Motie van wantrouwen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
 In dit artikel zou de tekst van motie van afkeuring ingevoegd moeten worden, of er dient een duidelijkere afbakening tussen beide artikelen te worden gemaakt. Na samenvoegen kan het ingevoegde artikel een redirect worden (hier melden). |
Een motie van wantrouwen jegens één of meer bestuurleden (of het gehele bestuur) is een motie die wordt ingediend om het vertrouwen in betreffende bestuursleden op te zeggen. Redenen voor dit opzeggen van vertrouwen kunnen zijn: betreffend bestuurslid wordt niet (meer) in staat geacht om kundig zijn bestuurlijke taken uit te voeren, of wordt geacht niet in het belang van het bedrijf, vereniging of land gehandeld te hebben.
Het indienen van een motie toont op zich niet meer aan dan dat de indiener reden ziet een motie in te dienen. De vraag is hoeveel steun de motie krijgt. Als de motie van wantrouwen ook daadwerkelijk aangenomen wordt dan is er een ernstige situatie ontstaan. Dit wordt meestal opgevat als een aansporing aan degene wiens functioneren de motie betreft, zijn functie neer te leggen. Een formele verplichting is dit echter niet altijd.
Inhoud |
[bewerk] Nederland
[bewerk] Regering
De vertrouwensregel is een van de weinige 'regels' in het Nederlandse staatsrecht die algemeen wordt aangemerkt als rechtsregel, waarvan overtreding dus onrechtmatigheid oplevert. De inhoud van de (ongeschreven) vertrouwensregel kan als volgt worden weergegeven: De bewindspersoon jegens wie is gebleken dat het vertrouwen is komen te ontbreken (bijvoorbeeld door het aannemen van een motie van wantrouwen), dient zijn ontslag aan te bieden of dient te bevorderen dat de Kamer wordt ontbonden.
Of een motie het karakter heeft van een motie van wantrouwen is niet altijd duidelijk. In de Nederlandse parlementaire geschiedenis is nog nooit een motie aangenomen die in het dictum expliciet vermeldde dat het een motie van wantrouwen is. De indiener van een motie en de bewindspersoon tegen wie de motie gericht is, zijn de meest aangewezen personen om aan te geven of een motie het karakter heeft van een motie van wantrouwen.
Over de vraag of de vertrouwensregel ook op gaat ten aanzien van de Eerste Kamer bestaat in de wetenschappelijke literatuur onenigheid. Het proefschrift van mr. Frank de Vries 'De staatsrechtelijke positie van de Eerste Kamer' verdedigt de stelling dat de vertrouwensregel ook geldt t.a.v. de Eerste Kamer. Dit geldt eveneens voor de 15e druk van het 'Handboek van het Nederlandse staatsrecht' van Van der Pot (laatstelijk bewerkt door prof. mr. D.J. Elzinga en prof. mr. R. de Lange, met medewerking van mr. H.G. Hoogers). De 14e druk (toen nog Van der Pot/Donner geheten) verdedigde de stelling dat de vertrouwensregel niet geldt t.a.v. de Eerste Kamer.
[bewerk] Gemeentebestuur
In de Gemeentewet wordt de motie van wantrouwen jegens een gemeentebestuurder (dat wil zeggen een Wethouder) wel genoemd. Artikel 49 Gemeentewet luidt: "Indien een uitspraak van de raad inhoudende de opzegging van zijn vertrouwen in een wethouder er niet toe leidt dat de betrokken wethouder zijn ontslag indient, kan de raad besluiten tot ontslag."
[bewerk] België
In de Belgische Grondwet is dit systeem met betrekking tot de federale regering vervangen door dat van de constructieve motie van wantrouwen.
[bewerk] Algemeen taalgebruik
In het algemeen taalgebruik wordt de term "een motie van wantrouwen" gebruikt als uitdrukking in een veel ruimere zin, namelijk niet als een formeel blijk van opzegging van vertrouwen, ingediend bij een vertegenwoordigend lichaam, maar als persoonlijk blijk van een gebrek aan vertrouwen. In deze zin hoeft "een motie van wantrouwen" niet geschreven of gesproken te zijn, maar kan ook een handeling (of het nalaten van een handeling) zijn.
[bewerk] Trivia
In het Britse parlement neemt een motie van wantrouwen de vorm aan van een voorstel om het salaris van de betreffende bewindspersoon met 1 guinea te verlagen. Bronvermelding gewenst
[bewerk] Verwante onderwerpen
[bewerk] Externe verwijzingen
- officiële website Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG.nl), zie: Gemeentewet
- Informatie op de officiële website van de Tweede Kamer der Staten-Generaal (Nederland)
