 kwietnia 1925 w Krakowie) – polski wojskowy, generał major armii austro-węgierskiej i generał broni Wojska Polskiego.
Spis treści |
[edytuj] Służba w c.k. armii i Legionach Polskich
Dzieciństwo i wczesną młodość spędził w miejscowości Michalczowa k. Nowego Sącza. Następnie uczęszczał do I Gimnazjum w Nowym Sączu. W październiku 1875 odbył przeszkolenie rekruckie w 20 Pułku Piechoty w Krakowie, po którym rozpoczął naukę Korpusie Kadetów w Wiedniu. 18 sierpnia1878 zakończył naukę i rozpoczął służbę w c.k. armii. Służył w następujących oddziałach piechoty:
- 20 Pułku Piechoty (12 Dywizja Piechoty, I Korpus) w Krakowie,
- 28 Pułku Piechoty (3 Dywizja Piechoty, XIV Korpus) w Innsbrucku, w latach 1891-1892 na stanowisku dowódcy kompanii,
- 98 Pułku Piechoty (10 Dywizja Piechoty, IX Korpus) w Josephstadt,
Następnie mianowany został dowódcą I batalionu w Bielsku (Bielitz) 13 Pułku Piechoty (5 Dywizja Piechoty, I Korpus) w Opawie (Troppau). 1 listopada 1910 został dowódcą tego pułku. 1 lipca 1911 przeszedł na emeryturę w randze pułkownika.
6 sierpnia 1914 w Krakowie, po wybuchu I wojny światowej zgłosił się na ochotnika do Legionów Polskich i wraz z druhem Władysławem Turskim przystapił do mobilizacji krakowskiego "Sokoła". Został organizatorem i pierwszym dowódcą 2 Pułku Piechoty. W kwietniu 1915 stanął na czele III Brygady. Od 25 kwietnia 1917 do 19 lutego 1918 dowodził Polskim Korpusem Posiłkowym. Po zawarciu pokoju brzeskiego został przez władze austriackie internowany w obozach w Chust i Marmarosz Sziget.
[edytuj] Służba w Wojsku Polskim
W listopadzie 1918 wziął udział w wojnie polsko-ukraińskiej w obronie Lwowa i Przemyśla. W czasie wojny polsko-bolszewickiej był dowódcą 3 Armii. Po zakończeniu walk został dowódcą Okręgu Generalnego Pomorze w Toruniu, a po reorganizacji struktur dowodzenia dowódcą Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu.
Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz Józef Piłsudski decyzją z 12 lutego 1922 zezwolił mu na przyjęcie i noszenie Krzyża Komandorskiego Orderu Legii Honorowej. [1]
Józef Piłsudski dekretem z dnia 22 września 1922 przeniósł go na własną prośbę z dniem 1 stycznia 1923 w stan spoczynku z prawem noszenia munduru i w uznaniu zasług nadał mu stopień generał broni. [2]
Zmarł w 11 kwietnia 1925. 14 kwietnia tego roku pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, kwatera 67.
[edytuj] Rodzina
Był synem Pawła Arystoriana, powstańca 1863 i Józefy z Klewskich. Żonaty z Józefą Onitsch (ur. 29 grudnia 1870 w Tarnowie, zm. 1 marca 1958 w Krakowie), córką Władysława Ludwika Józefa Kalasantego Onitsch (ur. 25 sierpnia 1837 w Tarnowie, zm. 25 lipca 1900 w Tarnowie) i Walerii Antoniny Katarzyny Jaxa-Rożen (ur. 5 kwietnia 1839 w m. Brzeziny-Tropie, zm. 30 stycznia 1919 w Krakowie). Waleria była jedną z trzech córek Bolesława Augusta Hilarego Jaxa-Rożna.
Zygmunt i Józefa mieli troje dzieci: Józefa (ur. 24 stycznia 1898, zm. 15 września 1898) i Jana (ur. 1893) oraz córkę Władysławę (ur. 1900).
30 kwietnia 1995 na krużgankach Kaplicy Loretańskiej OO. Kapucynów w Krakowie odsłonięto popiersie generała. [3]
18 października 2007 na ścianie frontowej kamienicy przy ul. Garncarskiej 4 w Krakowie, gdzie mieszkał gen. broni Zygmunt Zieliński, odsłonięto i poświęcono tablicę pamiątkową poświęconą dowódcy "Żelaznej brygady".
[edytuj] Awanse:
- chorąży (fähnrich) - 18 sierpnia 1878
- podporucznik (leutnant) - 1 listopada 1878
- porucznik (oberleutnant) - 1 listopada 1883
- kapitan (hauptmann) - 1 listopada 1890
- major (major) - 1 listopada 1902
- podpułkownik (oberstleutnant) - 1 listopada 1907
- pułkownik (oberst) - 1 września 1910
- generał major (generalmajor) - 1 listopada 1917
- generał porucznik - 1920
- generał broni - 1923
[edytuj] Ordery i odznaczenia:
- Order Orła Białego 1921
- Krzyż Komandorski Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Niepodległości
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie
- Krzyż Komandorski Orderu Legii Honorowej
[edytuj] Źródła:
- Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione, s. 27,
- Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6, s. 367-368,
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917,
- Jerzy Giza, Generałowie z Sądecczyzny rodem
- Orlęta przemyskie
- Uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej
- Marian Porwit, Spojrzenia poprzez moje życie, Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelnik", Warszawa 1986, wyd. I, ISBN 83-07-01535-9, s. 63, 66,
- Piotr Hapanowicz, Generał Zygmunt Zieliński (1858-1925), Gazeta Wyborcza, Kraków 14.02.2005,
