Roman Górecki

Z Wikipedii

Roman Górecki (ur. 27 sierpnia 1889 w Starej Soli, pow. starosamborski, woj. lwowskie, zm. 9 sierpnia 1946 w Iscoyd Park ( Whitchurch), hrabstwo Shropshire) – doktor nauk prawnych, bankowiec, generał brygady Wojska Polskiego, uczestnik walk o niepodległość Polski w I wojnie światowej i wojnie z bolszewikami.

Spis treści 1 Nauka i działalność niepodległościowa 2 Służba w Wojsku Polskim 3 Służba państwowa 4 Awanse: 5 Ordery i odznaczenia: 6 Bibliografia wybranych prac: 7 Zobacz: 8 Linki zewnętrzne: 9 Źródła: 10 Przypisy

[edytuj] Nauka i działalność niepodległościowa

W czasie nauki w gimnazjum w Tarnowie został członkiem Organizacji Młodzieży Narodowej. W 1908 przeniósł się do Lwowa i rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego. Został członkiem „Zarzewia” i „Sokoła” oraz instruktorem Polskich Drużyn Strzeleckich. W 1910 ukończył kurs podoficerski, a dwa lata później kurs oficerski PDS. W 1914 uzyskał tytuł doktora praw i rozpoczął praktykę sądową. W momencie wybuchu wojny przebywał na kuracji w Szczawnicy w związku z reumatoidalnym zapaleniem stawów.

W sierpniu 1914 na czele zorganizowanego przez siebie plutonu strzelców wstąpił do Legionów. Do października tego roku pełnił służbę frontową w 1 Pułku Legionów. Ze względu na stan zdrowia przeniesiony został do służby administracyjnej. Pełnił służbę w batalionie uzupełnień, a następnie na stanowisku komendanta i wykładowcy Szkoły Podoficerów Rachunkowych oraz oficera rachunkowego 6 Pułku Legionów (od lipca 1915) i komendanta Polowej Szkoły Oficerów Administracyjnych. W 1916 został II zastępcą szefa Intendentury Komendy Legionów. We wrześniu 1917 przeniesiony został do Sztabu Polskiego Korpusu Posiłkowego. W lutym 1918 został awansowany do stopnia kapitana i mianowany szefem Intendentury PKP. W międzyczasie odbył staż w Intendenturze IV Korpusu (niemieckiego) w Magdeburgu i ukończył Kurs Intendentów przy Ministerstwie Wojny w Wiedniu. 12 lutego 1918 żołnierze II Brygady Legionów dowiedzieli się o pokoju brzeskim. Dzień później podczas odprawy w komendzie korpusu wygłosił stanowcze przemówienie, w którym wezwał do wypowiedzenia posłuszeństwa Naczelnej Komendzie C.K. Armii. W nocy z 14 na 15 lutego wziął udział w naradzie dowódców pułków (2 i 3), artylerii, wojsk technicznych i komendy korpusu, na której podjęto decyzję o przebiciu się przez linię frontu i dołączeniu do II Korpusu Polskiego. 15 lutego aresztował dowódcę korpusu, gen. Zielińskiego, który był przeciwny wypowiedzeniu posłuszeństwa Austriakom. W nocy z 15 na 16 lutego linię frontu przekroczyły tylko dwa pułki piechoty. 2 Pułk przebił się bojem pod Rarańczą. Pozostałe oddziały korpusu zostały otoczone i rozbrojone, a następnie umieszczone w obozach w Huszt, Szaldobosz, Szeklencze, Dulfalva, Taraczkös i Talaborfalva na terenie komitatu Marmaros-Sziget. Razem ze 174 oficerami został osadzony w więzieniu w Marmaros-Sziget. Jako inicjator protestu brygady został głównym podejrzanym w procesie o zdradę stanu. Początkowo miał być sądzony w trybie doraźnym co groziło wymierzeniem kary śmierci. Ostatecznie sprawę rozpatrywał sąd wojenny w trybie zwykłym. Wraz z nim sądzony był Włodzimierz Zagórski, ks.Józef Panaś i rtm. żan. Norbert Sokołowicz oraz 88 oficerów, 240 podoficerów i 3 sanitariuszki. 28 maja otrzymał akt oskarżenia. 9 czerwca rozpoczął się właściwy proces. Trwał kilka tygodni po czym został przerwany. Do jego wznowienia nie doszło z uwagi na sytuację militarną i polityczną oraz protesty parlamentarnego Koła Polskiego w Wiedniu. Po kapitulacji Bułgarii (29 września) cesarz Karol I wydał oświadczenie o umorzeniu postępowania. 10 października zwolniony z więzienia. Wraz z innymi więźniami skierowany do służby w Wojsku Polskim.

[edytuj] Służba w Wojsku Polskim

Po przybyciu do Warszawy został przyjęty do WP, w którym kolejno zajmował stanowiska:

• szefa Sekcji Gospodarczej Królewsko-Polskiej Komisji Wojskowej przy Prezydencie Rady Ministrów X-XI.1918
• szefa Sekcji Gospodarczej Ministerstwa Spraw Wojskowych XI-XII.1918
• szefa Sekcji Budżetowej Departamentu IV Gospodarczego MSWojsk. XII.1918-1919
• zastępcy szefa Departamentu Gospodarczego MSWojsk. 1919-1920
• pomocnika szefa Oddziału IV Sztabu Generalnego WP 1920-1921
• pełniącego obowiązki szefa Wojskowej Kontroli Generalnej 20 grudnia 1921-12 kwietnia 1922

31 marca 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski na wniosek ministra spraw wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego awansował go na generała brygady ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 15 lokatą^[1].

2 maja tego roku Prezydent RP mianował go szefem Korpusu Kontrolerów^[2]. Od 23 lipca 1926 do 14 lipca 1927 był I zastępcą szefa Administracji Armii. Z dniem 15 stycznia 1928 przeniesiony w stan nieczynny na okres 12 miesięcy z prawem noszenia munduru ^[3]

31 maja 1926 w Warszawie, bezpośrednio po tym jak Zgromadzenie Narodowe wybrało Józefa Piłsudskiego Prezydentem RP zebrał grupę oficerów, z którymi udał się pod pomnik księcia Józefa Poniatowskiego na placu Saskim. Tam, jak relacjonuje Marian Romeyko „stanąwszy na baczność przed pomnikiem, złożył o tym „meldunek” księciu Józefowi ... Incydent ten był szeroko komentowany w kołach oficerskich, i nie tylko oficerskich. Zapewniano przy tym, że Poniatowski, wysłuchawszy, ani drgnął, natomiast koń Marka Aureliusza z rzymskiego Kapitolu, pomny dawnych dziejów, rżał radośnie, patrząc w Góreckiemu oczy.”

[edytuj] Służba państwowa

W latach 1927-1935 i 1936-1939 był prezesem Banku Gospodarstwa Krajowego. Od 13 października 1935 do 15 maja 1936 pełnił funkcję ministra przemysłu i handlu w rządzie Mariana Zyndram-Kościałkowskiego. W latach 1928-1939 był organizatorem i prezesem Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny, a także założycielem polskiej sekcji Międzynarodowej Federacji Byłych Kombatantów (FIDAC), wiceprezesem tej organizacji (od 1932) i prezesem (1937-1938). Ponadto w 1926 został prezesem WKS "Legia" Warszawa. Był także organizatorem i pierwszym prezesem Ligi Piłki Nożnej. Stworzył faktyczne podstawy działalności klubu, zorganizował jego finansowanie i przeprowadził budowę stadionu "Legii". W 1928 został wybrany prezesem Polskiego Touring Klubu. Na tym stanowisku podejmował działania zmierzające do scalenia istniejących towarzystw turystycznych oraz promował i podkreślał znaczenie turystyki w życiu gospodarczym kraju. W latach 1929-1930 był prezesem Rady Głównej Ligi Morskiej i Rzecznej. Po kampanii wrześniowej przez Rumunię i Francję ewakuuje się do Anglii. W Glasgow wykładał bankowość dla polskich studentów. Zmarł w 4 Szpitalu Wojennym w Iscoyd Park. Pochowany w Whitchurch.

[edytuj] Awanse:

• chorąży intendentury 5 maja 1915
• podporucznik intendentury 7 lipca 1915
• porucznik intendentury 15 grudnia 1915 (1 lokata na liście starszeństwa oficerów Legionów Polskich z dnia 12 kwietnia 1917)
• kapitan intendentury II.1918
• major intendentury IX.1918
• pułkownik intendentury IX.1920, awansowany z pominięciem stopnia podpułkownika, zweryfikowany ze starszeństwem 1 czerwca 1919
• generał brygady 31 marca 1924 ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 15 lokatą

[edytuj] Ordery i odznaczenia:

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych - trzykrotnie
• Krzyż Niepodległości
• Złoty Krzyż Zasługi
• Krzyż Kawalerski Legii Honorowej
• Krzyż Komandorski Orderu Leopolda

[edytuj] Bibliografia wybranych prac:

• Rola BGK w życiu gospodarczym Polski, Warszawa 1928,
• Gospodarczy dorobek Polski w latach 1918-1939, Londyn 1946,
• Z moich wspomnień. W: Wspomnienia legionowe, tom I, s. 172,

[edytuj] Zobacz:

• Generałowie polscy
• Generałowie II Rzeczypospolitej Polskiej
• Generałowie II Rzeczypospolitej Polskiej awansowani w 2007 r.
• Generałowie w ujęciu historycznym - statystyka
• Generałowie polscy w niewoli

[edytuj] Linki zewnętrzne:

• Janusz Umiński, Polski Touring Klub a Polskie Towarzystwo Krajoznawcze
• Robert Gawkowski, Kiedy powstała warszawska Legia, Mówią Wieki
• Grzegorz Karpiński, Rafał Śląski, Stadion Wojska Polskiego

[edytuj] Źródła:

• Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991, s. 97,
• Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6, s. 125,
• Zdzisław Nicman, Jeden z twórców Polski Niepodległej, Polska Zbrojna Nr 166 z 1996 r.,
• Tadeusz Böhm, Z dziejów naczelnych władz wojskowych II Rzeczypospolitej. Organizacja i kompetencje Ministerstwa Spraw Wojskowych w latach 1918-1939, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08368-1, ss. 46, 128-129,
• Tadeusz Białas, Liga Morska i Kolonialna 1930-1939, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1983, ISBN 83-215-3257-8, ss. 26-27, 34,
• Wacław Lipiński, Walka zbrojna o niepodległość Polski w latach 1905-1918, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1990, wyd. I, ISBN 83-85218-00-9, ss. 208-213, 217, 221, 222,
• Mieczysław Wrzosek, Polski czyn zbrojny podczas pierwszej wojny światowej 1914-1918, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1990, ISBN 83-214-0724-2, ss. 351-360,
• Andrzej Garlicki, Józef Piłsudski 1867-1935, Czytelnik, Warszawa 1988, ISBN 83-07-01715-7, s. 387

Przypisy