Bolesław Jaxa-Rożen
Z Wikipedii
Bolesław August Hilary Jaxa-Rożen (ur. 15 października 1815, zm. 22 czerwca 1883 w Bochni) - ziemianin, uczestnik powstania listopadowego, powstania krakowskiego i powstania styczniowego.
Był synem ziemianina Antoniego (herbu Gryf) i Tekli z Cieńskich (herbu Pomian). W wieku 15 lat wziął udział w powstaniu listopadowym. Służył jako podoficer w 12 Pułku Piechoty Liniowej. 17 września 1831 odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari nr 3046.
W 1835 poślubił Katarzynę Grabczyńską poznaną przez przyjaciela i towarzysza broni z powstania Józefa Długoszowskiego, dziadka gen. Bolesława Wienawy-Długoszowskiego. Dzierżawił i administrował majątkiem w Rożnowie, dawnym gnieździe rodowym Rożnów, oraz w Tropiu.
W 1846 uczestniczył w przygotowaniach powstania krakowskiego. Aresztowany. Do 1848 był więźniem stanu. Jego bracia, Włodzimierz i Artur oraz znaczna część dalszej rodziny zginęła w 1846 w czasie rzezi galicyjskiej. Po uwolnieniu prowadził gospodarstwo w rodzinnym majątku w Gierczycach i Cerekwi.
Pomimo zaawansowanego wieku brał również czynny udział w powstaniu styczniowym. W 1863 został mianowany zastępcą naczelnika organizacji obywatelskiej powiatu bocheńskiego.
Zmarł w 1883. Jego grób znajduje się na cmentarzu parafialnym w Cerekwi. Miał czworo dzieci: Hilarię (zamężną Chodorską), Walerię (zamężną Onitsch), Bronisławę (zamężną Białobrzeską) i Mieczysława.
[edytuj] Źródła
- Xięga Pamiątkowa w 50-letnią Rocznicę Powstania Roku 1830 Zawierająca Spis Imienny Dowódzców i Sztabs-Oficerów Tudzież Oficerów, Podoficerów i Żołnierzy Armii Polskiej w Tymże Roku Krzyżem Wojskowym Virtuti Militari Ozdobionych, Lwów, Nakładem Drukarni Ludowej, s. 153, 1881
- Dembiński, Stefan ks., Rok 1846 - Kronika dworów szlacheckich, zebrana na pięćdziesięcioletnią rocznicę smutnych wypadów lutego, Jasło, ss. 24, 75-83, 427-433, 1896
- Sieradzki, Józef; Wycech, Czesław, Rok 1846 w Galicji. Materiały źródłowe, PAN, Instytut Historii, PWN, Warszawa, roz. X, 1958
- Sulimierski, Filip i in. (red.), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (SgKP), t. I, s. 391, 1889
- Żychliński, Teodor, Złota Księga Szlachty Polskiej, Poznań, Wyd. J. Leitgeber, rocz. V, s. 279, 1883
- Metryki w archiwach parafialnych: Liber Metrices Copulatorium pro pago Jasienna, A.D. 1837, tomo II, pag. 135; Libro Copulatorum paraeciae Chełm k/Bochni, A.D. 1865, tomo III, pag. 19; Liber Metrices Baptisatorum pro pago Tropiensis, A.D. 1839, tomo III, pag. 66; Libro Natorum pro Parochiae Uście Ruskie, A.D. 1866, tomo III, pag. 66; Liber Mortuorum Parochiae Cerekiew, A.D. 1879, pag. 61; Towarnicki, Wojciech ks., Liber Memorabilium Parochiae Cerekiew. Confectus A.D. 1881, s. 20; Liber Mortuorum Parochiae Cerekiew, A.D. 1883, pag. 68.
- Cmentarz w Cerekwi
