Koszatniczka

Z Wikipedii

Koszatniczka

Systematyka

Octodon

koszatniczka

Nazwa systematyczna

Octodon degus

(Molina, 1782)

Status ochronny

Kategoria zagrożenia (CzKGZ)
EX	EW	CR	EN	VU	NT	LC

Kategoria: niższego ryzyka

Systematyka w Wikispecies

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Koszatniczka (Octodon degus) - gatunek gryzonia z rodziny koszatniczek, pochodzący z Chile, zamieszkujący zachodnie zbocza Andów do wysokości 1200 m n.p.m. Prowadzi stadny tryb życia. Zwierzę o smukłej budowie, pysk zaokrąglony, uszy średniej długości, ogon pokryty sztywną szczeciną z charakterystycznym dla tego gatunku 'pędzlem'. Ze względu na pewne cechy, gatunek ten stał się modelem laboratoryjnym w badaniu zaburzeń więzi emocjonalnych na linii rodzice - dziecko. Do tych cech, według niektórych naukowców upodabniających koszatniczki do ludzi, a odróżniających ten gatunek od np. myszy, należą: dobrze wykształcone i funkcjonujące tuż po urodzeniu zmysły słuchu i wzroku, powolny rozwój po narodzinach, późno osiągana dojrzałość płciowa i zdolność do rozrodu, obecność skomplikowanych struktur hierarchicznych zarówno w rodzinie, jak i w grupie, zaawansowany system dźwięków służący członkom grupy i rodziny do porozumiewania się ("mowa"), zaangażowanie obojga rodziców do opieki nad młodymi. Koszatniczka jest zwierzęciem bardzo żywotnym. W hodowli wymaga dużo wolnej przestrzeni. Zdaniem doświadczonych hodowców koszatniczka jest odpowiednia dla alergików, ponieważ jej sierść nie jest silnym alergenem. Śpi w cyklach 20-minutowych, chociaż i tak ma oczy na pół otwarte.

Cechy gatunku

Organizmy koszatniczek w ograniczonym zakresie trawią cukry, dlatego hodowcy ograniczają w ich diecie węglowodany do minimum. Jest to jedna z kluczowych cech odróżniających koszatniczki od innych gryzoni. Koszatniczka jest modelem laboratoryjnym w badaniach nad cukrzycą. W przypadku silnego złapania, przygniecenia część ogona koszatniczki może odpaść. Nie odrasta on jednak tak, jak na przykład w przypadku jaszczurek.

Długość ciała bez ogona

Długość koszatniczki jest zróżnicowana. Zależy to od liczby młodych w miocie. Najczęściej jednak wynosi ona od 9 cm do 13 cm.

Długość ogona

9 - 13 cm

Masa ciała

150 - 350 gramów.

Długość życia

W stanie wolnym żyją 1 - 4 lat, a w niewoli, o ile mają odpowiednią dietę, 5 - 8 lat. Najdłużej żyjąca koszatniczka miała 18 lat^{[potrzebne źródło]}.

Umaszczenie

Jednolite, brązowe przechodzące w szarości, na brzuszku futerko kremowo-brązowe, jaśniejsze dookoła oczu. Umaszczenie brzuszka zależy od pory roku. Zazwyczaj zimą jest jasniejsze niż latem.

Rozród

Zdolność do rozrodu osiąga w wieku 5-6 tygodni; ciąża trwa około 3 miesięcy; w miocie 1 - 12 młodych, które rodzą się okryte delikatnym meszkiem, z lekko otwartymi oczami. Przed uzyskaniem przez młode zdolności rozrodczej należy bezwzględnie rozdzielić samce i samice, w przeciwnym przypadku istnieje wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia błędów genetycznych u potomstwa tzw. chów wsobny.

Żywienie

Podstawą żywienia koszatniczek jest siano (koniecznie świeże i bez zapachu stęchlizny), które nie może być jednak ściółką. Oprócz tego można karmić zwierzęta nasionami traw, liśćmi drzew i krzewów dozwolonych (brzoza, grusza, grab, jabłoń, leszczyna, lipa, orzech włoski, wierzba płacząca, dąb) i ziołami, jak również specjalnymi karmami (po uprzednim sprawdzeniu składników - często firmy stosują w karmach orzechy, ziarna słonecznika itp.). Niedopuszczalne są: słodycze pod jakąkolwiek postacią, owoce (figi, rodzynki, banany, gruszki). Orzechy (dowolnego gatunku) dozwolone są wyjątkowo (nie częściej niż raz w miesiącu jeden orzech dla jednego osobnika). Można karmić koszatniczki świeżymi i suszonymi warzywami - porem, selerem, marchewką i pietruszką (dwa ostatnie w niewielkich ilościach, marchewka zawiera cukry, pietruszka jest moczopędna).

Hodowla

Koszatniczki nie powinny być trzymane pojedynczo. Hoduje się kosze tej samej płci, by nie doprowadzać do ciężkich i wyczerpujących porodów. Koszatniczki wymagają dużej klatki 65 x 65 x 40 cm (wys. x dług. x szer.) i miejsca do wybiegania się. Klatka musi być ocynkowana (absolutnie nie malowana!) i wyposażona w:

pojemniki na pokarm (ceramiczne, stalowe, z orzecha kokosowego);
poidełko z wodą (zmienianą codziennie i dostępną non-stop);
kostkę wapienną (bezsmakową, warzywną lub z muszelkami - nie wolno stosować owocowych!);
konary z drzew dozwolonych (jako miejsca do biegania i do ścierania zębów przy ogryzaniu z kory);
może być kołowrotek (nie plastikowy) o średnicy minimum 25 cm i z konstrukcją zabezpieczającą przed zakleszczeniem ogona lub łapki.
półeczki np. z naturalnego drewna (trzeba dość często myć ze względu na wsiąkający mocz)

Koniecznie należy zwrócić uwagę, aby zwierzęta nie miały dostępu do plastikowych elementów wyposażenia (misek, kołowrotków, półek, domków, kuwety itp). W klatce może znaleźć się też hamaczek (najlepiej polarowy), rury tekturowe o średnicy co najmniej 10cm. Powinniśmy kontrolować (samemu) ich sierść co najmniej co 2 tygodnie.

Zachowanie

Warto pamiętać, że koszatniczki to nie zwierzęta dla dzieci. Nie usiedzą spokojnie 2 minut na kolanach i nie poddadzą się godzinnym spacerkom na rękach, choć oczywiście są wyjątki (b. rzadko zdarzają się przypadki, gdy koszatniczka zasypia na rękach zaufanego hodowcy). Koszatniczkę trzeba od razu oswajac, bo potem możemy nie zdołac tego zrobić. U koszatniczek dość często można zaobserwować ustalanie hierarchii (naskakiwanie na siebie i wykonywanie ruchów wyglądających na kopulację), podgryzanie, kłótnie przy misce i charakterystyczną zabawę-walkę - stanie na tylnych łapkach i zapasy przednimi łapkami.