Suza
Z Wikipedii
Suza (pers. Shūsh) - miasto w starożytnym Elamie - jedna ze stolic; obecnie są to jedynie ruiny położone w stanie Chuzestan, ok. 24 km na pd.-zach. od miasta Dezful, w Iranie.
Nie jest znana dokładna data powstania miasta, wiadomo jednak, że już w IV tysiącleciu p.n.e. kwitło tu życie miejskie. Miasto to było dużym ośrodkiem miejskim, administracyjnym i kulturalnym Elamu; od ok. roku 2500 p.n.e. jego stolicą. Ok. 2350 p.n.e. zostało podbite przez Akad; po jego upadku ok. 2150 p.n.e. na powrót stała się stolicą Elamu i była nią do ok. 1250 p.n.e., gdy utraciła ten status na rzecz Dur-Untasz, pozostając jednak najważniejszym miastem Elamu. Ok. 1000 p.n.e. Suza została podbita przez Babilonię; po kilkudziesięciu latach została odzyskana. Podbój ten jednak doprowadził do zmniejszenia znaczenia miasta. W 645 p.n.e. podbili ją wraz z całym Elamem Asyryjczycy, doszczętnie przy tym niszcząc miasto i uprowadzając mieszkańców w głąb państwa аsyryjskiego. Swą świetność osiągnęła jako jedna ze stolic Persji. W roku 331 p.n.e. zdobyta przez Aleksandra Wielkiego. Po rozpadzie jego imperium znalazła się we władaniu Seleucydów (którzy nadali jej nazwę Seleucji nad Eulajosem), a później Partów i Sasanidów. W VII wieku została zdobyta i zniszczona przez Arabów. Warto wiedzieć, że to w Suzie miały miejsce wydarzenia opisane w biblijnej Księdze Estery. To w tym mieście król perski Kserkses wydał rozporządzenie o zagładzie Żydów w swoim imperium. Od zagłady uratowała ich jego druga żona Estera - Izraelitka.
Na przełomie 1901 i 1902 francuska ekspedycja archeologiczna odkrył tutaj Kodeks Hammurabiego.
