Els Borst

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Else (Els) Borst-Eilers (Amsterdam, 22 maart 1932) is een voormalig Nederlands politica voor D66.
Ze was minister van Volksgezondheid in de kabinetten Kok I en Kok II. In het laatstgenoemde kabinet was ze tevens vicepremier (samen met Annemarie Jorritsma-Lebbink).

Na haar studie geneeskunde en promotie aan de Universiteit van Amsterdam begon ze aan een carrière als arts. Later werd ze hoogleraar, directeur van het Universiteitsziekenhuis van Utrecht en vicevoorzitter van de Gezondheidsraad.

In 1994 werd ze minister in het eerste paarse (PvdA-VVD-D66) kabinet. Ze vertegenwoordigde D66, waarvan ze vanaf de oprichting lid was geweest. In de periode dat D66 in de peilingen vrijwel niet meer voorkwam (1976) was Borst evenals honderden andere leden handtekeningen gaan ophalen voor Jan Terlouw.

Borst was de eerste arts op het Ministerie van Volksgezondheid sinds Stuyt ('71 - 72). Tijdens haar periode als bewindsvrouw kreeg ze te maken met een groot aantal medisch-ethische-kwesties, zoals de nieuwe euthanasie-wet, het ter beschikking stellen van foetaal weefsel voor wetenschappelijke en geneeskundige doeleinden en xenotransplantatie. Ze voerde het stelsel van donorverklaringen in waarbij burgers vanaf 18 jaar wordt gevraagd, of ze na hun dood organen en weefsels willen afstaan aan zieken. Ook was ze als minister verantwoordelijk voor het verbod van de verkoop van tabak aan kinderen jonger dan 16 jaar en het verhogen van de minimumleeftijd waarop alcohol mag worden verkocht.

Maar bovenal werd haar ministerschap bepaald door de financiële problemen van de vergrijzing en de toenemende medisch-technische mogelijkheden. Keer op keer moest ze vechten voor verhoging van haar financiële middelen. Om de kosten van de gezondheidszorg te beheersen voerde ze een regeling in waarbij aan veel voorkomende medische ingrepen een budget werd toegewezen. Dit leidde ertoe dat operatiekamers in december leegstonden terwijl er wachtlijsten ontstonden.

Meer succes had Borst met het ontwerpen van een nieuw verzekeringsstelsel voor de gezondheidszorg. In 2006 werd een basisverzekering ingevoerd voor alle ingezetenen. Voor allerlei extra's moet men zich bijverzekeren. De verzekeringspremies werden nominaal, iedereen betaalt een gelijke premie. Afhankelijk van het inkomen betaalt men echter een extra bijdrage of ontvangt men bij een klein inkomen subsidie.

Bij de verkiezingen van 1998 was Els Borst lijsttrekker voor D66. Door Hans van Mierlo werd ze aangekondigd met de woorden: "Het is een meisje en we noemen haar Els". Bij deze verkiezingen ging D66 terug van 24 zetels (een historisch hoogtepunt) naar 14 zetels. Tijdens de formatie zat Els Borst korte tijd in de Tweede Kamer, waarvan een week (7 mei - 14 mei 1998) als fractievoorzitter van D66. Ook trad ze in die periode op als informateur, samen met Wim Kok en Gerrit Zalm.

Tijdens haar periode als bewindsvrouw kwam Els Borst enkele malen in de problemen. Tweemaal werd er een motie van wantrouwen tegen haar ingediend. Beide moties werden verworpen. De eerste keer was dat naar aanleiding van het rapport van de parlementaire enquête-commissie naar de Bijlmerramp. De commissie concludeerde dat minister Borst niet goed was omgegaan met de gezondheidsklachten van overlevenden en hulpverleners.

De tweede motie van wantrouwen kwam naar aanleiding van een interview dat Els Borst gaf in NRC Handelsblad van zaterdag 14 april 2001, twee dagen nadat de euthanasiewet was aangenomen. Hierin sprak zij de woorden "Het is volbracht". Met deze woordkeus citeerde zij de laatste woorden van Jezus voor hij aan het kruis stierf. De christelijke partijen in de Tweede Kamer namen het de minister kwalijk dat zij bij een voor veel christenen gevoelig onderwerp als euthanasie in een interview op Goede Vrijdag de kruiswoorden van Jezus citeerde. Els Borst bood in de Tweede Kamer haar verontschuldigingen aan waarna de motie van wantrouwen werd verworpen.

Op 10 december 2002 ontving zij de ridderorde "Officier in de Orde van Oranje-Nassau".

Voorganger: H. d'Ancona

Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 1994-2002

Opvolger: E.J. Bomhoff