Panteon w Rzymie
Z Wikipedii
Współrzędne: 41°53'55" N 12°28'36" E
| Panteon | |
.jpg/250px-Pantheon_Rome_(1).jpg) Panteon |
|
| Miejsce | Rzym Włochy |
| Styl architektoniczny | klasyczny |
| Całkowita wysokość | 44 metry m |
| Wysokość do dachu | 22 metry w kopule m |
| Ukończenie budowy | 125 r. n.e. |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Panteon w Rzymie (z greckiego pan – wszystko, theoi – bogowie, panteon – miejsce poświęcone wszystkim bogom), to okrągła świątynia na Polu Marsowym, ufundowana przez Hadriana w roku 125. Budową kierował Apollodoros, stracony później przez cesarza. Obecnie znajduje się w Panteonie katolicki kościół pw. Santa Maria ad Martyres – Marii od Męczenników.
Jest jedną z najwspanialszych i jednocześnie najlepiej zachowanych budowli z czasów starożytnego Rzymu.
[edytuj] Historia
Panteon o kształcie prostokąta, stanął na miejscu starszej świątyni ufundowanej ku czci boskich patronów Rzymu w roku 27 p.n.e. przez Agryppę, zięcia i najbliższego współpracownika Oktawiana Augusta i zniszczonej w roku 80 przez pożar, został odbudowany w czasach Hadriana około 125 r. n.e. już w zmienionej formie – na planie koła, jednak pozostawiono oryginalny, zachowany po pożarze portyk. Podczas najazdu barbarzyńców na Rzym w V wieku świątynia została uszkodzona. W 609 r.n.e cesarz wschodniorzymski Fokas podarował Panteon papieżowi Bonifacemu IV, który przekształcił go w kościół chrześcijański pw. Santa Maria ad Martyres – Marii od Męczenników. To właśnie dzięki tej zmianie, zawdzięcza się późniejsze konserwacje Panteonu. W 663 na polecenie cesarza Konstansa II złocone płytki dachu zostały zastąpione brązowymi. W 735 papież Grzegorz III zleca pokrycie dachu Panteonu blachą ołowianą. W XIV wieku Panteon został zamieniony w fortecę. W okresie renesansu został odnowiony. Pracami kierował Rafael Santi, który później został w nim pochowany. W Panteonie spoczywają również zwłoki włoskich królów Wiktora Emanuela II (grobowiec ukończony w 1888) i Humberta I.
Do czasu zbudowania Panteonu największą budową kopułową na świecie był Skarbiec Atreusza w Grecji. Panteon był największą kopułą na świecie przez około 1300 lat, do momentu, kiedy to w latach 1420-1436 wybudowano katedrę Santa Maria del Fiore we Florencji. Prostota i regularność budowy, piękno poszczególnych elementów, znakomity materiał konstrukcyjny, nadają całemu wnętrzu budowli majestatyczny charakter, mimo wielu strat i zubożeń: otóż front i sklepienia przedsionka jak również kasetony, niegdyś udekorowane elementami złoconego brązu, papież Urban VIII Barberini przeznaczył na złom (1632). Wykonano z niego spiralne kolumny podtrzymujące baldachim autorstwa Berniniego nad głównym ołtarzem w Bazylice św. Piotra w Watykanie oraz 60 armat do Zamku Świętego Anioła. Mieszkańcy Rzymu skwitowali to powiedzeniem:Quod non fecerunt barbari, fecerunt Barberini/Czego nie zniszczyli barbarzyńcy, zniszczyli Barberini. Dobudowano wtedy również dwie wieżyczki (nazywane pogardliwie oślimi uszami Barberini) po bokach budowli, rozebrane dopiero w 1883 roku.
[edytuj] Architektura
Panteon jest rotundą o średnicy 44 m i takiej samej wysokości. Przed wejściem do świątyni znajduje się dobudowany trzyrzędowy portyk 16 kolumn w porządku korynckim, z czego 8 ustawionych jest w pierwszym rzędzie. Wieńczy go tympanon, pod którym widnieje inskrypcja: M AGRIPPA L F COS TERTIVM FECIT/M(arcus) Agrippa L(ucii)F(ilius) CO(n)S(ul) TERTIVM FECIT, którą można przetłumaczyć jako "Wzniesiony przez Marka Agryppę, syna Lucjusza, konsula po raz trzeci". Wysokość portyku wraz z tympanonem wynosi 25,0 m. Kopuła budowli odlana jest z betonu z centralnym otworem (oculusem) o średnicy 9,0 m, jedynym otworem oświetlającym wnętrze. Ponieważ otwór nie ma przykrycia, podłoga na środku jest lekko wklęsła z odpływem do zbierania deszczu. Wewnątrz znajdują się rzeźby z brązu, podniebienie kopuły jest ozdobione pięcioma rzędami kasetonów, a w ścianach znajdują się nisze.
Wnętrze jest imponujące i zarazem niezwykle harmonijne. Prostokątne kapliczki i półkoliste nisze przeplatają się ze sobą. W pierwszej kaplicy znajdują się kości Perin del Vaga – uważanego za drugiego po Juliuszu Romano, wielkiego asystenta Rafaela. W pobliżu znajduje się grobowiec Baltazara Perruziego – wielkiego malarza i architekta.
W drugiej kaplicy widoczne są grobowce króla Humberta I i królowej Małgorzaty. Między drugą i trzecią kaplicą jest grób Rafaela, jednego z największych malarzy świata. Obok znajduje się grób Marii Bibbieny, narzeczonej Rafaela, zmarłej trzy miesiące przed nim. W innej kaplicy znajduje się grobowiec Wiktora Emmanuela II, a na ołtarzu kolejnej, możemy podziwiać fresk Zwiastowanie Melozza da Forli.
Panteon, znajdujący się na Polu Marsowym i wciąż przyciągający rzesze turystów, jest godny uwagi ze względu na swoja formę i technologię budowy. Ta świątynia jest niezwykłym dziełem starożytnych budowniczych, którzy potrafili zrównoważyć potężną masę budynku i lekkość jego strzelistej formy.
[edytuj] Zobacz też
- Italy, Rome, Pantheon, Virtual Tour with map and compass effect by Tolomeus (english)
- Panteon w Paryżu
