Leszno (stacja kolejowa)
Z Wikipedii
Leszno | |
Budynek nowego dworca kolejowego |
|
Dane podstawowe | |
Liczba peronów | 5 |
Liczba krawędzi peronowych | 8 |
Kasy | czynne 24h |
Oznaczenie Kurs'90 | 100 |
Przejście nadziemne | brak |
Przejście podziemne | jest |
Historia | |
Data budowy | 1856 (stary budynek) 1971 (nowy budynek) |
Poprzednie nazwy | Lissa |
Linie przechodzące przez stację | |
Linia Wrocław Główny - Poznań Główny | |
Linia Forst - Głogów - Ostrów Wlkp. - Łódź Kaliska | |
Linia Leszno - Jarocin | |
Linia Leszno - Wolsztyn - Zbąszynek | |
Linia Leszno - Góra - Krzelów [1] | |
Położenie | |
Leszno (stacja kolejowa) – główny dworzec kolejowy w Lesznie. Znajduje się przy ulicy Dworcowej. Według kategoryzacji PKP posiada kategorię B.
Przez Leszno kursują bezpośrednie pociągi:
- IC i EX do Warszawy, Wrocławia, Poznania,
- TLK do Krakowa, Szczecina, Gdańska, Gdyni, Świnoujścia, Kołobrzegu i Zakopanego,
- pospieszne do Rzeszowa, Przemyśla, Szklarskiej Poręby, Ełku, Słupska, Olsztyna, Łeby, Helu, Gniezna, Wałbrzycha, Jeleniej Góry, Karpacza, Katowic, Gdyni, Gorzowa Wlkp., Granowa Nowotomyskiego, Wolsztyna, Zamościa.
W Lesznie pierwsza wybudowana była linia kolejowa z Wrocławia do Poznania. Próbna lokomotywa parowa wjechała na dworzec leszczyński od strony Rawicza 27 września 1856 roku, a pierwszy regularny kurs składu 27 października 1856 r. Uroczyste otwarcie linii z udziałem władz miejskich i mieszkańców nastąpiło 29 października 1856 r. Następna, 30 października 1857 roku, została otwarta 45 km. linia do Głogowa. Po zakończeniu I wojny światowej trasa kolejowa pomiędzy Wschową (niem. Fraustadt) a Lasocicami stała się przejściem granicznym pomiędzy Polską a Niemcami, a stacje punktami odprawy granicznej. Od kwietnia do czerwca 1919 r. linią z Głogowa do Leszna przejechało kilka transportów żołnierzy z oddziałów gen. Hallera udających się z Francji (między innymi przez Żagań) na terytorium Polski.
Połączenie Leszna z Ostrowem Wlkp. i Jarocinem nastąpiło 1 października 1888 r. Kolejną linią była trasa do Włoszakowic uruchomiona 1 października 1895 i następnie przedłożona w 1896 do Wolsztyna i Zbąszynka. Ostatecznie zakończono jej budowę w 1904 r.
15 września 1916 r. uruchomiono linię z Leszna przez Górę do Krzelowa. Po wysadzeniu mostu na Kopanicy w czasie powstania wielkopolskiego i niemożności ruchu kolejowego linia stała się nieprzejezdna. W 1920 r. zamknięto całkowicie ruch pasażerski i towarowy, a w 1922 r. rozebrano ją całkowicie na odcinku Leszno - Laskowa. Przebiegała ona przez nieistniejące już dziś leszczyńskie dworce Leszno Dworzec Mały i Leszno Zaborowo.
Dr Bronisław Świderski w roku 1928 tak opisuje wrażenia z dworca leszczyńskiego[2]: Pociąg idący z Ostrowa, wynurzywszy się z lasu kąkolewskiego, zatacza przed wjazdem na teren dworca leszczyńskiego półkole na nasypie żwirowym poprzez dwa mosty żelazne, z których jeden do nad torem koleji poznańskiej przeszedł do historji, o czem wspomniano na innem miejscu.
Przez okna wagonu już zdala majaczy rozległe miasto ze swemi strzelistemi wieżami i kominami fabryk. Całość terenu kolejowego bardzo dodatnie czyni wrażenie ze względu na gęstą sieć dróg żelaznych, przeróżne warsztaty reperacyjne, dużą hale maszynową i okazały dom dla urzędników oraz piękny gmach dworcowy, który Niemcy w roku 1906 rozbudowali.
Leszno ma znakomite połączenie kolejowe na wszystkie strony i jako takie jest jednym z ważniejszych węzłów kolejowych w Wielkopolsce. Mamy bezpośrednie połączenia kolejowe: Poznań-Leszno-Wrocław, Leszno-Głogowa, Leszno-Zbąszyń-Berlin, Leszno-Ostrów-Warszawa, Leszno-Jarocin, oraz martwy tor kolejowy Leszno-Góra-Lignica. Polskie pociągi, idące z Leszna w kierunku granicy niemieckiej, dochodzą do Wschowy, niemieckie zaś poza tranzytowemi do Rawicza[3]
Spis treści |
[edytuj] Budynek
Pierwszy budynek dworca pochodził z 1857 r. Mimo, że dużo mniejszy charakterem przypominał dworzec kolejowy we Wrocławiu, zbudowany w stylu neogotyku angielskiego przez Wilhema Grapow[4]. Pierwsza jego rozbudowa miała miejsce w 1899 r. W 1909 r. został przez Niemców powiększony w związku z rozszerzaniem się oferty dla podróżnych. W latach 1941 - 1944 niemieccy okupanci rozbudowali go na potrzeby wojenne, zatrudniając polskich robotników skierowanych przez urzędy pracy. Mimo to, bryła dworca bardzo urozmaicona i malownicza, rozczłonkowana wieżyczkami z krenelażem zachowała cechy charakterystyczne do lat siedemdziesiątych XX w.
Użytkowany był do 1969 r. Jedyna pozostałością po starym budynku jest herb Leszna, umieszczony na obecnym budynku z okazji jubileuszu 150-lecia kolei na ziemi leszczyńskiej.
Decyzją Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Poznaniu z 1968 r. stary, piękny neogotycki budynek dworca został zburzony i na jego miejsce w latach 1969 - 1971 postawiono nowy budynek. W wyniku modernizacji całkowicie zmieniła się bryła dworca. Nic nie pozostało w neogotyckiego budynku. Zastąpiony on został przez mało atrakcyjną wizualnie bryłę na planie sześcianu, będącą połączeniem betonu i przeszklonych ścian. Pod budynkiem przeprowadzono tunel łączący obie strony peronowe dworca (dla linii Wrocław Główny - Poznań Główny perony 1 i 2, dla linii Głogów - Łódź Kaliska, Leszno - Jarocin, Leszno - Zbąszynek perony 3, 4, 5). Na pierwszym piętrze nowego gmachu urządzone zostały nowe poczekalnie, a na parterze rozbudowano część gastronomiczną oraz kasy biletowe i informację dla podróżnych. W tym okresie założono także nową instalację nagłaśniająca (megafony) oraz zmodernizowano oświetlenie peronów i placu przed dworcem.
Perony zostały wydłużone i utwardzone. Zmodernizowany dworzec został otwarty 30 października 1971 roku o godz. 12.00. W ramach uroczystości otwarcia została odsłonięta tablica pamiątkowa, poświęcona pamięci Kolejarzy Leszczyńskich poległych w latach 1939 -1945. Jest ona wbudowana we frontową ścianę budynku.
[edytuj] Perony
Stacja Leszno ma 5 peronów połączonych przejściami podziemnymi. Perony 1 i 3 są częściowo zadaszone i z nich są boczne wejścia do budynku dworcowego. One też posiadają tylko jedną krawędź peronową. Pozostałe 2, 4 i 5 są zadaszone całkowicie. Ciekawostką jest, iż wiaty stanowią oryginalną niemiecką konstrukcję z czasów pierwszego dworca w 1856 r. Perony 1 i 2 położone są pomiędzy budynkiem dworca (ściana wschodnia) a ul. Towarową i przylegającym do niej Dworcem PKS, natomiast perony 3, 4 i 5 pomiędzy budynkiem dworca (ściana zachodnia) a ul. Jana Kilińskiego.
- Peron 1 (niski) obsługuje ruch pociągów wszystkich typów z kierunku Wrocław Główny - Poznań Główny
- Peron 2 (niski) obsługuje ruch pociągów wszystkich typów z kierunku Poznań Główny - Wrocław Główny
- Peron 3 (niski) obsługuje ruch pociągów osobowych relacji Głogów - Ostrów Wlkp. - Łódź Kaliska, Leszno - Gniezno
- Peron 4 (niski) obsługuje ruch pociągów osobowych relacji Leszno - Jarocin[5] , Leszno - Krotoszyn, Leszno - Wolsztyn[6] , Leszno - Głogów - Zielona Góra[7] i Leszno - Kalisz[8] oraz pociągów retro
- Peron 5 (niski) obsługuje ruch pociągów osobowych relacji Łódź Kaliska - Ostrów Wlkp. - Leszno, Jarocin - Leszno[9]
[edytuj] Dojazd do i z dworca
Z centrum miasta połączona jest liniami autobusowymi nr:
- z ul. Dworcowej (Dworzec PKP)
-
- 0-L Dworzec PKP - Dworzec PKP
- 0-K Dworzec PKP - Dworzec PKP
- 3 Osiecka Cmentarz - Leszno Grzybowo - Dworzec PKP - Strzyżewice Pętla
- 4 Mórkowo Klasztor - Dworzec PKP - Rynek Zaborowski
- 11 Święciechowa Rynek - Dworzec PKP - Chocimska Pętla
- z ul. Towarowej (Dworzec PKS - w odległości 50 m. od PKP)
-
- 2 Towarowa Dworzec PKS - Strzyżewice Pętla
- 6 Towarowa Dworzec PKS - Rejtana Pętla
Na placu przed Dworcem PKP oraz w okolicy Dworca PKS działają dwa postoje TAXI.
[edytuj] Ciekawostki i wydarzenia
Codziennie z wyjątkiem niedziel i dni świątecznych kursuje rozkładowy pociąg osobowy relacji Leszno - Wolsztyn obsługiwany przez parowozy z parowozowni Wolsztyn. Skład ciągnięty jest przez Pt47, Ol49 Ok22, Ok1 lub Pm36-2. Ruch prowadzony jest przez jedna parę pociągów:[10]
Nr poc. | Relacja | godz. odj. |
godz. przyj. |
Parowóz | Kursuje |
---|---|---|---|---|---|
ROPPr 33232 |
Wolsztyn - Leszno | 08:15 | 09:16 | Pt47, Ol49, Ok22 lub Ok1[12] | codziennie oprócz niedziel (1-6) |
ROPPr 33239 |
Leszno - Wolsztyn | 15:35 | 16:44 | Pt47, Ol49, Ok22 lub Ok1[13] | codziennie oprócz niedziel (1-6) |
Dodatkowo przez stację Leszno kursują specjalne pociągi pospieszne retro obsługiwane przez parowozy z Wolsztyna:[14]
- Na paradę parowozów z Poznania do Wolsztyna z Ol49 lub Pm36-2
- Hefajstos z Wrocławia do Wolsztyna z Pm36-2, Pt47 lub w trakcji podwójnej z 2x Ol49
- Hefajstos z Wolsztyna do Wrocławia z Pm36-2, Pt47 lub w trakcji podwójnej z 2x Ol49
- Wolsztyn Experience z Wolsztyna do Wrocławia z Pm36-2 lub Pt47
- Wolsztyn Experience z Wrocławia do Wolsztyna z Pm36-2 lub Pt47
1 października 2006 r. Leszno obchodziło 150-lecie kolei na ziemi leszczyńskiej. Z tej okazji odbyły się jubileuszowe uroczystości zainaugurowane kilka minut przed godziną 14, z chwilą wjazdu na tor przy peronie pierwszym od strony Wrocławia (tak samo jak przed 150 laty) pociągu specjalnego retro składającego się z parowozu Pm36-2 z parowozowni Wolsztyn znanego powszechnie jako Piękna Helena oraz zabytkowych zabytkowych wagonów. Na czole parowozu widniał napis 150 lat kolei na ziemi leszczyńskiej.
Główną atrakcją wystawy była wolsztyńska Pm36-2 Piękna Helena oraz dwa zimne parowozy - Ok22-31 i Pt47-65. Prócz tego zwiedzać można było lokomotywy spalinowe: SM42-481, SU45-098, SM31-158, zabytkowy wagon motorowy SN80-12, zabytkowe wagony, współczesną salonkę oraz nowoczesny pociąg sieciowy) a także przejechać się zabytkową drezyną ręczną, ściągniętą specjalnie na tą okazję z Grodziska Wielkopolskiego. Wszystkie one cieszyły się wielkim zainteresowaniem nie tylko wśród najmłodszych mieszkańców miasta. Ponadto każdy mógł obejrzeć wystawę zorganizowaną przez Leszczyńskie Stowarzyszenie Sympatyków Kolei i spółki PKP S.A. przestawiającą m. in. historię kolei w Lesznie.
1 grudnia 2007 r. Leszno obchodziło 150-lecie linii kolejowej Leszno - Głogów. Czynne były wystawy zdjęć i sprzętu, gości bawiły zespoły i orkiestra. Największą atrakcją była jednak przejażdżka pociągiem retro z okresu międzywojennego, ciągniętym przez wolsztyński parowóz Ok22-31 oraz pięciu dwuosiowych wagonów wyposażonych w drewniane ławki. Pociąg jechał do Wschowy, gdzie również odbyło się kilka imprez, a kończył trasę w Głogowie. Obchody zorganizowało Leszczyńskie Stowarzyszenie Sympatyków Kolei.
Leszczyńska lokomotywownia jest posiadaczem parowozu Ty2-1086 oraz wagonu motorowego SN80-12, który jest jednocześnie symbolem Leszczyńskiego Stowarzyszenia Sympatyków Kolei[15].
13 lipca 2007 roku o godz 2.40 na peronie 1 zatrzymał się na 10 minut Orient Express. Obecnie odrestaurowany skład o nazwie Venice Simplon – Orient Express wiózł pasażerów po Europie Środkowo – Wschodniej. Po raz pierwszy przyjechał do Polski. Mieszkańcy Leszna mogli go zobaczyć w nocy z niedzieli na poniedziałek.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- 150 lat kolei na ziemi leszczyńskiej- galeria
- Relacja z jubileuszu 150-lecia
- Orient Express w Lesznie
- Titanic na szynach
Przypisy
- ↑ linia zlikwidowana w 1922 r.
- ↑ z zachowaniem oryginalnej pisowni
- ↑ Bronisław Świderski,Ilustrowany opis Leszna i ziemi leszczyńskiej, Leszno 1928, s. 125 - 126
- ↑ J. Dobesz, Dworzec główny we Wrocławiu, [w:] Z dziejów sztuki śląskiej, Warszawa 1978, s. 384
- ↑ autobus szynowy
- ↑ pociąg pod parą
- ↑ autobus szynowy
- ↑ autobus szynowy
- ↑ autobus szynowy
- ↑ dane z maja 2007 r.
- ↑ informacje dotyczące kursowania mogą być nieaktualne
- ↑ dane z maja 2007 r.
- ↑ dane z maja 2007 r.
- ↑ dane z maja 2007 r.
- ↑ Kolej w Lesznie
[edytuj] Ruch pociągów
'Leszno' | ||
Linia Wrocław - Poznań | ||
odległość: 10.158 km
Rydzyna |
odległość: 8.199 km
|
'Leszno' | ||
Linia Forst - Głogów - Krotoszyn - Ostrów Wlkp. - Łódź Kaliska | ||
odległość: 6.928 km
Lasocice |
odległość: 6.748 km
|
'Leszno' | ||
Linia Leszno - Jarocin | ||
odległość: - km
- |
odległość: 6.748 km
|
'Leszno' | ||
Linia Leszno - Zbąszynek | ||
odległość: - km
- |
odległość: 5.084 km
|