Mongolska Partia Ludowo-Rewolucyjna
Z Wikipedii
Mongolska Partia Ludowo-Rewolucyjna (mong. Монгол Ардын Хувьсгалт нам, Mongol Ardin Khuv'sgalt Nam) to partia polityczna w Mongolii. Często używane skróty tej nazwy to: MPL-R (polski), MPRP (angielski) oraz МАХН (fonetyczny zapis mongolski).
Partia ta rządziła Mongolią od 1921 do 1996 r. (do 1990 zakazana była działalność innych partii), od 2000 r. do 2004 oraz od 2006 w koalicji. Nambaryn Enchbajar, obecny prezydent Mongolii jest członkiem tej partii. Obecny premier, Mijeegombyn Enchbold, jest również członkiem MPL-R. W Wielkim Churale Państwowym partia ta zajmuje niemal połowę miejsc. Partia obecnie wchodzi w skład rządzącej koalicji. Przewodniczącym partii jest od października 2007 Sanj Bajar.
Partia została założona w 1921 roku i uważa się ją za pierwszą partię polityczną w tym kraju. Początkowo jej nazwa brzmiała Mongolska Partia Ludowa, lecz później, na zjeździe w 1924 roku dodano przymiotnik Rewolucyjna. Organizacja partii była bardzo podobna do organizacji KPZR; MPL-R wzorowała się na swojej radzieckiej odpowiedniczce.
Działalność MPL-R wzbudzała wiele kontrowersji, często związanych ze stosunkiem Mongolii do ZSRR; frakcja antysowiecka została odsunięta od władzy, zaś wielu jej członków zamordowano. Po czystkach wewnątrzpartyjnych nadszedł czas brutalnego totalitaryzmu, gdy Chorlogijn Czojbalsan, zapatrzony w Stalina lider, doszedł do władzy.
Czojbałsan został zastąpiony przez Jumdżagijna Cedenbala, który piastował urząd premiera przez 22 lata. Jego styl rządzenia był nieco łagodniejszy, związany z dojściem w ZSRR do władzy Nikity Chruszczowa.
W związku z pieriestrojką w ZSRR Mongolia zaczęła unowocześniać swój ustrój polityczny. Na zjazdach MPL-R w latach 1988, 1990 oraz 1992 członkowie partii zadecydowali o wprowadzeniu pluralizmu politycznego, reform gospodarczych, a także odrzuceniu marksizmu na rzecz tradycji narodowej i buddyzmu. U władzy MPL-R pozostała do roku 1996, kiedy to do władzy doszła Partia Demokratyczna, zdobywając 50 na 76 miejsc w Wielkim Churale Państwowym. Pod przewodnictwem Nambaryna Enchbajara partia zmodernizowała program i ideologię, by stać się dziś partią socjaldemokratyczną. W wyborach 2000 roku MPL-R odniosła miażdżące zwycięstwo i powróciła do władzy.
Obserwatorzy mongolskiej sceny politycznej zwracają uwagę na niepokojące sygnały mogące oznaczać częściowy powrót do sowieckiego stylu rządzenia: praktycznie wszystkie gazety i stacje telewizyjne są cenzurowane, coraz częściej zdarzają się przypadki zastraszenia lub bezprawnego aresztowania liderów opozycji demokratycznej, takich jak gen. Baatar, poseł Gundali lub były minister finansów B. Baybayar. W związku z represjami wobec opozycji poparcie dla MPL-R osłabło.
Ostatnie wybory, które odbyły się 27 czerwca 2004 r. i które były rekordowe jeśli chodzi o frekwencję, były wielką porażką MPL-R. I choć nadal ma niewielką przewagę na pozostałymi partiami nie dysponuje w parlamencie większością i nie może samodzielnych sprawować rządów. Od sierpnia 2004 r. do 25 stycznia 2006 tworzyła koalicję, nie dysponując już urzędem premiera. 26 stycznia 2006 premierem został Mijeegombyn Enchbold, polityk MPL-R.
