Niobium

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Periodiek systeem H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As S e Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Uub Uut Uuq Uup Uuh Uus Uuo ↓ * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Algemeen
Naam	Niobium
Symbool	Nb
Atoomnummer	41
Groep	Vanadiumgroep
Periode	Periode 5
Blok	D blok
Reeks	Overgangsmetalen
Kleur	Grijs
Chemische eigenschappen
Atoommassa (u)	92,91
Elektronenconfiguratie	[Kr]4d4 5s1
Oxidatietoestanden	+3, +5
Elektronegativiteit (Pauling)	1,6
Atoomstraal (pm)	146
1e ionisatiepotentiaal (kJ×mol-1)	663,80
2e ionisatiepotentiaal (kJ×mol-1)	1381,68
3e ionisatiepotentiaal (kJ×mol-1)	2416,01
Fysische eigenschappen
Dichtheid (kg·m-3)	8570
Smeltpunt (K)	2740
Kookpunt (K)	5031
Aggregatietoestand	Vast
Smeltwarmte (kJ·mol-1)	26,40
Verdampingswarmte (kJ·mol-1)	682,0
Kristalstructuur	Kub
Molair volume (m3·mol-1)	10,87
Geluidssnelheid (m·s-1)	3480
Specifieke warmte (J·kg-1·K-1)	260
Elektrische weerstand (μΩcm)	12,5
Warmtegeleiding (W·m-1·K-1)	53,7
SI-eenheden en standaardtemperatuur en -druk worden gebruikt, tenzij anders aangegeven

Niobium is een scheikundig element met symbool Nb en atoomnummer 41. Het is een glanzend grijs/blauwachtig overgangsmetaal.

Inhoud 1 Ontdekking 2 Toepassingen 3 Opmerkelijke eigenschappen 4 Verschijning 5 Isotopen 6 Toxicologie en veiligheid 7 Externe links

[bewerk] Ontdekking

Niobium is in 1801 ontdekt door de Engelse chemicus Charles Hatchett tijdens het onderzoeken van het mineraal columbiet dat hem door de gouverneur van Connecticut was toegestuurd. Het metaal is voor het eerst geïsoleerd door Christian Blomstrand in 1864 door niobiumchloride te verhitten in een atmosfeer van waterstof.

[bewerk] Toepassingen

De belangrijkste toepassing van niobium vindt plaats in de productie van sommige roestvrij staalsoorten. Daarnaast wordt niobium op kleine schaal gebruikt voor andere toepassingen:

• In nucleaire installaties voor het opvangen van losse neutronen
• De blauwachtige kleur maakt het een gewild metaal voor body piercing juwelen
• Niobium wordt in combinatie met ijzer, nikkel en kobalt gebruikt in legeringen voor raketmotoren, straalmotoren en andere installaties die grote temperatuursverschillen te verwerken krijgen.

Verder vindt niobium toepassing in supergeleiders.

[bewerk] Opmerkelijke eigenschappen

Chemisch gezien vertoont niobium zeer veel overeenkomsten met tantalium; een element dat in het periodiek systeem direct onder niobium staat. Van alle supergeleidende elementen wordt niobium bij de hoogste temperatuur (9,3 K) supergeleidend.

[bewerk] Verschijning

Niobium komt niet vrij in de natuur voor. De meest voorkomende vormen zijn de mineralen niobiet en euxeniet. Mineralen waarin niobium voorkomt, bevatten meestal ook tantalium. De grootste niobium producerende landen zijn Canada en Brazilië. In Nigeria, Congo en Rusland bevinden zich ook grote hoeveelheden niobium erts in de aardbodem.

[bewerk] Isotopen

Meest stabiele isotopen
Iso	RA (%)	Halveringstijd	VV	VE (MeV)	VP
91Nb	syn	680 j	EV	1,253	91Zr
92Nb	syn	3,47×107 j	β	2,006	92Mo
93Nb	100	stabiel met 52 neutronen
94Nb	syn	2,03×104 j	β	2,045	94Mo

Het enige stabiele isotoop dat in de natuur voorkomt is ⁹³Nb. Daarnaast zijn er ongeveer 25 radioactieve isotopen bekend, waarvan ⁹²Nb, ⁹⁴Nb en ⁹¹Nb de langste halfwaardetijden hebben.

[bewerk] Toxicologie en veiligheid

Metallisch niobium speelt geen rol in de biologie, maar in poedervorm is het irriterend voor ogen en huid en kan het brandgevaarlijk zijn. Veel niobiumverbindingen zijn wel zeer giftig.

[bewerk] Externe links

• PeriodiekSysteem.com over: Niobium
• Lenntech over: Niobium
• (en) EnvironmentalChemistry.com over: Niobium
• (en) WebElements.com over: Niobium

Chemische elementen en isotopen
Periodiek systeem: Standaard · Alternatief · Elektronenconfiguratie Isotopentabel: Op element (compleet) · Op element (in delen) · Op atoommassa Lijst met elementen: Op naam · Rangschikken naar keuze · Op nummer