Speedball (narkotyk)

Z Wikipedii

Speedball (narkotyk) - mieszanka lub zestaw dwóch substancji narkotycznych, z których jedna pobudza centralny układ nerwowy, a druga (opioid) działa depresyjnie, stosowane jednocześnie.

Początkowo termin ten był stosowany w związku z dożylnym wstrzyknięciem heroiny i kokainy w ich postaciach rozpuszczalnych w wodzie, aktualnie obejmuje także inne sposoby wprowadzenia do ustroju np. heroina dożylnie i czysta kokaina donosowo w formie tabaczki, a w odniesieniu do składników został rozszerzony na inne kombinacje środka pobudzającego (upper) i środka hamującego (downer), jak np. łączne stosowanie heroiny i metamfetaminy.

Dożylny koktajl z heroiny i kokainy jest dobrze znaną strategią pozwalającą na zwiększenie efektu działania kokainy (rush), przy jednoczesnym złagodzeniu nieprzyjemnego uczucia i depresji (crash), które pojawiają się po zakończeniu działania kokainy^[1].

Wymieniona kombinacja narkotyków jest wyjątkowo groźna dla życia, może doprowadzić do ciężkich powikłań zakończonych zgonem. Zarówno heroina, jak i kokaina należą do grupy określanej mianem narkotyków twardych (harddrugs). Stosowanie speedballa w stanie upojenia alkoholowego wyraźnie zwiększa ryzyko śmierci z uwagi na dołączające się depresyjne działanie alkoholu na mózg oraz wpływ na metabolizm wątroby. W zależności od drogi wprowadzenia do organizmu, narkotyki w ciągu kilku sekund (w przypadku iniekcji) do kilku minut docierają do mózgu.

[edytuj] Efekty działania heroiny

Heroina działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy, w szczególności na ośrodek oddechowy. Znosi odczuwanie bólu, wywołuje euforię, senność, błogą apatię, wprowadza w błogostan i stan niewrażliwości na przykre doznania, zwęża źrenicę do wielkości główki szpilki, spowalnia perystaltykę żołądka i jelit, kurczy zwieracze i działa antydiuretycznie. Heroina jest uważana za najbardziej uzależniającą (obok kokainy w postaci wolnej aminy - crack) substancję, która już po pierwszym zastosowaniu może u osób predysponowanych prowadzić do wywołania niemożliwej do opanowania chęci ponownego zażycia. Większość osób jednak nie ulega uzależnieniu po jednorazowym zastosowaniu heroiny.

Heroina wstrzyknięta dożylnie zaczyna działać po upływie kilkunastu sekund od podania i działa przez około 6 do 8 godzin (według innych źródeł 4-5 godzin), po czym pojawiają się pierwsze objawy zespołu abstynencyjnego (symptomy grypopodobne) i chęć ponownego jej przyjęcia. Postępujący rozwój tolerancji organizmu na heroinę zmusza uzależnionego do zwiększania dawek w celu osiągnięcia pożądanego efektu. Jednorazowa dawka dożylna nowicjusza wynosi w przybliżeniu 5-10 mg substancji, podczas gdy silnie uzależniona od heroiny osoba wstrzykuje dożylnie średnio 20-40 mg (maks. 60 mg), czyli przyjmuje około 300 do 500 mg heroiny na dobę^[2][3]. Dawki stosowane przez osoby uzależnione są bardzo zindywidualizowane i zależą m.in. od stopnia tolerancji, która w przypadku heroiny rozwija się bardzo szybko, regularności wstrzykiwań, czasu uzależnienia oraz zawartości czystej heroiny w proszku sprzedawanym na ulicy. Podane dane liczbowe służą jedynie do zilustrowania zjawiska tolerancji i nie należy się nimi sugerować w innych celach. Każdy człowiek reaguje inaczej na tę samą dawkę narkotyku. Dawka bezpieczna dla jednej osoby może okazać się śmiertelna dla innej osoby.

Zawartość czystej substancji w heroinie sprzedawanej na ulicy może wahać się od 2-3% (ekstremalnie niska zawartość) do 98% (ekstremalnie wysoka zawartość).

Dawki stosowane przez osoby mocno uzależnione od heroiny są śmiertelne dla osób nieuzależnionych od tej substancji oraz dla osób uzależnionych w mniejszym stopniu.

Szybkość i siła uzależnienia się jednostki od narkotyku, w tym heroiny wydają się być w dużym stopniu zindywidualizowane i zależne od sytuacji życiowej (psychiczno-socjalnej) oraz przyczyny, która skłoniła daną osobę do sięgnięcia po narkotyk. Osoby znajdujące się w trudnej sytuacji uczuciowej, rodzinnej lub zawodowej, dla których narkotyk jest próbą ucieczki od rzeczywistości i zapomnienia przykrych doznań uzależniają się szybciej. Uzależniona osoba stara się za wszelką cenę zdobyć narkotyk bez względu na obowiązujące normy moralne i prawne (use or die mentality).

Heroinizm prowadzi do psychicznej i socjalnej degeneracji człowieka uzależnionego, ponieważ uzależniony będąc pod wpływem heroiny jest bierny i skupiony na własnej przyjemności, a po zakończeniu jej działania dąży wyłącznie do zdobycia heroiny, przestaje dbać o wygląd, higienę i zdrowie, albowiem te czynności wymagają poświęcenia czasu, uwagi i bycia trzeźwym. Sama heroina mimo ogromnego potencjału uzależnienia, wbrew pozorom i powszechnej opinii, jako związek siostrzany dla endorfiny (naturalnego ludzkiego opioidu) i działający w ten sam sposób nie powoduje zmian strukturalnych w organizmie. Dowodzą tego najnowsze badania Uniwersytetu w Amsterdamie. Jest mniej szkodliwa niż amfetamina, kokaina, czy duże dawki alkoholu, który uszkadza przełyk, żołądek, wątrobę prowadząc do jej marskości oraz komórki nerwowe wywołując ostatecznie zespół Korsakowa.

Działając bardzo silnie przeciwbólowo heroina może maskować rozwój choroby w organizmie, która może zostać zauważona dopiero w daleko zaawansowanym stadium. Heroina powoduje również zaburzenia w cyklu menstruacyjnym, aż do zaniku miesiączki włącznie. U noworodków kobiet, które stosują heroinę występuje zespół abstynencyjny.

Przedawkowanie heroiny, do którego może dojść w wyniku zastosowania zbyt dużej dawki na raz, tej samej dawki po okresie przerwy lub wyjątkowo silnie działającej tzn. dobrze oczyszczonej z zanieczyszczeń heroiny, objawia się między innymi spowolnieniem pracy serca, zaburzeniami oddychania i utratą przytomności. W przypadkach ciężkich zatruć heroiną można ostrożnie stosować nalokson jako odtrutkę. Przyczyną śmierci jest najczęściej depresja ośrodka oddechowego w mózgu.

[edytuj] Efekty działania kokainy

Kokaina w przeciwieństwie do heroiny pobudza ośrodkowy układ nerwowy, powoduje euforię, stymuluje psychicznie i ruchowo, dając takie objawy jak bezsenność podczas jej działania, znosi odczuwanie zmęczenia, głodu i zimna, zwiększa przez to odporność na wysiłek fizyczny, ciężką pracę i ból, daje poczucie ogromnej pewności siebie (aroganckie zachowanie), rozszerza źrenicę, uwalniając histaminę prowadzi do bladości skóry i obkurczenia oskrzeli, które utrudnia oddychanie. Wywołuje bardzo ciężkie do opanowania uzależnienie psychiczne, natomiast nie uzależnia fizycznie. Kokaina może wywoływać u osób predysponowanych silne reakcje alergiczne. Szkodliwość kokainy jest średnia do dużej, a potencjał uzależnienia ogromny. Kokaina działa mocno przez zaledwie 10 do 20 minut, a następnie słabo przez maksymalnie 2 godziny. Bardzo szybko pojawia się niemożliwa do opanowania chęć ponownego zażycia (craving). U osób bardzo uzależnionych od kokainy dawki dobowe dochodzą do 10, a nawet 15 gramów.

Następstwa stosowania kokainy to:

• obniżenie odporności immunologicznej
• zmęczenie
• lęki
• agresywne zachowanie
• zachowanie paranoidalne, chorobliwa podejrzliwość, impulsywność
• brak apetytu
• utrata masy ciała
• drżenie
• zaburzenia pracy serca
• problemy z poruszaniem się.

Uzależnienie od kokainy prowadzi w efekcie końcowym do wyniszczenia organizmu.

Przedawkowanie kokainy prowadzi często do ataku epileptycznego i zatrzymania pracy serca, które nie wytrzymuje stymulacji i poddaje się. Medycyna nie dysponuje antidotum na kokainę.

[edytuj] Wspólne cechy heroiny i kokainy

Oba narkotyki, a przede wszystkim heroina, ze względu na rozwijającą się tolerancję organizmu wymagają zwiększania dawek w celu osiągnięcia pożądanego efektu. Różnica w czasie działania: heroina działa dłużej (średnio 6-8 godzin), zaś kokaina działa krócej (15 minut intensywnie i lekko przez godzinę) oraz przeciwstawne działanie na mózg i organy łatwo maskują objawy przedawkowania i wywołują fizjologiczny chaos w organizmie.

Zaobserwowano, że stosowanie heroiny i kokainy, a także innych narkotyków, w tym tych określanych mianem soft drugs przez młode osoby, wyraźnie zwiększa ryzyko pojawienia się zaburzeń psychicznych i psychozy, które najprawdopodobniej nigdy nie ujawniłyby się i pozostały w formie ukrytej. Szczególną uwagę na ten fakt powinny zwrócić osoby mające w rodzinie przypadki chorych na wyżej wymienione schorzenia, ze względu na istniejące obciążenie genetyczne.

Jednoczesne stosowanie speedballu oraz legalnych leków przepisanych przez lekarza lub dostępnych w aptece bez recepty daje możliwość wystąpienia groźnych dla życia interakcji chemicznych. Spożyty alkohol dodatkowo wzmaga działania niepożądane narkotyków i leków. Kombinacja z innymi środkami narkotycznymi pobudzającymi tzw.upper może nierzadko prowadzić do zgonu ze względu na wzajemne potęgowanie się efektów.

U osób chorych na między innymi choroby serca, choroby naczyń krwionośnych, nadciśnienie, cukrzycę, astmę, epilepsję lub mających zaburzenia w funkcjonowaniu nerek czy wątroby, stosowanie heroiny i kokainy zwiększa ryzyko wystąpienia zagrażających życiu powikłań.

Dożylne wstrzykiwanie pokątnie wyprodukowanych substancji narkotycznych ze względu na obecność nierozpuszczalnych w wodzie zanieczyszczeń, które pozostały tam po procesie produkcji, a często niewidocznych gołym okiem prowadzi do mechanicznego uszkodzenia ściany naczyń krwionośnych, grozi zatorem i stanem zapalnym żył. Brak zachowania sterylności może prowadzić do owrzodzenia, gorączki, wstrząsu septycznego. Częste wkłuwanie w żyłę pozostawia blizny. Nie przestrzeganie zasad higieny, nie stosowanie igieł jednorazowego użytku oraz pożyczanie materiałów potrzebnych do iniekcji, w tym igieł i strzykawek staje się bardzo często źródłem zakażenia chorobami wirusowymi, takimi jak AIDS i wirusowe zapalenie wątroby typu B i C.

Osoby, które były w przeszłości uzależnione od heroiny i/lub kokainy (ex-narkomani) powinny zwrócić uwagę na istnienie prawdopodobieństwa powrotu do nałogu po zastosowaniu opioidowych leków przeciwbólowych i/lub środków znieczulających miejscowo o strukturze chemicznej podobnej do cząsteczki kokainy. Taka sytuacja może zaistnieć na przykład podczas wykonywania zabiegów chirurgicznych oraz stomatologicznych. Wielokrotność podania, duży stopień podobieństwa mechanizmu działania oraz drogi wprowadzenia leku do ustroju wyraźnie zwiększają ryzyko. Badania naukowe na zwierzętach dowodzą występowania zmian w metabolizmie tkanki mózgowej spowodowanej uzależnieniem od narkotyku. Mózg ex-narkomana wykazuje przez długi okres czasu, a nawet przez całe życie pacjenta nadwrażliwość (sensybilizacja) na dany narkotyk. Efekt ten jest spowodowany zwiększonym wydzielaniem neuroprzekaźnika dopaminy w nucleus accumbens, części mózgu związanej z motywacją i nagradzaniem, pod wpływem środków uzależniających takich jak: amfetamina, kokaina, heroina, marihuana i alkohol, przy czym należy zaznaczyć, że każda z wymienionych substancji wykazuje inny molekularny mechanizm działania. Długotrwała możliwość powrotu do uzależnienia utrudnia pozostawanie w stanie wolnym od stosowania narkotyku (clean), który nie jest jednoznaczny ze stanem oczyszczenia organizmu z narkotyku (afkicken).

[edytuj] Wpływ heroiny na ciążę

Na temat szkodliwości heroiny na powstawanie i dojrzewanie komórek rozrodczych męskich i żeńskich nie ma zbyt wielu dostępnych informacji, natomiast wpływ heroiny na przebieg ciąży i płód jest dobrze udokumentowany.

Do negatywnych efektów wywołanych stosowaniem heroiny podczas ciąży należą: poronienie, odklejenie łożyska, obumarcie płodu, zaburzenia oddychania i wady wrodzone, zakażenia oraz opóźnienie w rozwoju i wzroście płodu. Noworodki matek uzależnionych od heroiny mają mniejszą wagę ciała i wzrost oraz są bardziej narażone na nagłą śmierć podczas snu.

Natychmiast po porodzie lub do kilku dni po nim dochodzi do uwidocznienia zespołu abstynencyjnego u noworodka, który charakteryzuje się między innymi następującymi objawami: nadpobudliwością, ciągłym, przeraźliwym płaczem, napięciem mięśniowym, poceniem się, drżeniem, zaburzeniami w oddychaniu, zakłóconym snem, nieprawidłowym ssaniem i połykaniem, kichaniem oraz występowaniem wymiotów, biegunek i konwulsji. Zespół abstynencyjny u noworodka może trwać od kilku dni do kilku miesięcy. Dzieci takie mają później w wieku szkolnym częściej problemy w nauce i zachowaniu niż ich rówieśnicy.

Nagłe zaprzestanie stosowania heroiny przez kobietę w ciąży jest niebezpieczne dla płodu, szczególnie w pierwszych 3 i ostatnich 3 miesiącach ciąży! Grozi poronieniem lub przedwczesnym urodzeniem. Odstawienie heroiny i przejście na terapię metadonem musi odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarską.

Wykonanie zastrzyku z heroiny na krótko przed porodem jest szczególnie niebezpieczne ze względu na ryzyko wystąpienia niedotlenienia noworodka.

Kobietom uzależnionym od heroiny odradza się karmienie piersią, albowiem heroina przenika do mleka matki.

[edytuj] Wpływ kokainy na płodność i ciążę

Stosowanie kokainy przez kobietę i/lub mężczyznę przed koncepcją ma negatywny wpływ na jakość komórek rozrodczych, zarówno żeńskich jak i męskich.

Ponadto kokaina przenika do spermy i w ten sposób dociera do komórki jajowej. Uważa się, że stosowanie kokainy przez mężczyznę jest odpowiedzialne za nieprawidłowy rozwój nienarodzonego dziecka. U zwierząt doświadczalnych kokaina zaburza proces dojrzewania komórki jajowej, komórka jajowa jest słabej jakości i wykazuje defekty genetyczne. Duże nieprawidłowości w komórce jajowej lub plemniku prowadzą do samoistnych poronień, w innych przypadkach dziecko rodzi się z wadami genetycznymi dróg moczowych, serca, twarzy i kończyn oraz jelit.

Kokaina zażywana przez kobietę w ciąży przyśpiesza akcję serca i obkurcza naczynia krwionośne, prowadząc do drastycznego wzrostu ciśnienia krwi u matki i płodu, co może spowodować krwawienia mózgowe u nienarodzonego dziecka. Następstwami zmniejszenia wymiany krwi przez łożysko są gorsze dotlenienie i odżywienie płodu. Zażywanie kokainy podczas ciąży zwiększa ryzyko wystąpienia przedwczesnego porodu wywołanego skurczami macicy i nadaktywnością płodu oraz odklejenia łożyska podczas ciąży - stanu, który bezpośrednio zagraża życiu matki i dziecka.

Noworodki matek, które zażywały kokainę podczas ciąży są mniejsze i mają znacznie niższą masę ciała, co zmniejsza ich szansę na przeżycie oraz cierpią na zaburzenia neurologiczne takie jak: nadpobudliwość psychiczna i ruchowa, przyśpieszone oddychanie, drgawki, irytacja i płaczliwość.

W wieku szkolnym dzieci te mają często problemy z koncentracją i kontrolowaniem emocji, czego rezultatem są gorsze wyniki w nauce i kłopoty z zachowaniem.

Kokaina przechodzi do mleka matki i powoduje u noworodka zaburzenia oddychania, labilność emocjonalną, biegunki, wymioty i drgawki. Kobietom, które zażywają kokainę odradza się karmienie piersią.

[edytuj] Speedball w świecie drugs, sex and rock&roll

Speedball był przyczyną śmierci znanych artystów, m.in. dwaj znani aktorzy amerykańscy John Belushi i River Phoenix, także Chris Farley oraz Layne Staley wokalista zespołu Alice in Chains zmarli w wyniku jego stosowania, wokalista zespołu Depeche Mode David Gahan dostał zawału serca po przedawkowaniu speedballu, a perkusista zespołu Guns N Roses Steven Adler miał wylew krwi do mózgu w wyniku stosowania speedball - pozostały mu po nim trudności wymowy. Narkotyki stosowane w formie wstrzyknięć (shot) są aktualnie mało popularne. Zostały wyparte przez syntetyczne i półsyntetyczne narkotyki w formie tabletek czyli łatwiejsze i dyskretniejsze w użyciu. W USA speedball jest stosowany tylko w pewnych grupach w celach "rekreacyjno-towarzyskich", między innymi ze względu na wysokie ceny dobrej jakości heroiny i kokainy (szacunkowo za jeden gram heroiny płaci się 35 do 50 euro, a za jeden gram kokainy 40 do 60 euro). W Europie Wschodniej na popularności zyskuje połączenie heroiny z amfetaminą.

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Farmakodynamika, podręcznik dla studentów farmacji pod redakcją J. Krupińskiej i W. Jańca, PZWL 1986
• Final 24 hours, serial dokumentalno-biograficzny Discovery Channel.