Grote Volksverhuizing
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| Geschiedenis van Nederland |
|
..Naar chronologie
|
|
..Naar onderwerp
|
|
..Naar overzeese gebiedsdelen
|
|
..Naar voormalige koloniën
|
| Geschiedenis van België |
|
..Naar chronologie
|
|
..Naar deelstaat
|
|
..Naar onderwerp
|
|
..Naar provincie
|
|
..Naar voormalige koloniën
|
Met de Grote Volksverhuizing in het begin van de Middeleeuwen wordt het binnendringen van verschillende Germaanse stammen in het Romeinse Rijk tussen de 4e en de 6e eeuw aangeduid.
Inhoud |
[bewerk] Overzicht en betekenis
De Grote Volksverhuizing vond plaats in de nadagen van het West-Romeinse Rijk en luidde het begin van de Middeleeuwen in. Opgejaagd door de oprukkende Hunnen en aangelokt door de rijkdommen van het politiek verzwakte West-Romeinse Rijk trokken vanaf de vierde eeuw meerdere Germaanse stammen (door de Romeinen barbaren genoemd) West-Romeins gebied binnen. In het veel sterkere Oost-Romeinse of Byzantijnse Rijk kregen zij geen vaste voet aan de grond. De invallen in het westelijk deel van het rijk waren niet altijd gewelddadig van karakter. Reeds in de 3e eeuw sloten de Romeinen verdragen met Germanen aan de andere kant van de grens. In die verdragen werd bepaald dat Germanen in het rijk mochten wonen als zij zich onderwierpen aan de Romeinse wetten. Ze werden gebruikt als buffer tegen andere invallers. Zo kwamen onder meer de Salische Franken in Toxandrië (de Kempen) het rijk binnen. Ze zouden zich uitbreiden tot aan Doornik. Aanvankelijk werden de niet-Romeinen ingedeeld in aparte hulptroepen, de zgn. auxiliae, maar later ook in de legioenen. Eind 4e eeuw verdedigde Stilicho, zoon van de koning van de Vandalen, als generaal het rijk tegen de binnenvallende Visigoten. Doordat de Romeinen steeds afhankelijker werden van de militaire steun van de Germanen kregen de laatsten meer macht. De laatste West-Romeinse keizer werd in 476 door de Germaanse krijgsheer Odoaker afgezet. De koninkrijken die de Germanen stichtten op de restanten van het West-Romeinse Rijk vormden de basis van de maatschappelijke orde van het middeleeuwse Avondland. Hoewel zij de politieke macht in handen namen dient opgemerkt te worden dat de meeste Germaanse landverhuizers die zich binnen het vroegere Romeinse Rijk vestigden binnen enkele generaties in taal en gewoonten geassimileerd waren met de Romeinse bevolking. De meeste Germaanse stammen waren al tot de Ariaanse variant van het christendom bekeerd voordat ze het rijk binnenvielen maar geleidelijk bekeerden ze zich tot de katholieke variant van hun Romeinse onderdanen. Hierdoor was de overgang van de laat-Romeinse tijd naar de Middeleeuwen een geleidelijke.
[bewerk] Germanen
[bewerk] Visigoten
De Visigoten vielen in 376 de Balkan binnen en vestigden zich in Thracië en Moesië (= Servië plus Bulgaarse en Roemeense gebieden aan de benedenloop van de Donau). In 410 plunderden ze Rome onder leiding van Alarik. Zij trokken verder westwaarts en in 418 vestigden ze zich in Aquitanië, waar zij het koninkrijk Toulouse stichtten, dat aan het einde van de 5e eeuw van Cadiz in het zuiden tot Nantes in het noorden reikte. Toen ze in 507 Aquitanië verloren aan de Franken, verdreven ze de Vandalen uit Andalusië en stichtten ze een nieuw koninkrijk in het Iberisch Schiereiland. Toen ze in 711 een nederlaag leden bij Jerez de la Frontera tegen de zojuist binnengevallen Moren, werden ze al snel teruggedrongen in een klein koninkrijkje in het noorden, waar nu Asturië ligt. De Visigoten verloren daarna geheel hun eigen identiteit.
[bewerk] Ostrogoten
De Ostrogoten versloegen in 488 Odoaker en belandden rond 490 in West-Europa. In 493 drongen ze dieper door in Italië en veroverden Ravenna. Zij werden in 552 door Byzantijnse generaals onderworpen.
[bewerk] Angelen, Saksen en Juten
De Angelen, Saksen en Juten staken vanaf de 5e eeuw vanuit Noord-Duitsland en Jutland over naar Groot-Brittannië, verdreven de oorspronkelijke Keltische bevolking naar de westelijke en noordelijke uithoeken van het eiland en stichtten hun eigen koninkrijken. Hieruit ontstond Angelsaksisch Engeland, dat zich via een heptarchie onder druk van de latere invallen van de Vikingen rond 900 ontwikkelde tot een politieke eenheid onder Alfred de Grote.
[bewerk] Salische Franken
De Salische Franken ten slotte, kwamen het Romeinse Rijk binnen in Toxandrië in 358. In 440 stichtten ze een koninkrijk met als centrum Doornik. Ze breidden hun rijk steeds verder uit naar het zuiden, onder Childerik tot aan de Somme, later onder Clovis tot aan de Loire. Bij de dood van Clovis in 511 hadden ze bijna de volledige provincie Gallia onder controle dat voortaan 'Frankrijk' zou heten, het rijk van de Franken. Clovis behoorde tot de eerste dynastie van dit Rijk der Franken: de Merovingische dynastie.
[bewerk] Andere Germaanse stammen
De Germaanse stammen van de Vandalen, Sueven en Alamannen staken in de nacht van 31 december 406 de Rijn over en rukten op naar het zuiden. De Vandalen trokken plunderend door Gallië en staken in 409 de Pyreneeën over. Onder de druk van de Visigoten trokken ze steeds verder zuidwaarts. In 429 staken ze over naar Marokko uiteindelijk stichtten ze een koninkrijk in Noord-Afrika met als centrum Carthago. Hier bouwden ze snel een vloot op en specialiseerden zich in piraterij en bijna een eeuw lang waren de Vandalen de schrik van de Middellandse zee. In 455 plunderden ze zelfs Rome. Uiteindelijk in 533 werden ze verslagen door de Oost-Romeinse veldheer Belisarius. De Sueven rukten gedeeltelijk met de Vandalen op en vestigden zich in Noord-Spanje, waar ze later verslagen werden door de Visigoten.
[bewerk] Hunnen
De Hunnen waren Aziatische nomaden die berucht waren om hun wreedheid. In 450 vielen ze onder leiding van Attila Gallië binnen. In 451 verloren ze de slag op de Catalaunische velden tegen een leger dat gevormd werd door Germanen en Romeinen en dat geleid werd door een van de laatste 'Romeinse' generaals van betekenis: Aetius.
[bewerk] Keltische volken
Vanuit Ierland trokken de Gael het westen van Schotland binnen, waar ze het koninkrijk Dalriada stichtten, van waaruit ze uiteindelijk heel Schotland zouden veroveren. In Latijnse teksten uit die periode worden deze invallers Scotti genoemd, vandaar Schotland. Ook in het zuidwesten van Wales stichtten ze kolonies.
De Bretonnen trokken na de verovering van Brittania door de Angelsaksen naar het vasteland, waar ze de Galliërs van Armorica onderwierpen en een aantal koninkrijken stichtten.
[bewerk] Tijdlijn
