Jumdżagijn Cedenbal
Z Wikipedii
Jumdżagijn Cedenbal lub Jumdżagijn Cedenbał (mong. [Юмжаагийн Цэдэнбал] ) (ur. 17 września 1916 - zm. 20 kwietnia 1991) - ekonomista, jeden z komunistycznych przywódców Mongolii od początku lat 40. XX wieku do 1984. W czasie swojej kariery politycznej zajmował stanowiska premiera Mongolii oraz sekretarza Mongolskiej Partii Ludowo-Rewolucyjnej, prezydenta Mongolii i przewodniczącego Prezydium Wielkiego Churału Ludowego.
[edytuj] Biografia
Polityczna kariera Cedenbala rozpoczęła się w 1931 roku od wstąpienia do Mongolskiego Rewolucyjnego Związku Młodzieży. W 1938 roku został członkiem Mongolskiej Partii Ludowo-Rewolucyjnej. W latach 1938-1940 powierzono mu stanowisko prezesa zarządu Mongolskiego Banku Handlowo-Przemysłowego. 8 kwietnia 1940 roku objął stanowisko sekretarza generalnego w partii rządzącej, które sprawował do 1954 roku, jednocześnie 26 stycznia 1952 roku objął stanowisko premiera po zmarłym prostalinowskim marszałku Chorlogijnie Czojbalsanie. Dodatkowo w latach 1941-1945 pełnił obowiązki szefa zarządu politycznego i zastępcy dowódcy Mongolskiej Armii Ludowo-Rewolucyjnej. Prowadził zawziętą politykę czystek i odsuwania swoich rywali politycznych w partii. Cedenbal był jednak pamiętany jako umiarkowany polityk podczas zimnej wojny o dużo łagodniejszym usposobieniu od Czojbalsana. Jego polityka zagraniczna sprowadzała się do bardzo ciepłych stosunków ze Związkiem Radzieckim jednak stanowczo oponował planom włączenia Mongolii do ZSRR. Stanął po stronie ZSRR w konflikcie dyplomatycznym z Chinami. W 1984 został zmuszony do rezygnacji ze stanowiska sekretarza pod naciskiem ZSRR. Jako powód podawano podeszły wiek i słaby stan zdrowia psychicznego a także nadużywanie władzy. W 1990 roku został usunięty z partii. Ostatnie lata życia spędził na emigracji w Moskwie. Był żonaty z Rosjanką Anastazją Iwanowną Fiłatową (Анастасия Ивановна Филатова), którą uważano za najbardziej wpływową politycznie postacią z powodu bliskich związków z Leonidem Breżniewem. W czasie swoich rządów porównywany był do Chruszczowa Mongolii gdyż zniósł kult marszałka Czojbalsana.
Balingiyn Tserendorj Beyse¹ • Navaandorjiyn Jadambaa¹ • Peldżidijn Genden • Jamtsangiyn Damdinsüren • Chorlogijn Czojbalsan • Losolyn Laagan • Agdanbuugiyn Amar • Dansrabilegiyn Dogsom • Gonchigiyn Bumtsend • Sühbaataryn Yanjmaa¹ • Jamtsarangiyn Sambuu • Tsagaanlamyn Dügersüren¹ • Sonomyn Luvsan¹ • Jumdżagijn Cedenbal • Nyamyn Jagvaral¹ • Jambyn Batmönh • Punsalmaagiyn Ochirbat • Nacagijn Bagabandi • Nambaryn Enchbajar
¹tymczasowo
