Konstantin Tretiakoff
Z Wikipedii
Konstantin Nikołajewicz Tretiakoff (ur. 26 grudnia 1892 w Nowym Margelanie, zm. 1958) – rosyjsko-francuski lekarz neurolog i neuropatolog.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
[edytuj] Rosja: 1892-1913
Urodził się w 1892 roku w Nowym Margelanie (obecnie Fergana w Uzbekistanie). Jego ojcem był lekarz wojskowy, uczestnik pierwszej ekspedycji do Pamiru Pierre'a Bonvalota (1853–1933), później pracujący w syberyjskim szpitalu i prowadzący badania z zakresu patologii i fizjologii. Inteligencka rodzina Tretiakoffów miała demokratyczne poglądy, co miało swoje konsekwencje w 1905 roku, gdy Konstantin i jego starszy brat, student prawa w St. Petersburgu, brali udział w demonstracjach przeciwko carowi. Konstantin został zmuszony zdawać egzaminy zewnętrzne na uczelnię w Irkucku, a brata wydalono z uniwersytetu za polityczną agitację[1].
[edytuj] Francja: 1913-1921
Ojciec Konstantina zadecydował wtedy, że najrozsądniej będzie kontynuować edukację synów we Francji. Konstantin został przyjęty na L'Assistance Publique des Hopitaux de Paris w 1913 roku. Najpierw pracował w paryskim Hopital des Enfants u Edouarda Francisa Kirmissona (1847-1928). Niedługo po przyjeździe z Rosji złożył egzaminy konkursowe by zostać internem, ale zajął odległe, 255. miejsce (spośród 294 kandydatów)[1]. Jednak jako ekstern wcześnie ujawnił zapał i zainteresowanie w dziedzinie neuropatologii, co zostało zauważone przez jego nauczycieli. W 1917 został kierownikiem Laboratoire de la Clinique des Maladies du Systeme Nerveux u Pierre'a Mariego (1853-1940). Mimo, że pozwolono mu wizytować oddziały szpitalne razem z Henri Meigem (1866-1940), jego działalność koncentrowała się wokół laboratorium; praca ta nie przysparzała wówczas we Francji dużego prestiżu. Tretiakoff zyskał jednak sposobność pracy przez wiele miesięcy w laboratorium szpitala Salpêtrière razem z Gheorghem Marinescu (1863–1938)[1]. Napisał też wspólną pracę z Crouzonem i Béhaguem o rodzinnej oftalmoplegii[2]. I wojna światowa dobiegała końca, a w Europie trwała epidemia śpiączkowego zapalenia mózgu, opisanego w 1917 roku przez Constantina von Economo. Tretiakoff miał możliwość badania materiału sekcyjnego mózgów zmarłych na tę tajemniczą chorobę pacjentów.
W 1919 roku Tretiakof ukończył swój doktorat i z powodzeniem go obronił. Jego dyzertacja doktorska miała dedykację dla profesora Théophile'a Alajouanine[1]. Badanie dotyczyło istoty czarnej 54 mózgów, z czego 9 pochodziło od zmarłych z drżączką poraźną a 3 – z parkinsonizmem pośpiączkowym. W sześciu przypadkach drżączki poraźnej i jednym atypowym przypadku Tretiakoff stwierdził zblednięcie istoty czarnej (pâleur) spowodowane wyraźnym ubytkiem neuronów nigralnych, obrzęk perikarionów, zwyrodnienie (dégénérescence grumeleuse) i złogi neurofibrylarne. W części pozostałych neuronów nigralnych stwierdził ciała wtrętowe, które nazwał ciałami Lewy'ego (fr. corps de Lewy) odnosząc się do niedawnego odkrycia Friedricha Lewy'ego (1885-1950)[3].
Większość neuropatologów w tym czasie szukała przyczyny parkinsonizmu raczej w gałce bladej; skłaniali się ku temu m.in. Cécile i Oskar Vogtowie[4], Lhermitte[5] czy Jakob[6]. Odkrycie Tretiakoffa nie zostało szybko docenione, a on sam też nie zdawał sobie początkowo sprawy z wagi dokonanych obserwacji[1]. Douglas McAlpine w 1926 roku pisał: "Tretiakoff oparł swoje twierdzenia o badanie jedenastu przypadków paralysis agitans w Salpetriere, gdzie miałem sposobność obejrzenia wszystkich preparatów. Jedynie w dwóch z jedenastu przypadków, zmiany w istocie czarnej były nasilone (...) W pozostałych, siedem prezentowało ograniczone zaniki małych grup komórek, ale w żadnym z nich, w mojej opinii, nie było uszkodzenia na tyle dużego, by odpowiadać za obraz paralysis agitans. Nie przeprowadzono cięć przez jądra podstawne ani nie wspomniano o gałce bladej. (...) Osobiście nie przywiązywałbym dużego znaczenia jego znaleziskom, mimo że są często cytowane"[7].
W przypadkach śpiączkowego zapalenia mózgu Constantin von Economo także, niezależnie od Tretiakoffa, stwierdził zwyrodnienie hialinowe i ziarniste pozostałych przy życiu komórek[8].
[edytuj] Brazylia: 1921-1926
W 1921 roku do Salpêtrière przybył studiować neuropatologię młody brazylijski psychiatra Antonio Carlos Pacheco e Silva (1898-1998). Tretiakoff zaprzyjaźnił się z Silvą i w następnym roku wrócił z nim do Sao Paulo, gdzie pracował w założonym w 1896 przez Francisco Franco de Rochę (1864-1933) Hospicio de Juquery. Był to w owym czasie jeden z największych szpitali psychiatrycznych na świecie, w którym opiekowano się 20 000 (sic!) pensjonariuszy, żyjących nierzadko w skrajnie ciężkich warunkach. Przypuszczalnie Tretiakoff zdecydował się na wyjazd do Nowego Świata w obliczu braku możliwości kontynuowania swojej kariery naukowej[1]. Ponadto, mimo prymitywnych i ciężkich warunków w Hospicio de Juquery, znajdowało się tam nowoczesne i dobrze wyposażone laboratorium, gdzie wykonywano rocznie setki autopsji. W Brazylii Tretiakoff zaangażował się w pracę naukową i w wydawanie wzorowanego na "La Nouvelle Iconographie de la Salpetriere" rocznika "Memorias do Hospicio de Juquery". Korespondował też z rosyjskimi neurologami, zwłaszcza z Władimirem Bechterewem (1857–1927), który w 1924 roku zaprosił go do Leningradu. Dzięki staraniom Bechterewa, rosyjskie obywatelstwo Tretiakoffa zostało mu przywrócone.
[edytuj] Związek Radziecki: 1926-1958
Gdy w 1926 roku brazylijski kontrakt Tretiakoffa skończył się, uczony wrócił do Europy, gdzie zwiedził instytuty w Wiedniu i Rzymie, uczestniczył w kongresach w Paryżu, Turynie i Düsseldorfie[1], ale ostatecznie skorzystał z propozycji Bechterewa i objął tymczasowe stanowisko w Instytucie Psychoneurologicznym, jednocześnie podejmując pracę w Krajowym Instytucie Radiologicznym w Szpitalu Mechniewa. W 1931 został profesorem i niemal natychmiast oferowano mu katedrę Wydziału Neuropatologii Instytutu Medycznego w Saratowie. Kontynuował tam prace nad chorobą von Economo, a w trakcie II wojny światowej, także nad parkinsonizmem pourazowym występującym u rannych żołnierzy. W 1945 roku został członkiem Akademii Nauk ZSSR. W 1954 poważnie zachorował, zmarł w 1958 w wieku 64 lat[1]. Kilka miesięcy wcześniej, dzięki staraniom J. Godwina Greenfielda z National Hospital for Nervous Diseases Queen Square, Tretiakoff został uhonorowany za swoje odkrycie na Międzynarodowym Kongresie Neuropatologii.
Tretiakoff wspominany był przez współczesnych mu jako człowiek wysokiej kultury, obeznany w literaturze, koneser muzyki. Płynnie posługiwał się czterema językami. Opisywali go jako bystrego, pogodnego, towarzyskiego i gościnnego. Chętnie przyjmował w domu swoich studentów,którym opowiadał anegdoty i żarty[1].
[edytuj] Prace
- Kirmission, Tretiakoff: Arch de Med d enf, 1917, vol. XX, 257.
- Marie P, Tretiakoff C. Examen histologique des centres nerveux dans deux cas d'encéphalite léthargique. B. et M. de la Soc. méd. des hôp. de Paris, 1918, 475
- Tretiakoff C. Contribution à l’étude de l’anatomie pathologique du locus niger de Soemmering avec quelques deductions relatives a la pathogenie des troubles du tonus musculaire et de la maladie de Parkinson. Paryż 1919.
- Marie P, Tretiakoff C. Examen histologique des centres nerveux dans un cas de choree aigue de Sydenham. Rev Neurol, 1920.
- Tretiakoff C. M.: Discussion. Rev Neurol, 37: 592-593, 1921
- Trétiakoff C, Balestra S. Absence congénitale du corps calleux sans troubles psychiques apparents chez une femme morte al’âge. Bull Soc Clin Med Ment, 1922
- Trétiakoff C. Über eine eigentümliche Veränderung der Zerebellarrinde bei progressiver Paralyse... Arbeiten aus dem Neurologischen Institute 1923
- Trétiakoff C, Amorim MF. Um cas de sclérose latérale amyotrophique pseudo-polynevritique, observée chez une alienée, atteinte de turbérculose intestinale. Memórias do Hospício de Juquery 1, 259-266, São Paulo, 1924
- Trétiakoff C, Silva ACP. Contribuição para o estudo da cysticercose cerebral e em particular das lesões cerebraes toxicas á distancia n'esta affecção. Memórias do Hospício de Juquery 1, 37-66, 1924.
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Lees AJ, Selikhova M, Andrade LA, Duyckaerts C. The black stuff and Konstantin Nikolaevich Tretiakoff. Mov Disord. 23, 6, 777-783. 2008. doi:10.1002/mds.21855. PMID 18383531.
- ↑ Crouzon, Béhague, Tretiakoff. Bull. et Mém. Soc Méd des Hôp. de Paris, 1920 [1]
- ↑ E. Forster, F. H. Lewy. "Paralysis agitans". [w:] Pathologische Anatomie. Handbuch der Neurologie (red. M. Lewandowsky). Berlin: Springer Verlag 1912, 920-933.
- ↑ Vogt C., Vogt O. Zur Lehre der Erkrankungen des strikren Systems. Jour f Psych u Neurol, 1920, xxv Ergiinziingsheft 3), pp. 627-846.
- ↑ Lhermitte J. Les syndromes anatomocliniqaies du corps strie chez le vieillard. Rev Neur. 1922, xxix, p. 406.
- ↑ Jakob A. Die extrapyramidalen Erkrankungen. [w:] Monographien aus dem Gesamtgebiete der Neurologie und Psychiatry, Berlin, 1923
- ↑ Tretiakoff based his views on the examination of eleven cases of paralysis agitans at the Salpetriere, where I was able to see all his sections. In only two out of the eleven cases were the changes in the substantia nigra widespread. The ages in these two cases were 36 and 47; in both there was a history of encephalitis, and therefore it is safe to assume that the paralysis agitans was not of the idiopathic form. Of the remaining cases, seven showed localized disappearance of small groups of cells, but in none of these cases was there a lesion extensive enough, in my opinion, to account for a generalized paralysis agitans. In two cases the changes were so slight as to be practically negligible. There were no sections of the basal ganglia, nor is any mention made of the globus pallidus in Tretiakoff's thesis. In view of this I, myself, attach no great importance to his findings, although his work is much quoted." Douglas McAlpine. The Pathology of the Parkinsonian Syndrome in Epidemic Encephalitis. Proc R Soc Med. 1926; 19(Neurol Sect): 35–45. PMC 1948338 PDF
- ↑ Triarhou LC. The percipient observations of Constantin von Economo on encephalitis lethargica and sleep disruption and their lasting impact on contemporary sleep research. Brain Res Bull. 69, 3, 244-58. 2006. doi:10.1016/j.brainresbull.2006.02.002. PMID 16564419.
[edytuj] Bibliografia
- Lees AJ, Selikhova M, Andrade LA, Duyckaerts C. The black stuff and Konstantin Nikolaevich Tretiakoff. Mov Disord. 23, 6, 777-783. 2008. doi:10.1002/mds.21855. PMID 18383531.
- Arai N, Yagishita S, Amano N, Iwabuchi K, Misugi K. "Grumose degeneration" of Trétiakoff. Journal of the Neurological Sciences. 94, 1-3, 319-23. 1989. doi:10.1016/0022-510X(89)90240-2. PMID 2614474.
