Przygody pana Michała

Z Wikipedii

Przygody pana Michała
Gatunek	kostiumowy, przygodowy
Kraj produkcji	Polska
Język	polski
Główne role	Tadeusz Łomnicki Magdalena Zawadzka Daniel Olbrychski Andrzej Łapicki Mieczysław Pawlikowski Barbara Brylska
Data premiery	14 listopada 1969
Liczba odcinków	13
Produkcja
Reżyseria	Paweł Komorowski
Scenariusz	Jerzy Lutowski Paweł Komorowski
Muzyka	Wojciech Kilar
Zdjęcia	Andrzej Gronau
Scenografia	Wojciech Krysztofiak
Stacja telewizyjna	Telewizja Polska
Przygody pana Michała  na filmpolski.pl
Przygody pana Michała  na filmweb.pl

Przygody pana Michała - polski serial telewizyjny (telewizyjna wersja kinowego filmu Pan Wołodyjowski w reżyserii Jerzego Hoffmana nie wymienionego wśród napisów końcowych, co tłumaczy on w swojej biografii szczególną atmosferą polityczną, jaka panowała w Polsce po wydarzeniach 1968) zrealizowany w 1969 w wersji czarno-białej w odróżnieniu od kinowej wersji kolorowej. Premiera telewizyjna odbyła się 14 listopada 1969.

• Scenariusz (oparty o trzecią część Trylogii Henryka Sienkiewicza) i ballada (wykonanie - Leszek Herdegen) - Jerzy Lutowski
• reżyseria - Paweł Komorowski
• muzyka - Wojciech Kilar

[edytuj] Obsada

• Tadeusz Łomnicki – Jerzy Michał Wołodyjowski
• Magdalena Zawadzka – Barbara Jeziorkowska (odc. 2-5) Barbara Wołodyjowska (odc. 6-13)
• Daniel Olbrychski – Azja Tuhaj-bejowicz (w odc. 6-7 jako Mellechowicz)
• Andrzej Łapicki – Hassling-Ketling of Elgin
• Mieczysław Pawlikowski – Onufry Zagłoba
• Marek Perepeczko – Adam Nowowiejski
• Barbara Brylska – Krystyna Drohojowska (odc.2-5) Krystyna Ketling of Elgin (odc.11-13)
• Irena Karel – Ewa Nowowiejska
• Władysław Hańcza – stary Nowowiejski
• Mariusz Dmochowski – Jan Sobieski
• Barbara Krafftówna – stolnikowa Makowiecka
• Ludwik Benoit – Zydor Luśnia
• Bogusz Bilewski – pan Muszalski
• Tadeusz Schmidt – pan Snitko herbu Miesiąc Zatajony
• Leonard Andrzejewski - Halim
• Wojciech Zagórski - zbój
• Joanna Jędryka - Anusia Borzobohata-Krasieńska
• Bogumił Kobiela - mnich
• Andrzej Szalawski - generał Potocki
• Władysław Krasnowiecki - kardynał
• Czesław Wołłejko - biskup
• Zygmunt Malawski
• Bogusław Sochnacki
• Eliasz Kuziemski

[edytuj] Różnice w obsadzie między wersją kinową, a serialową

• Ketling – Jan Nowicki (film), Andrzej Łapicki (serial)
• Luśnia – Gustaw Lutkiewicz film, Ludwik Benoit serial
• Makowiecka – Hanka Bielicka film, Barbara Krafftówna serial

Film opowiada historię pułkownika Michała Wołodyjowskiego, który dla ratowania Ojczyzny przed zakusami najeźdźcy porzuca klasztorny habit i staje do walki z wrogiem. Oprócz dramatycznych losów głównego bohatera, film posiada wątek komediowy, a to za sprawą postaci Onufrego Zagłoby. W tej postaci zawarł autor wady narodowe ówczesnej polskiej szlachty.

[edytuj] Tytuły odcinków

1. Brat Jerzy. Rok 1668. Pułkownik Michał Wołodyjowski wiezie na ślub swą narzeczoną Anusię Borzobohatą-Krasieńską. W czasie drogi atakują ich zbóje, i mimo skutecznej obrony pana Michała narzeczona umiera. Przytłoczony tym zdarzeniem pan Wołodyjowski wstępuje do klasztoru. Tymczasem w Warszawie rozpoczyna się elekcja, w której udział biorą m.in. bliscy znajomi Wołodyjowskiego – Onufry Zagłoba i Hassling Ketling. Na wieść o nieszczęściu przyjaciela ustawiają intrygę: Ketling będzie udawał umierającego, a Zagłoba pojedzie do klasztoru po brata Jerzego (klasztorne imię pana Michała), by mu o tym opowiedzieć. Intryga udaje się, i pan Zagłoba przywozi ofiarę intrygi do domu Ketlinga, gdyż, według planu, jego ostatnią wolą jest rozmowa z małym rycerzem. Jednak na sam widok Wołodyjowskiego nie wytrzymuje i wstaje z łoża. Sytuację ratuje hetman Jan Sobieski, który zjawia się w dworku należącym do Ketlinga i dość karcąco uświadamia naszemu bohaterowi, że "bardziej Ojczyźnie jego szabla, niż jego modły potrzebne". Po tej rozmowie Michał Wołodyjowski decyduje się porzucić klasztor i zostać jako świecki rycerz. Przebacza również przyjaciołom podstęp.
2. Hetmański ordynans. Hetman Jan Sobieski wysyła Ketlinga do Kamieńca. Dowiaduje się też, że pan Potocki uwięził jego dragonów w lochach za złe zachowanie na jego ziemiach. hetman zbulwersowany do granic wytrzymałości wysyła Wołodyjowskiego, by ich uwolnił. Pan Michał udaje się tam z nieodłącznym panem Zagłobą. Ku zdziwieniu i złości Michała strażnikiem więźniów okazuje się jego dawny żołnierz, którego otumania Zagłoba. Uwięzieni dragoni to również dawni żołnierze tytułowego bohatera serialu. Michał Wołodyjowski uwalnia dragonów. W drodze powrotnej spotykają na leśnej drodze siostrę pana Michała – stolnikową Makowiecką. Towarzyszą jej dwie sieroty, którymi się opiekuje: Barbara Jeziorkowska i Krystyna Drohojowska. Michał proponuje siostrze i pannom gościnę. Panie przyjmują ją.
3. Zrękowiny pana Michała. Wołodyjowski i Zagłoba wyśmienicie bawią się w dworku Ketlinga. Okazuje się, że Baśka i Krzysia to dwie zupełnie odmienne charaktery: Krzysia jest spokojna i zamyślona, Barbary wszędzie jest pełno. Podczas gdy Michał Wołodyjowski uczy Basię posługiwać się bronią(!), Krzysia dzierga na drutach. Gdy Krystyna prowadzi czułą i poważną rozmowę z panem Michałem, Zagłoba błaga Barbarę, by obrażona zlazła ze stodoły. Do dworku przyjeżdża Adam Nowowiejski, podkomendny chorągwi hetmańskiej, przynosi wieść, że hetman Sobieski wzywa do siebie Wołodyjowskiego, któremu mówi, że ma udać się do stanicy na kresach Rzeczypospolitej. Przed wyjazdem żegna się ze wszystkimi. Przy pożegnaniu z Krzysią dochodzi do namiętności między nimi. Podczas pożegnalnego kuligu Michał Wołodyjowski i Krystyna Drohojowska wyznają sobie miłość. Chcą jednak na razie ten fakt utrzymać w tajemnicy.
4. Cztery serca. Michał Wołodyjowski wyjeżdża do stanicy. Za niego do dworku przyjeżdża Ketling. Przystojny Szkot robi na domownikach, oraz gościach, wielkie wrażenie, zwłaszcza na Krzysi. Ketling jest wobec niej wyjątkowo grzeczny i miły. Niebawem Krystyna zdaje sobie sprawę, że tak naprawdę, to kocha Ketlinga, a nie Wołodyjowskiego. Dodatkowym przytłoczeniem jest to, że dała panu Wołodyjowskiemu słowo w tajemnicy, więc nikt nie powie Ketlingowi, że Krystyna Drohojowska jest już zajęta. Wkrótce całe towarzystwo z dworku rusza do Warszawy na elekcję. W czasie zwiedzania, udostępnionego ze względu na brak lokatora zwiedzającym, Zamku Królewskiego, Hassling-Ketling of Elgin prosi towarzyszącego im oczywiście Zagłobę o chwilę odosobnienia, prowadzi Krzysię do królewskiej kaplicy, gdzie wyznaje jej miłość. Krzysia odrzuca zaręczyny i postanawia wstąpić do klasztoru.
5. Mąż Basi. Ketling wyjeżdża ze swego domu do Szkocji. Zagłoba podczas swych wędrówek w towarzystwie Basi spotyka Wołodyjowskiego, który wraca do domu Ketlinga, w którym czeka go niewesoła wiadomość: Krzysia na sto procent chce wstąpić do klasztoru. W czasie rozmowy z małym rycerzem przeprasza go za tą decyzję, ale twierdzi, że nie może być inaczej. Pan Michał jest załamany. Baśka wreszcie w złości wyjawia mu powody odejścia jej przyrodniej siostry do klasztoru. Michał Wołodyjowski jedzie się zemścić, i już byłby to uczynił, ale... wraca z całym Ketlingiem i zezwala mu na ślub z Krzysią. Zakochani ofertę przyjmują. Michał Wołodyjowski kończy modlitwę, gdy spotyka Barbarę zapłakaną. Gdy pyta się, co się stało, ta wyznaje mu miłość. Michał Wołodyjowski oświadczyny przyjmuje. Odcinek kończy rubaszny śmiech pana Zagłoby.
6. Komendant stanicy. Rok 1671. Nieudolne rządy Michała Korybuta Wiśniowieckiego prowadzą do możliwości zakończenia krótkotrwałego pokoju i wzmocnienia obrony tureckiej granicy. Wobec tego, komendant stanicy Chreptiów, Jerzy Michał Wołodyjowski oczekuje na przyjazd żony Barbary z przyjacielem Onufrym Zagłobą. Jednak, w czasie drogi, orszak wiozący przyjaciół pana Michała i żonę napada orszak tatarski. Z trudem udaje się obronić przed nim Polaków, a Barbara Wołodyjowska wpada do wielkiego dołu, z którego wyciąga ją przystojny polski Tatar Mellechowicz. Orszak dociera do Chreptiowa.
7. Tajemnica Azji. pan Michał kocha swą żonę do szaleństwa, a ona odwzajemnia to uczucie. Do Chreptiowa przyjeżdża ojciec porucznika Michałowego Adama Nowowiejskiego z córką Ewą Nowowiejską. Cały Chreptiów jest nimi zachwycony. W czasie uczty stary Nowowiejski rozpoznaje w Mellechowiczu swego dawnego utrzymanka, Azję. Ów Azja ma być synem słynnego tatarskiego wodza, Tuhaj-beja, czego symbolem mają być 3 ryby wytatuowane na jego piersiach. Nowowiejski podobno miał wychowywać go jak własnego syna, a kiedy Tatar zaczął przystawiać się do jego córki Ewy, uczynił zeń niewolnika. Mellechowicz początkowo do niczego się nie przyznaje, lecz potem z dumą pokazuje 3 ryby na piersiach.
8. Azja, syn Tuhaj-Beja. Hetman Sobieski pragnąłby za pomocą Azji przeciągnąć na swoją stronę oddziały Tatarów, które się buntują. Azja jednak stawia takie warunki, których hetman nie może przyjąć. Tymczasem Ewa Nowowiejska wyznaje Basi, że kocha Azję. Basia obiecuje pomóc jej w tej sprawie. Jednak jej rozmowa z Tatarem do niczego nie prowadzi, przeciwnie – pogarsza sytuację. Nowowiejski planuje opuścić Chreptiów z córką. Basia też chce jechać. Po długich prośbach Wołodyjowski zgadza się.
9. Porwanie. Nowowiejscy i Basia wyjeżdżają z orszakiem do Raszkowa. Pewnej nocy Azja z Basią oddalają się. Azja usiłuje porwać Basię, jednak ta strzela Tatarowi w oko. Syn groźnego tatarskiego wodza, który niegdyś siał strach w całej Rzeczypospolitej i okolicach mści się krwawo: zabija starego Nowowiejskiego, pali Raszków, a Ewkę oddaje Tatarom do zgwałcenia. Basia resztkami sił gramoli się do domu. Wreszcie udaje jej się dotrzeć.
10. Smak zemsty. Baśka będzie żyć, ale jest jeszcze słaba i nieprzytomna. Z trudem uratował ją lekarz sprowadzony przez pana Zagłobę. Powoli wraca jednak do siebie pod okiem czujnego męża. Adam Nowowiejski prosi Wołodyjowskiego o oddział wypróbowanych żołnierzy. Ten zgadza się i daje mu parudziesięciu ludzi z Zydorem Luśnią, dziwnym, starym i dobrym żołnierzem na czele. Po wielotygodniowych tropieniach udaje się odnaleźć obozowisko Tatarów. Tatarzy zostają wybici. Następnie Żołnierze Nowowiejskiego porywają Azję i wciągają go na pal. Zanim umrze, podpiekają mu boki. Azja ginie w zasłużonych mękach. Adam Nowowiejski popełnia samobójstwo – przejeżdża przez granicę z Turcją, gdzie na pewno zaraz porwie i zabije go jakiś czambuł.
11. Bułat i szabla. Rok 1672. Trwa już oficjalna wojna z Turkami. Nowym rozkazem od hetmana Sobieskiego jest ruszyć do Kamieńca. Michał Wołodyjowski jedzie tam razem z Baśką i z panem Zagłobą. Po drodze spotykają również Hasslinga i Krzysię Ketlingów of Elgin, którzy również tam się udają. Twierdza, gdy tam już są, jest gotowa do obrony.
12. Dymy nad twierdzą. Trwa narada w sprawie twierdzy Kamieniec Podolski. Wbrew protestom magnata Potockiego i arcybiskupa twierdza będzie się bronić. Arcybiskup jednak nie wierzy w możliwość utrzymania zamku. Rozpoczyna on potajemne pertraktacje z Turkami. Michał Wołodyjowski i Ketling składają przysięgę, że nigdy się nie poddadzą. Przezorny Zagłoba odradzał im złożenia ślubów.
13. Hektor Kamieniecki. Trwa oblężenie twierdzy. Żadna ze stron nie zamierza się jednak poddawać; są coraz to nowe ataki, giną coraz to nowi ludzie. W końcu ataki wroga zostają odparte. Pan Potocki wraz arcybiskupem jednak decydują się podarować zamek Turkom. Wojsko opuszcza zamek, a z nimi i Zagłoba z Baśką. Michał Wołodyjowski i Hassling-Ketling of Elgin wierni przysiędze zostają w zamku, który wysadzają w powietrze. Tak ginie pułkownik Jerzy Michał Wołodyjowski, pierwsza szabla Rzeczypospolitej. Nad trumną Wołodyjowskiego żegnają m.in. Onufry Zagłoba, Barbara Wołodyjowska – zemdlała, Krystyna Ketling - Hassling, hetman Jan Sobieski. Rok później pod Chocimiem armia Polska rozgromiła armię turecką.